John, chuyên gia tình báo CIA, nhân vật giấu mặt chỉ đường cho Mỹ tiêu diệt trùm khủng bố Bin Laden, đã lần ra tên tội phạm bị truy nã số 1 thế giới từ những thông tin bị coi là vụn vặt, tạp nham.

Khả năng vô song của người giấu mặt

Khả năng phát hiện ra những thông tin quan trọng vốn tưởng như tầm thường, dệt nên các thông tin tạp nham thành một câu chuyện có ý nghĩa đã khiến John có sở trường đặc biệt trong việc truy lùng khủng bố. Trong cuộc săn tìm thủ lĩnh mạng lưới Al Qaeda, John đã rà đi rà lại từng khía cạnh trong cuộc đời của Bin Laden. Trùm khủng bố đã sống thế nào trong khi ẩn náu tại Sudan? Sống quanh Bin Laden khi tên này ở Kandahar, Afghanistan là những ai? Nơi ẩn náu của Bin Laden hiện nay trông như thế nào?

CIA có một danh sách những chỉ dẫn có khả năng đúng, các thành viên gia đình, phụ tá có thể đã tiếp cận với Bin Laden.

"Cứ nghiên cứu danh sách đó từng tý một", một quan chức tình báo kỳ cựu kể lại chuyện John nói với đội của ông. "Hắn đang ở nơi nào đó và chúng ta sẽ đến được đó".

John nổi lên thông qua các vị trí ở trung tâm chống khủng bố, nhưng cũng bởi kinh nghiệm vô song của mình, ảnh hưởng của John đã vượt xa tước vị đang nắm giữ. Một cựu lãnh đạo CIA từng thú nhận, ông ta không biết vị trí chính xác của John là gì. "Tôi biết đó là anh chàng có mặt trong phòng mà tôi luôn lắng nghe".

Trong khi dẫn dắt cuộc truy lùng Bin Laden, John cũng thúc đẩy mở rộng chương trình Predator - CIA dùng máy bay không người lái để bắn tên lửa vào bọn khủng bố. CIA hầu như chỉ giới hạn các cuộc không kích vào những mục tiêu dọc theo biên giới Pakistan với Afghanistan. Tuy nhiên, vào cuối 2007 và đầu 2008, John nói, CIA cần tiến hành những vụ tấn công sâu trong Pakistan.

Đây là một hành động rủi ro. Pakistan là một đồng minh quan trọng nhưng dễ dao động. Những phân tích của John cho thấy, số người phương Tây được huấn luyện tại các trại khủng bố của Pakistan đã tăng lên. John lo lắng rằng những đối tượng đó sẽ sớm xuất hiện trên đất Mỹ.

"Chúng ta phải hành động", John nói, một cựu quan chức tình báo nhắc lại.

John chuyển những thông tin phân tích cho Giám đốc CIA thời điểm đó là Michael Hayden và vị này đã nhất trí đồng thời chuyển đề nghị tới Tổng thống Mỹ George W.Bush. Trong những tháng cuối cùng của chính quyền Bush, CIA bắt đầu tấn công sâu hơn trong lãnh thổ Pakistan.

Obama cũng ngay lập tức phê chuẩn những chiến dịch như vậy và còn đẩy mạnh tốc độ của nó. Các cuộc tấn công gần đây đã tiêu diệt nhân vật số 3 của Al Qaeda là Mustafa Abu al-Yazid và thủ lĩnh Taliban tại Pakistan là Baitullah Mehsud.

Manh mối quan trọng đầu tiên

Trong mọi thời điểm, đội của John luôn nghiên cứu kỹ các manh mối về Bin Laden. Năm 2007, một nữ đồng sự của John, người mà hãng tin AP quyết định không nêu danh tính, đã quyết định tập trung vào một nam giới tên là Abu Ahmed al-Kuwaiti. Các tên khủng bố khác đã nhận dạng al-Kuwaiti là kẻ truyền tin quan trọng cho tầng lớp lãnh đạo trong Al Qaeda và cô này tin rằng việc tìm ra al-Kuwaiti sẽ có thể chỉ ra Bin Laden.


"Họ bám chắc vào thông tin đó và quyết không để nó vuột mất. Đó là sự ám ảnh", McLaughlin nói về John và nhóm của nhà phân tích này. Mất 3 năm, nhưng vào tháng 8/2010, al-Kuwaiti xuất hiện trên một cuốn băng ghi âm nghe lén của cơ quan an ninh nội địa. Nhà nữ phân tích trên, từng học báo chí ở trường đại học Big Ten, đã tóm lấy thông tin và gửi cho John. "Hãy khép kín vòng vây quanh người đưa tin của Bin Laden", nhóm của nhà phân tích này nói và bày tỏ sự tin tưởng rằng al-Kuwaiti ở đâu đó tại ngoại ô Islamabad.

Khi CIA bắt đầu tập trung chú ý vào al-Kuwaiti, nhóm của John dần dần cập nhật hồ sơ về tên này từ các thông tin mới. Ai cũng biết rằng bất cứ thứ gì gắn với cái tên Bin Laden trên đó đều được đưa thẳng tới bàn làm việc của giám đốc CIA và được xem xét kỹ lưỡng. Nhưng, các thông tin sơ bộ không thuyết phục được nhiều người và nó đã làm giảm hy vọng rằng người đưa tin sẽ chỉ đường tới chỗ Bin Laden. Dù vậy, John nhìn toàn cảnh hơn. Cuộc truy lùng al-Kuwaiti cũng giúp ích cho cuộc tìm kiếm Bin Laden và John không sợ phải nói ra điều đó.

