Nằm ở trung tâm phía Nam vùng đồng bằng sông Hồng, Nam Định là tỉnh có bề dày truyền thống văn hiến, lịch sử hào hùng. Đây cũng là nơi hội tụ, bảo lưu nhiều giá trị văn hóa với hơn 1.300 di tích, danh thắng.
Được biết, trên địa bàn tỉnh có 2 quần thể di tích gồm: Quần thể di tích lịch sử - văn hóa thời Trần (hơn 50 di tích) và Quần thể di tích lịch sử - văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu (hơn 30 di tích). Do vậy, loại hình du lịch văn hóa tâm linh của tỉnh khá phát triển, hàng năm thu hút đông đảo du khách thập phương.
Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh Nam Định còn có nhiều địa điểm du lịch văn hóa - lịch sử hấp dẫn, có tiềm năng khai thác, phát triển thành các tuyến, tour du lịch như: Quần thể khu lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh, Chùa Keo Hành Thiện (Xuân Trường), Chùa Cổ Lễ (Trực Ninh), Cầu Ngói Chợ Lương (Hải Hậu)… cùng hàng trăm nhà thờ Thiên Chúa giáo đa dạng về quy mô, độc đáo về nghệ thuật kiến trúc; gần 100 làng nghề truyền thống nổi tiếng, tiêu biểu là các làng nghề: đúc đồng Tống Xá, sơn mài Cát Đằng, chạm khắc gỗ La Xuyên (Ý Yên), ươm tơ Cổ Chất, dệt Cự Trữ (Trực Ninh), cây cảnh Vị Khê (Nam Trực), kèn đồng Hải Minh (Hải Hậu)…
Không chỉ đa dạng về di sản văn hóa vật thể, số lượng di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh cũng rất đa dạng: các loại hình nghệ thuật, diễn xướng dân gian, lễ hội truyền thống, văn hoá ẩm thực và trò chơi dân gian… Trong đó, các loại hình diễn xướng dân gian gồm hát chèo, hát chầu văn, ca trù, rối nước, rối cạn - rối đầu gỗ, trống hội, nhạc kèn...
Về lễ hội, Nam Định có hơn 230 lễ hội truyền thống chủ yếu diễn ra vào mùa xuân và mùa thu, từ quy mô làng, xã đến quy mô vùng gắn với các di tích, tập quán xã hội của cộng đồng dân cư. Nhiều lễ hội lớn được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Các lễ hội được tổ chức với các nghi lễ trang trọng cùng nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, hấp dẫn như: lễ hội Đền Trần (thành phố Nam Định), lễ hội Phủ Dầy (Vụ Bản), chợ Viềng Xuân (Vụ Bản, Nam Trực), lễ hội hoa, cây cảnh Vị Khê (Nam Trực)…
Ngoài việc tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm du lịch văn hóa đặc thù, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tham mưu với UBND tỉnh, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đẩy mạnh đầu tư tu bổ, bảo tồn di sản.
Nhiều di tích, công trình đã được tôn tạo, nâng cấp theo quy định của pháp luật với kinh phí từ hàng chục tỷ đến hàng trăm tỷ đồng như: Nhà lưu niệm Tổng Bí thư Trường Chinh, Đền - Chùa Tự Lạc, Đền - Chùa Kiên Lao, Quần thể di tích Phủ Dầy, Trung tâm văn hóa lễ hội Trần…
Tiến hành kiểm kê hệ thống các di sản, lập hồ sơ đề nghị UBND tỉnh, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cấp bằng xếp hạng di tích các cấp và đưa vào Danh mục di sản văn hóa của quốc gia để có cơ sở bảo vệ, đầu tư tôn tạo, bảo tồn đúng mức.
Cùng với việc bảo vệ, trùng tu di tích, công tác đầu tư, xây dựng, cải tạo hạ tầng du lịch được đẩy mạnh, phát triển hạ tầng giao thông giúp du khách dễ tiếp cận với các địa điểm danh lam thắng cảnh. Đến nay, toàn tỉnh có 666 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, trong đó có 387 cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch với 5.617 buồng phòng, 30 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành; 249 cơ sở kinh doanh dịch vụ khác, 220 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống.
Thực hiện Chương trình số hóa di sản văn hóa tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, tỉnh đang triển khai Dự án “Ứng dụng công nghệ thông tin xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn tỉnh” nhằm xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản trên nền tảng công nghệ số thống nhất, phục vụ công tác lưu trữ, quản lý, nghiên cứu, bảo tồn, khai thác, quảng bá di sản Nam Định. Phần mềm quản lý các điểm di tích lịch sử - văn hóa hoạt động sẽ giúp việc quản lý các điểm di tích thuận tiện hơn, trực quan hơn, hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng đẩy mạnh liên kết phát triển du lịch. Ngành du lịch Nam Định đã tổ chức các đoàn Famtrip khảo sát các điểm di tích để bước đầu hình thành các tuyến, điểm du lịch văn hóa; tổ chức các buổi tọa đàm, các chương trình hợp tác phát triển du lịch giữa Nam Định với các địa phương trong vùng đồng bằng sông Hồng nhằm tuyên truyền, quảng bá tiềm năng, giá trị các di sản văn hóa, khai thác phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa truyền thống đặc trưng của Nam Định.
.svg){kind=icon}
