Trong 24 năm qua, sự phát triển internet lành mạnh ở Việt Nam là không thể phủ nhận. Với những tính năng ưu việt của internet, Việt Nam đã phát triển một cách khá toàn diện.

{keywords}
Câu lạc bộ “Nông dân với Internet” ở Tiền Giang

Quá trình hình thành và phát triển internet tại Việt Nam

Năm 1991, Giáo sư Rob Hurle, Đại học Quốc gia Australia cùng với ông Trần Bá Thái, Viện Công nghệ thông tin tại Hà Nội đã tiến hành thí nghiệm kết nối các máy tính ở Australia và Việt Nam thông qua đường dây điện thoại. Năm 1994, Viện Công nghệ thông tin tại Hà Nội (thông qua công ty NetNam) đã trở thành nhà cung cấp dịch vụ Internet đầu tiên tại Việt Nam, với dịch vụ thư điện tử dưới tên miền quốc gia .vn

Ngày 19/11/1997, Internet chính thức được cung cấp cho người dân cả nước. VNPT, Netnam là những doanh nghiệp đầu tiên cung cấp dịch vụ Internet. Dịch vụ được cung cấp trên hạ tầng mạng điện thoại cố định, tốc độ truy cập hạn chế.

Năm 1999, các nhà cung cấp dịch vụ Internet được phép thử nghiệm công nghệ, dịch vụ điện thoại và các dịch vụ Internet cơ bản. Trung tâm thông tin mạng Internet VN (VNNIC) được thành lập 1 năm sau đó.

Đến 2003, Internet băng rộng ADSL (MegaVNN) chính thức có mặt trên thị trường. Đây là dịch vụ truy nhập Internet thông qua công nghệ băng rộng ADSL, cho phép người dùng truy nhập Internet tốc độ cao, vừa có thể dùng các dịch vụ khác như điện thoại, fax đồng thời. Cũng trong năm này, cước Internet, điện thoại giảm mạnh chưa từng có (từ 10 - 40%) đã kích thích nhu cầu người dùng tăng mạnh.

Năm 2009, Internet cáp quang FTTH chính thức được triển khai với tốc độ truy cập mạng tăng đáng kể so với ADSL. Cùng thời điểm này, VinaPhone khai trương mạng 3G mở ra kỷ nguyên Internet cho di động tại Việt Nam. Đây được xem là bước đón đầu quan trọng cho sự bùng nổ Internet băng rộng di động tại Việt Nam sau này.

Từ năm 2010, Internet Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc với xu hướng chuyển dịch từ dịch vụ cáp đồng sang cáp quang. Việt Nam nằm trong top đầu những quốc gia có lượng người dùng Internet nhiều nhất trên thế giới. Đặc biệt, sự phát triển của Internet cũng thay đổi mạnh mẽ cách thức người dùng với sự bùng nổ của thị trường thiết bị di động (điện thoại thông minh và máy tính bảng).

Tính đến đầu 2021, Việt Nam có 68,72 triệu người sử dụng Internet, chiếm 70,3% dân số, theo số liệu từ của Trung tâm Internet Việt Nam. Internet ngày càng đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, đặc biệt trong giai đoạn giãn cách xã hội và xu hướng chuyển đổi số phát triển mạnh.

Khai thác tối đa hiệu quả của internet tại Việt Nam

Theo Hiệp hội Internet Việt Nam, Internet đã mang đến cho Việt Nam những cơ hội và sự đổi mới. Điều nhận thấy rõ nét nhất đó là sự chuyển hóa của xã hội, các mô hình dịch vụ, ứng dụng trên Internet đem lại sự thay đổi trong phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa cũng như tri thức... 

Theo Cục Viễn thông - Bộ Thông tin và Truyền thông, từ cuối năm 2020 đến tháng 10/2021, lưu lượng Internet tại Việt Nam tăng hơn 30%. Cụ thể, tổng lưu lượng Internet băng rộng tháng 12/2020 là hơn 5.234 petabyte, nhưng đến tháng 10 đạt 6.977 petabyte. Cao điểm vào tháng 8, tổng lưu lượng Internet băng rộng đạt 7.824 petabyte, cao nhất từ trước đến nay. Đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển Internet tại Việt Nam có rất nhiều doanh nghiệp, nhưng tiên phong phải kể đến VNPT. Ngay từ năm 1997, VNPT là đơn vị được Nhà nước giao xây dựng hệ thống đường trục kết nối Internet quốc gia và đi quốc tế. Đơn vị đã đầu tư hàng chục tỷ USD để phát triển mạng internet băng rộng. Mạng cáp quang FTTH của VNPT hiện đã phủ sóng tới 97% số xã trên cả nước. Với phương châm cứ ở đâu có điện lưới là ở đó có Internet, VNPT hiện đang tiếp tục đẩy mạnh đầu tư hướng tới mục tiêu nâng con số này lên 100%. VNPT hiện đang chiếm tới gần 50% thị phần thuê bao Internet băng rộng cố định cả nước.

Internet giờ đây trở thành công cụ rất quen thuộc với phần lớn người dân Việt Nam trong cuộc sống hằng ngày, trong giao tiếp, trong giải trí, kể cả trong làm kinh tế cũng như các vấn đề khác liên quan.

Theo nguyên Thứ trưởng Bộ Bưu chính viễn thông (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) Mai Liêm Trực, trong thế giới phẳng, lớp trẻ hiện nay đang có một tương lai tươi sáng nhờ internet. Internet là một môi trường mới, một nền kinh tế mới và ở đó cần có tri thức của những người trẻ tuổi.

Ví dụ trong lĩnh vực giáo dục, hầu hết các trường học hiện nay đều được trang bị Internet để phục vụ hoạt động dạy và học. Ngoài phát triển các phương thức học trực tuyến song song với phương thức giảng dạy truyền thống thì Internet còn đang góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, liên lạc với phụ huynh, học sinh thông qua các ứng dụng CNTT.

Internet và các ứng dụng trên nền Internet cũng đang tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Từ phát triển hình thức khám chữa bệnh từ xa đến việc quản lý bệnh nhân, liên thông dữ liệu giữa các tuyến, liên thông với bảo hiểm xã hội để thanh toán bảo hiểm y tế…

Internet cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với chủ trương xây dựng Chính phủ điện tử, là nền tảng để cung cấp các dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính…, tiết kiệm thời gian, công sức cho người dân.

Trong lĩnh vực Y tế, phần mềm quản lý khám chữa bệnh VNPT-HIS hiện đang giúp giảm đáng kể thời gian chờ khám, chờ làm thủ tục của bệnh nhân, đơn giản và minh bạch hóa việc thanh toán bảo hiểm y tế tại hơn 7.000 cơ sở y tế, bệnh viện đa khoa trên cả nước. Hệ thống Một cửa điện tử liên thông VNPT-iGate đang được gần 1.300 UBDN tỉnh, sở ngành… trên cả nước sử dụng để cung cấp các dịch vụ công trực tuyến cho người dân…

Tới đây, việc lan tỏa này sẽ tiếp tục tới mọi mặt đời sống của xã hội gắn với cuộc cách mạng 4.0.

Mỹ Hoà

Ảnh: Thu Hà