Khi thời tiết ấm áp, cũng là lúc thuận lợi cho muỗi sinh sôi rất nhanh và cũng bắt đầu mùa dịch nguy hiểm - sốt xuất huyết. Thị trường thuốc chống muỗi lại vào mùa....

Nhiều gia đình đã tìm nhiều cách để tiêu diệt muỗi, từ thuê dịch vụ phun thuốc diệt muỗi đến tự ra cửa hàng tạp hóa để mua lọ xịt muỗi cầm tay hoặc mua thuốc chống muỗi về tự phun…

Tuy nhiên, tất cả các loại thuốc xịt muỗi đều là hóa chất, có thể gây kích ứng, di ứng từ nhẹ đến nặng. Vì thế người dân phải hết sức cẩn trọng trong sử dụng hóa chất này, đặc biệt là các gia đình có người già và trẻ em, phụ nữ mang thai.

Thực trạng vấn đề dùng thuốc muỗi tràn lan

Cầm lọ xịt muỗi trên tay, bà Ngô Th.Tr. (Hà  Nội) chia sẻ: Thời tiết nồm nên trong nhà lắm muỗi, đốt sưng đỏ khắp người cháu nội của tôi nên tôi phải đi mua thuốc muỗi về xịt.

Nhưng khi hỏi bà về việc đã tìm hiểu nguồn gốc cũng như tác dụng, tác hại của chai thuốc xịt muỗi này chưa, thì bà cho rằng: Tôi chỉ dùng để xịt có mỗi tí xung quanh những chỗ hay có muỗi đậu, không phun khắp nhà nên chắc là không sao. Với lại mua hàng ở cửa hàng quen, chắc là người ta không bán hàng rởm…

Chính vì thói quen dễ dãi như của bà Tr. mà rất nhiều người dân tự ý mua thuốc muỗi về xịt tại nhà mà chưa tìm hiểu kỹ. Có trường hợp sau khi phun thuốc, bị hắt hơi, sưng phù nề mặt mũi, lên cơn khó thở phải đi cấp cứu.

Ngoài cách chọn mua bình xịt muỗi, nhiều chung cư, hộ gia đình thuê các đơn vị chuyên phun diệt côn trùng để diệt muỗi trước mùa dịch. Tuy nhiên, khá nhiều người phản ánh rằng, chỉ sau khi phun thuốc một thời gian ngắn, muỗi vẫn bay vèo vèo. Một số người lại cho biết, sau khi phun thuốc thì muỗi chết mà người thì cũng ốm theo do thuốc có mùi nặng, lâu bay hơi và gây kích ứng da rát bỏng, cay đỏ mắt...

Bà H.T.H. - đơn vị tư nhân phun thuốc diệt côn trùng cho hay: Cứ sau Tết nguyên đán là công việc phun diệt muỗi lại bận rộn. Liên tục các khách hàng gọi đến, từ các cơ quan đến hộ dân đều có nhu cầu diệt mối, muỗi. Có những ngày phải chia người làm nhiều địa điểm. Tại các công ty, cơ quan nhà nước thường phun vào ngày nghỉ và họ thường yêu cầu loại thuốc chất lượng tốt, sau khi đã dọn dẹp văn phòng gọn gàng; phun cả bên ngoài… Nên hiệu quả phun muỗi được lâu và hiếm gặp các dị ứng.

Nhưng với các hộ dân không phải gia đình nào cũng vậy, nhiều người đòi hỏi giá rẻ và so sánh giá giữa các đơn vị đi phun, thậm chí so với cả bình xịt muỗi cầm tay. Nhiều hộ dân chỉ yêu cầu phun từng phòng, không phun khu vực xung quanh… nên hiệu quả diệt muỗi không cao, muỗi từ bên ngoài có thể sớm bay trở lại trong nhà và sinh sôi nảy nở.

Cần lựa chọn thuốc diệt muỗi được cấp phép lưu hành và dọn sạch môi trường xung quanh.

Thuốc xịt côn trùng thật giả lẫn lộn

Khảo sát tại một đại lý chuyên bán các loại thuốc diệt côn trùng trên đường Lương Thế Vinh (Hà Nội), các sản phẩm thuốc diệt muỗi được bán chạy nhất là: Icon 2.5CS, Map Permethrin 50EC, Fendona 10SC, Perme Uk 50 EC, Hockley Uk 10 CS…  Theo ông H.T.B. (chủ đại lý), thì các sản phẩm thuốc diệt muỗi trên đều có thể bị làm giả, bán trôi nổi, trà trộn tại các cửa hàng bán lẻ trên trên thị trường.

