Tại các tỉnh, thành của cả nước, phong trào xây dựng nông thôn mới đã và đang được nhiều tầng lớp nhân dân ủng hộ, chung tay thực hiện, qua đó góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao chất lượng sống và cải thiện kinh tế cho các gia đình.
Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới đã lan tỏa rộng khắp, thu được những kết quả tích cực. Nếu năm 2014, trên địa bàn tỉnh mới có 2 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; đến nay, toàn tỉnh đã có 86/181 xã được công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới.
Sau khi được công nhận đạt chuẩn, các xã tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí, trong đó có việc lựa chọn xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Từ đó tạo tiền đề quan trọng để xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Năm 2016, khi tỉnh Lạng Sơn chưa có bộ tiêu chí xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, một số xã nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đã từng bước tìm hiểu và xây dựng mô hình khu dân cư kiểu mẫu nổi trội ở một số lĩnh vực nhất định như phát triển sản xuất, cảnh quan môi trường…
Đến năm 2017, các đơn vị liên quan xây dựng hướng dẫn tạm thời và đến năm 2019, UBND tỉnh chính thức ban hành Bộ tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh. Từ đó, việc triển khai xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu được triển khai bài bản, hiệu quả hơn.
Xã Cường Lợi, huyện Đình Lập được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2017. Những năm sau đó, người dân trong xã tiếp tục tích cực chung tay để củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt. Đến năm 2020, qua rà soát, đánh giá, UBND xã Cường Lợi đã lựa chọn xây dựng khu dân cư xóm Đồng Khoang, thôn Đồng Nhất để xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Để triển khai thực hiện, bên cạnh nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, người dân trong thôn đã đóng góp công sức, tiền của trị giá hơn 50 triệu đồng để cùng thực hiện tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Từ nguồn lực đó, người dân đã triển khai xây dựng 300 m bồn hoa; trồng 300 m hàng rào cây xanh, hoa; lắp đặt 6 bộ đèn chiếu sáng đường thôn; trang bị các thiết chế văn hóa; xây dựng rãnh nước thải; xây dựng lò đốt rác… Đến năm 2021, khu dân cư xóm Đồng Khoang, thôn Đồng Nhất, xã Cường Lợi đã được công nhận đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Giống như xã Cường Lợi, sau khi được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, các thôn trên địa bàn xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng cũng tập trung củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí và triển khai xây dựng các khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Năm 2022, thôn Quán Bầu - Đồng Ngầu, xã Chi Lăng được lựa chọn xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Để triển khai thực hiện, bên cạnh số tiền 200 triệu đồng của Nhà nước hỗ trợ, người dân trong thôn đã đóng góp hơn 360 triệu đồng cùng hàng trăm ngày công lao động để xây dựng nhà văn hóa thôn. Trước đó, mỗi hộ dân trong thôn đóng góp khoảng 600 nghìn đồng để nâng cấp đường giao thông, gia cố cầu dân sinh, lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng… Diện mạo khu dân cư không ngừng thay đổi, đến cuối năm 2022, khu dân cư thôn Quán Bầu – Đồng Ngầu được công nhận đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Cùng với 2 khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu kể trên, sau khi được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, các xã nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã rà soát, lựa chọn xây dựng khu dân cư nông thôn mới. Từ năm 2019 đến nay, các cấp, ngành liên quan đã lồng ghép, phân bổ hỗ trợ các xã nông thôn mới gần 40 tỷ đồng; người dân đối ứng trên 30 tỷ đồng (gồm tiền mặt, hiến đất, ngày công) để chung sức xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.
Theo ông Nguyễn Văn Khánh, thôn Quang Hòa, xã Cường Lợi, huyện Đình Lập, năm 2020, khu dân cư thôn Quang Hòa được công nhận đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Trải qua quá trình xây dựng, diện mạo nông thôn trong khu dân cư không ngừng đổi mới, đường trục thôn và các tuyến đường ngõ, xóm được bê tông hóa khang trang, rộng rãi; dọc 2 bên đường được trồng hoa, cây xanh; đèn chiếu sáng được lắp đặt dọc tuyến đường thôn…
Từ khi hoàn thành xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu đến nay, định kỳ ngày 15 và 29 hằng tháng, người dân trong thôn lại tập trung ra quân dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm. Hoạt động định kỳ như vậy vừa góp phần quan trọng vào việc giữ gìn vệ sinh môi trường, vừa tăng thêm sự gắn bó, đoàn kết của người dân trong thôn.
Để đạt được những thành tựu này, Văn phòng Điều phối xây dựng nông thôn mới tỉnh Lạng Sơn cùng các cơ quan liên quan đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn xây dựng khu dân cư kiểu mẫu đến 100% các xã nông thôn mới. Đẩy mạnh và tổ chức nhiều buổi tuyên truyền về xây dựng nông thôn mới, xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu đến từng thôn, khu dân cư của xã nông thôn mới…
Theo báo cáo mới nhất, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có 119 khu dân cư được công nhận đạt chuẩn khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Việc hoàn thành các khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu ở các xã nông thôn mới tạo sự lan tỏa đến các thôn, khu dân cư khác trên địa bàn. Công tác xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn đã có chuyển biến rõ nét cả về số lượng và chất lượng.