Nhà chức trách Mỹ đã mở cuộc điều tra xem liệu một công ty liên doanh giữa Lockheed và Boeing, vốn đang thực hiện các vụ phóng vệ tinh của nước này vào không gian, có vi phạm luật chống độc quyền hay không.

{keywords}
Liên doanh ULA bị cáo buộc đang ngăn cản hãng sản xuất động cơ chuyên dụng cho tên lửa bán sản phẩm cho các đối thủ của họ. Ảnh minh họa: Reuters

Theo tài liệu rò rỉ của Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ (FTC), công ty liên doanh United Launch Alliance (ULA) giữa tập đoàn Lockheed Martin và hãng Boeing bị tình nghi đã "phớt lờ" luật chống độc quyền liên bang khi "độc quyền" hoặc cản trở sự cạnh tranh thông qua một thỏa thuận độc quyền với nhà sản xuất động cơ chuyên dụng cho tên lửa.

RD Amross, công ty liên doanh giữa hãng NPO Energomash (Nga) và Pratt & Whitney Rocketdyne (Mỹ), đang cung cấp các động cơ RD-180 cho việc chế tạo tên lửa đẩy của ULA.

Các nguồn tin trong ngành tiết lộ, ULA đang ngăn cản RD Amross bán động cơ cho những hãng sản xuất tên lửa khác, kể cả Orbital Sciences Corp, công ty hiện nhăm nhe nhảy vào ăn chia thị phần trong thị trường béo bở dành cho các hoạt động phóng tên lửa của chính phủ. 

Phát ngôn viên của ULA xác nhận có cuộc điều tra và nhấn mạnh công ty đang hợp tác đầy đủ với các thanh tra chống độc quyền. Trong khi đó, ủy ban FTC từ chối bình luận về vụ việc.

Lockheed và Boeing đã thành lập liên doanh ULA năm 2006 sau nhiều năm cạnh tranh giành các hợp đồng thuộc chương trình Phương tiện phóng tiên tiến, có thể phá hủy (EELV) của Không lực Mỹ, để cung cấp các dịch vụ phóng vệ tinh cho quân đội, tình báo và cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA). Việc thành lập liên doanh đã được chính phủ Mỹ phê chuẩn với lí do là không có đủ nguồn "cầu" cho các dịch vụ phóng tên lửa đẩy quy mô lớn của cả 2 đối thủ cạnh tranh.

Tuy nhiên, do không hài lòng với giá cắt cổ của các vụ phóng tên lửa EELV, trong vài năm trở lại đây, Không lực Mỹ đã cố gắng tạo ra thêm sự cạnh tranh trong thị trường cung cấp dịch vụ phóng tên lửa thuê.

Các nguồn tin cho hay, FTC đã mở cuộc điều tra vi phạm luật độc quyền ở ULA sau những nỗ lực thất bại liên tiếp của công ty Orbital Sciences trong việc thu mua động cơ RD-180 cho tên lửa đẩy tầm trung mới Antares của họ. Tên lửa Antares ra đời nhờ sự cộng tác với NASA nhằm vận chuyển hàng hóa tới Trạm vũ trụ quốc tế. Tên lửa Antares đầu tiên đã cất cánh từ một sân bay vũ trụ mới ở bang Virginia, Mỹ hồi tháng 4 vừa qua.

Giới quan sát nhận định, để trở thành một đối thủ cạnh tranh đủ tiềm lực trong tương lai, công ty Orbital Sciences cần được tiếp cận với RD-180, động cơ đẩy chất lỏng duy nhất phục vụ mục đích thương mại sẵn có trên thị trường và có thể dùng được cho tên lửa Antares.

Tuấn Anh (Theo Reuters)