Lá tía tô là loại lá gia vị phổ biến ở Việt Nam. Nhiều gia đình Việt thường sử dụng lá tía tô trong các bữa ăn hàng ngày để gia tăng hương vị và giúp món ăn thêm phần ngon miệng. Lá tía tô dùng để ăn sống và cũng có thể nấu chín thành nhiều món ví dụ như món canh cà bung. Lá tía tô còn được dùng cuốn chả nướng tương tự như chả lá lốt hay chả xương sông.

Ngoài công dụng làm thực phẩm, tía tô còn được biết đến là một loại thảo dược chữa bệnh và làm đẹp hiệu quả. Theo nhiều nghiên cứu, hạt tía tô có chứa hàm lượng omega - 3 dồi dào nên được điều chế thành dầu. Lá tía tô được cho là có công dụng giải cảm, chống dị ứng, làm đẹp da, giảm ho đờm...

la tia to 1.jpg
Lá tía tô là loại lá gia vị phổ biến ở Việt Nam. (Ảnh: Nhịp Sống Việt)

Cây tía tô rất dễ trồng, có thể mọc bờ mọc bụi. Ở các vùng quê, lá tía tô bán rất rẻ, dễ mua, thậm chí người ta còn cho không. Người dân còn nhổ đi bớt vì nó không có giá trị hoặc mang lại giá trị rất thấp. Tại các chợ cóc, lá tía tô được bán với giá chỉ từ 1.000-2.000 đồng/mớ.

Nhưng khi được xuất sang Nhật, tía tô được bán với giá siêu đắt đỏ. Có giai đoạn, Nhật Bản đã nhập khẩu lá tía tô Việt Nam với giá 700 đồng 1 chiếc.

Lá tía tô được người Nhật ví như thần dược vì chúng không chỉ là loại rau gia vị đơn thuần mà còn mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Trong quan niệm của người Nhật, lá tía tô giàu chất xơ, vitamin A, C, B2 và khoáng chất như canxi, sắt, kali và chứa các chất chống oxy hóa.

Trong ẩm thực Nhật Bản, lá tía tô có thể được sử dụng toàn bộ hoặc cắt nhỏ, dùng tươi hoặc sấy khô. 
Với người Nhật, tía tô là loại rau gia vị rất được coi trọng. Ở Nhật, tía tô là 1 trong 7 loại gia vị thiết yếu.

Loại rau này được người Nhật dùng để giảm bớt mùi tanh của hải sản, là nguyên liệu quan trọng nhất của món dưa mận umeboshi (một món dưa muối rất phổ biến trong ẩm thực người Nhật) hoặc được dùng gói xung quanh sushi…

Ở Nhật, lá tía tô không phải được bán theo bó như ở Việt Nam mà được bán theo lá. Ngoài việc bán lá tươi trong siêu thị và chợ, người ta còn sấy khô, đóng gói lá tía tô để bán trong nước hoặc xuất đi nước ngoài. Tía tô tại Nhật được bán với giá lên tới 500-700 đồng một lá. Một gói lá tía tô sấy được bán với giá 16 USD, tương đương 363.000 đồng.

la tia to 2.jpg
Lá tía tô sấy khô bán tại Nhật với giá cao (Ảnh: Gia Đình & Xã Hội)

Nhiều hộ dân ở Việt Nam đã đổi đời nhờ trồng tía tô để xuất khẩu. Một số công ty đã trồng cây tía tô và xuất khẩu sang Nhật Bản và thu về hàng tỷ đồng/năm.

Tuy nhiên, để có lá tía tô xuất sang Nhật, quy trình trồng tía tô xanh luôn phải được đảm bảo nghiêm ngặt với giống cây nhập khẩu hoàn toàn từ Nhật Bản, xới đất bằng tay, quạt thông gió, tưới nước bằng hệ thống phun sương hay dùng đèn chiếu sáng. Mọi công đoạn chăm bón đều thuận theo tự nhiên, hạn chế tối đa sự can thiệp của hóa chất và máy móc.

Mỗi chiếc lá tía tô được nâng niu từ khi gieo trồng đến lúc thu hái. Khi thu hoạch, các lá tía tô phải thu hoạch đúng ngày tuổi và có kích cỡ đều tăm tắp giống nhau, không được rách, nát. Nếu để quá lứa phải hái bỏ các lá đó đi.

Chỉ trong vòng 2 tiếng sau khi hái, lá tía tô được phân loại theo kích cỡ và đưa vào kho lạnh. Sau 5 tiếng ở nhiệt độ 10 độ C, lá trở nên cứng và giữ được độ tươi.