Thuốc giả được bán với giá chỉ bằng 40-70% giá thuốc của hãng. Nhưng người tiêu dùng lại hướng đến giá thành rẻ, nên các thuốc diệt côn trùng nói chung và thuốc diệt muỗi nói riêng vẫn có “đất” để tồn tại, thậm chí chiếm thị phần khá mạnh.

Độc hại từ thuốc xịt muỗi giả

TS.BS.Nguyễn Hữu Trường - Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng, BV Bạch Mai, cho biết: Hiện có nhiều loại thuốc xịt muỗi bán trên thị trường, trong đó có chứa các hóa chất có tác dụng diệt muỗi hoặc xua đuổi muỗi như Permethrin, Alpha Cypermethrin, Lambda cyhalothrin…

Các hóa chất này cũng giống như với nhiều loại hóa chất khác khi tiếp xúc với bề mặt cơ thể người có thể gây ra các phản ứng dị ứng hoặc kích ứng đối với da (như nổi ban đỏ, mụn nước, ngứa, rát da…) và đối với niêm mạc (như sung nề mắt, môi, ngứa mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt…)…

Đây là phản ứng thường gặp đối với các sản phẩm xịt muỗi được cấp phép. Còn với các loại thuốc xịt muỗi rởm, thì các phản ứng có hại là khó lường. Trong một thử nghiệm của PGS.TS. Phạm Thị Khoa - nguyên trưởng khoa hóa thực nghiệm - Viện sốt rét ký sinh trùng với 2 loại thuốc Permethrin 50EC một thật, một giả và đã cho kết quả là cả loại thuốc này đều diệt được muỗi.

Tuy nhiên, PGS.TS. Khoa cho biết, đây là một điều đáng lo ngại. Bởi trong thuốc diệt muỗi giả không chứa hoạt chất Permethrin 50EC - một hóa chất đã được cấp phép để diệt muỗi và xử lý dịch sốt xuất huyết tại Việt Nam, thì hóa chất trong thuốc giả là một loại cực độc. Hóa chất này cũng diệt được muỗi nhanh, đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng. Nhưng khi dùng phải loại hóa chất giả, sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, sẽ gặp phải các phản ứng dị ứng có thể rất nghiêm trọng. Ngoài ra, tất cả các hóa chất độc tồn lưu sẽ gây ảnh hưởng lâu dài đến môi trường.

Để dùng thuốc diệt muỗi an toàn

Theo TS.BS. Nguyễn Hữu Trường, việc muỗi sinh sôi nảy nở có thể gây ra nhiều dịch bệnh nguy hiểm như: Sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não…, vì vậy, việc sử dụng bình xịt muỗi một cách hợp lý vào giai đoạn muỗi phát triển mạnh là cần thiết để bảo vệ sức khỏe của gia đình. Tuy nhiên cần lưu ý lựa chọn các sản phẩm đảm bảo chất lượng, tránh mua phải hàng nhái, hàng giả.

Để phun thuốc diệt muỗi an toàn, đặc biệt đối với người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, cần lưu ý như sau:

- Mọi người trong nhà phải ra khỏi phòng trước khi phun thuốc và chỉ trở lại phòng sau ít nhất 30 phút, đối với người già, trẻ em, phụ nữ mang thai là sau ít nhất 60-90 phút.

- Che đậy các loại đồ ăn, đồ dùng trong phòng trước khi phun thuốc.

- Sử dụng các loại thuốc xịt muỗi đã được kiểm định và cấp phép lưu hành.

Bên cạnh việc phun thuốc diệt muỗi tại nhà, cần chú ý tới vấn đề vệ sinh môi trường sống, phát quang bụi rậm, loại bỏ các ổ nước đọng, loại bỏ hoặc lấp các ngóc ngách, kẽ hở và lỗ hổng, trồng một số cây và hoa có tác dụng xua đuổi muỗi húng quế, oải hương, cúc vạn thọ, bạc hà…, sử dụng các thiết bị sục khí vào hồ nước trong vườn… để diệt muỗi và trứng muỗi.

Theo Sức khỏe & Đời sống