Bản báo cáo được chỉnh sửa kết thúc vào tháng 9/2010. John, khi đó là phó ban Pakistan-Afghanistan, đã gửi thư cho những ai cần biết. Nhan đề văn bản này là "Thông tin về một manh mối". Đúng như dự đoán, tài liệu này ngay lập tức thành chủ đề nóng tại trụ sở chính của CIA và Giám đốc Leon Panetta muốn biết nhiều hơn. John chưa bao giờ hứa hẹn quá lời, các đồng nghiệp của nhà phân tích này kể lại, song John không ngại nói ra đó là một cơ hội tốt có thể tạo nên một bước đột phá cho thứ mà CIA đang tìm kiếm.

CIA lần theo al-Kuwaiti tới một khu nhà có tường bao quanh ở Abbottabad. Nếu Bill Laden ẩn náu tại đây - một khu ngoại ô nhộn nhịp không xa học viện quân sự Pakistan, thì nó thách thức phần lớn những gì mà CIA nghĩ về nơi ẩn náu của trùm khủng bố. Tuy nhiên, John nói, điều này không phải khó tin. Vẽ ra những gì John biết về các nơi ẩn náu trước đây của Bin Laden, John nói, trùm khủng bố đang giữ bên mình những người thân trong gia đình và một số người truyền tin, Bin Laden không dùng điện thoại hay internet. CIA biết, các phần tử Al Qaeda cấp cao trước đây từng sống ở những khu vực đô thị.

Đánh bạc với những tin tình báo chưa rõ ràng

Panetta dù thận trọng nhưng vẫn chuyển thông tin cho Obama, tuy vậy vẫn còn nhiều việc phải làm. Chính phủ Mỹ cố gắng mọi cách để tìm hiểu ai đang có mặt trong khu nhà.

Trong một ngôi nhà nhỏ gần đó, CIA đưa người tới và cố tránh bị chú ý. Họ quan sát và chờ đợi nhưng không tìm hiểu được gì đáng tin cậy. Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy một người đàn ông cao lớn đi lại trong khu nhà song không thể thấy rõ mặt.

Hết lần này tới lần khác, John và nhóm của mình tự đặt ra câu hỏi, ai có thể sống trong khu nhà đó. Họ đưa ra 5 hoặc 6 khả năng, Bin Laden luôn là giải thích tốt nhất. Điều này diễn ra suốt nhiều tháng. Tới tháng 2 vừa qua, John báo cáo với các sếp, gồm cả Panetta rằng CIA nên tiếp tục cố gắng và đây có lẽ là cơ hội tốt nhất để tìm ra Bin Laden, cơ hội có một không hai. Panetta báo chuyện này lên Tổng thống.

Panetta tổ chức các cuộc họp thường xuyên và thường kết thúc bằng màn thăm dò: Bạn có dám chắc đó là Bin Laden?. John luôn tự tin, với mức tự tin là 80%. Một số khác không dám chắc, đặc biệt là những người có mặt trong phòng. Chưa đầy hai năm trước, CIA nghĩ rằng một nhân vật chỉ điểm có thể đưa họ tới với phó tướng của Bin Laden song tên này đã tự nổ tung mình tại một căn cứ ở Khost (Afghanistan), làm 7 nhân viên CIA thiệt mạng, 6 người khác bị thương.

Nhiều người biết CIA sẽ phải chịu rủi ro như thế nào nếu nói với Tổng thống rằng Bin Laden đang ở Abbottabad, song đó lại là thông tin sai. "Chúng ta đều biết rằng nếu Bin Laden không ở đó thì tiếp theo sẽ là một thảm hoạ, chắc chắn có hậu quả", một quan chức tình báo nhớ lại.

John là một trong vài quan chức CIA thường xuyên thông báo tin tức cho Tổng thống Obama và những người khác ở Nhà Trắng. Các quan chức đương nhiệm và đã về hưu tham gia thảo luận đều nói, John rất bình tĩnh và tự tin.

Chiến thắng lịch sử

Tới tháng 4, Tổng thống Obama quyết định phái đội SEAL đi tấn công vào khu nhà. Dù kế hoạch đã được triển khai, John vẫn quay lại với nhóm của mình. "Cho tới tận phút cuối, nếu chúng ta nhận được bất kỳ thông tin nào nói đó không phải là Bin Laden, ai đó sẽ giơ tay thông báo trước khi chúng ta đặt mạng sống của người Mỹ vào đe doạ".

Không ai có thông báo gì lạ. Trong phòng tình huống, nhà phân tích ít được công chúng biết tới song lại nổi tiếng với giới lãnh đạo tình báo, đã ngồi bên các quan chức an ninh hàng đầu quốc gia, các nhân vật nổi tiếng ở Washington. 40 phút sau khi đội SEAL của hải quân tấn công khu nhà, báo cáo chuyển về: Bin Laden đã chết.

John và nhóm của mình đã đoán đúng, chấp nhận rủi ro dựa trên các thông tin không hoàn chỉnh. Đó là một ván bạc, kết thúc một thập niên nhiều thất vọng.

Hai ngày sau khi Bin Laden bị tiêu diệt, John tháp tùng Panetta tới đồi Capitol. Uỷ ban tình báo thượng viện muốn được thông báo đầy đủ về sứ mệnh thành công này. Tại cuộc họp riêng, Panetta dẫn ra người đàn ông đã tồn tại qua 4 đời giám đốc CIA. John bắt đầu nói, về chiến dịch về những thông tin tình báo mà đội tình báo dựa vào đó để tiêu diệt được Bin Laden.

  • Hoài Linh (Theo DailyMail)