1.jpg
Internet là công cụ thú vị và hữu ích với người cao tuổi. Ảnh minh họa.

Ở Việt Nam, việc người cao tuổi sử dụng Internet hiện không còn là chuyện mới mẻ. Cái đáng nói là có lẽ trong số các đối tượng sử dụng loại hình công nghệ cao này thì người cao tuổi tiếp cận muộn nhất nhưng lại sử dụng nó với ít “tai tiếng” nhất.

Còn nhớ cách đây hơn 10 năm, cơ quan tổ chức một khóa đào tạo ngắn hạn các kỹ năng sử dụng máy vi tính và các chương trình máy tính văn phòng nhằm “phổ cập” vi tính cho cán bộ. Khi đó dù đã trên 50 tuổi, nhiều người tỏ ý ngại, song với vị trí lãnh đạo, lại thấy việc này có thể có ích cho hoạt động giảng dạy của một giảng viên đại học, tôi vẫn mang bút, vở tới lớp học.

Khi đó chỉ là những bài học thao tác trên máy vi tính chứ hoàn toàn chưa có ai hướng dẫn gì về việc sử dụng Internet, nhưng đó chính là bước đầu tiên để tôi tiếp cận với loại hình công nghệ cao này. Rồi dần dần theo hướng dẫn của con cái, tôi học cách gửi email, tìm thông tin cần thiết trên cỗ máy Google và đặc biệt là đọc báo.

Trong thời kỳ suy thoái của kinh tế, với nguồn thu nhập ít ỏi từ lương hưu nhưng vẫn có nhu cầu cao trong việc nắm bắt các thông tin thời sự xã hội, các trang báo mạng đã dần thay thế những tờ báo giấy được mua mỗi buổi sáng trên đường đi tập thể dục về của các bậc cao niên. Có thể thấy báo chí luôn là “người bạn” thân thiết của người cao tuổi bởi ngoài các cuộc họp tổ dân phố, chi bộ mỗi tháng 1 lần thì đây là phương tiện để họ cập nhật thông tin hàng ngày. Vì thế, dù chi tiêu hàng ngày có tăng cao đến đâu thì họ cũng không muốn loại sản phẩm này ra khỏi “giỏ” hàng hóa thiết yếu của mình.

Một bộ máy vi tính vào loại trung bình (xét trên mọi chỉ số công nghệ) chỉ với giá 3-4 triệu đồng và tiền thuê bao hàng tháng chỉ vài chục ngàn đồng, tính ra cũng là chấp nhận được. Bởi với cùng số tiền đó trong 1 năm chỉ đủ để mua 2-3 tờ báo giấy mỗi ngày. Nhờ con cái lưu sẵn đường dẫn của những trang báo thông dụng là có thể đọc đủ các loại báo trên mạng. Điều này quả thực là một sự tiện ích vô cùng lớn với người cao tuổi.

Không chỉ là phương tiện để thu thập thông tin, Internet còn là công cụ để trao đổi thông tin giữa 2 thế hệ cha mẹ và con cái dường như dễ dàng hơn. Có những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống gia đình như quan điểm chăm sóc con giữa mẹ chồng và con dâu, thói quen ăn uống, sinh hoạt của người cao tuổi để bảo vệ sức khỏe, phong cách sống của giới trẻ… đôi khi thường xảy ra tranh luận khá gay gắt nếu “đối thoại” trực tiếp song lại có thể giải quyết ổn thỏa qua Internet bằng cách gửi email hoặc chát bởi khi viết người ta sẽ dễ dàng cân nhắc câu từ hơn khi nói.

Có nàng dâu thay vì tranh luận với mẹ chồng đã gửi cho bà một loạt các đường link về vấn đề đang gây tranh cãi để bà tự đọc, ngẫm nghĩ và thay đổi quan niệm được coi là lạc hậu của mình. Ngược lại bà mẹ cũng có thể gửi cho con những lời khuyên qua kinh nghiệm sống của mình để con tham khảo và áp dụng cho phù hợp. Có vẻ như trên môi trường Internet, những đối tượng vốn được coi là khó đồng thuận với nhau nhất như mẹ chồng, nàng dâu lại có thể trao đổi một cách thẳng thắn mà không lo bị “thất thố” khi nói.

Tuy nhiên, có một tiện ích nữa của Internet đối với người cao tuổi mà hiện vẫn chưa được nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ lưu tâm, đó là game. Chúng ta thấy nhan nhản game cho giới trẻ, đã bắt đầu du nhập các game giáo dục cho trẻ em, nhưng với lứa từ trung tuổi đến cao tuổi thì dường như rất khó tìm game cho phù hợp trong khi đây hoàn toàn có thể là một nhóm đối tượng tiềm năng.

Hiện chúng tôi chỉ phù hợp với vài trò chơi được cài sẵn trên máy vi tính hoặc “dạo qua” các trò trong game giáo dục của trẻ em. Một cách suy luận đơn giản là khi những người ở lứa tuổi đi làm hiện nay nghỉ hưu, họ vẫn là một thế hệ được coi là có cuộc sống “phụ thuộc” vào Internet và các trò game online trực tuyến mang đầy tính bạo lực không còn phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, thì liệu bây giờ đã là lúc các nhà sản xuất game cần nghĩ tới họ như một nhóm khách hàng tiềm năng trong tương lai?

Bạn đọc báo Bưu điện ở Hà Nội

Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 115 ra ngày 25/9/2009.