Công tác nâng cấp lối mở A Pa Chải - Long Phú đang được triển khai. Theo đó, tỉnh Điện Biên đã và đang xúc tiến triển khai 3 bước, trong đó bao gồm: Khảo sát liên ngành cấp tỉnh, hội đàm giữa tỉnh Điện Biên và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), báo cáo hồ sơ đề nghị nâng cấp lối mở A Pa Chải - Long Phú thành cửa khẩu song phương.
Hiện còn 4 bước gồm: Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khảo sát địa điểm nâng cấp cửa khẩu; Bộ Ngoại giao tổng hợp kết quả khảo sát, báo cáo Chính phủ quyết định; Chính phủ ban hành Nghị quyết về việc nâng cấp lối mở A Pa Chải - Long Phú thành cửa khẩu song phương, Bộ Ngoại giao gửi Công hàm thông báo cho phía Trung Quốc; Sau khi nhận được công hàm đồng ý nâng cấp cửa khẩu A Pa Chải - Long Phú của Trung Quốc qua đường ngoại giao, Bộ Ngoại giao thông báo cho UBND tỉnh Điện Biên để trao đổi, thống nhất với Chính quyền tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) phối hợp tổ chức tổ chức Lễ công bố khai trương cửa khẩu song phương A Pa Chải - Long Phú.
Việc nâng cấp lối mở A Pa Chải - Long Phú thành cửa khẩu song phương được xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của tỉnh. Đến nay, các cấp, ngành, địa phương đã có nhiều cố gắng trong việc hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đối ngoại. Tuy nhiên, quá trình thực hiện còn nhiều lúng túng trong việc phối hợp thực hiện trình tự thủ tục.
Theo ghi nhận, có một số vấn đề khi triển khai công tác nâng cấp lối mở, trong đó về quy hoạch cửa khẩu song phương A Pa Chải, sau khi triển khai khảo sát liên ngành cấp tỉnh, Sở Xây dựng đã chủ trì, phối hợp tham mưu UBND tỉnh ban hành sơ đồ quy hoạch tổng thể cửa khẩu song phương. Tuy nhiên, phải sau khi có kết quả khảo sát của đoàn công tác liên bộ (do Bộ Ngoại giao chủ trì) mới đủ cơ sở để triển khai thực hiện lập, thẩm định quy hoạch phân khu xây dựng và quy hoạch chi tiết xây dựng cửa khẩu song phương.
Hiện nay, khó khăn, vướng mắc là chưa có kế hoạch lộ trình đầu tư xây dựng hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng tại cửa khẩu. Công tác san ủi mặt bằng và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cửa khẩu còn hạn chế. Hệ thống giao thông nối với lối mở A Pa Chải - Long Phú tuy đã được quan tâm đầu tư nâng cấp nhưng vẫn chưa đáp ứng được tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định. Thực trạng quản lý và sử dụng quỹ đất thuộc khu dự kiến quy hoạch cửa khẩu song phương còn nhiều bất cập.
Đoàn đại biểu hai bên đã thống nhất đầu năm 2024 sẽ tiến hành hội đàm, trao đổi về chủ trương, định hướng, tiềm năng, các nội dung cùng quan tâm về phát triển ở khu vực cửa khẩu, đồng thời ký biên bản tại thực địa về việc nâng cấp lối mở A Pa Chải-Long Phú thành cửa khẩu song phương.
Sau hội đàm, các bên sẽ tiến hành khảo sát song phương tại khu vực Mốc 3, tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc để đánh giá tình hình thực tế, qua đó cùng thống nhất, báo cáo lên cấp trên chủ trương, giải pháp hiệu quả để việc nâng cấp lối mở thành cửa khẩu song phương được thuận lợi.
Trong cuộc gặp gỡ xúc tiến thúc đẩy việc nâng cấp lối mở A Pa Chải-Long Phú thành cửa khẩu song phương tháng 7 vừa qua, ông Vương Cương, Thị trưởng Chính quyền nhân dân TP. Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam kỳ vọng thành phố Phổ Nhĩ và tỉnh Điện Biên sẽ có mối quan hệ hợp tác tốt đẹp. Đối với Lối mở A Pa Chải - Long Phú, TP. Phổ Nhĩ đã chuẩn bị quy hoạch để sớm đầu tư nâng cấp lối mở thành cửa khẩu để đưa vào khai thác phục vụ giao thương hàng hóa. Đồng thời mong muốn trong thời gian tới, tỉnh Điện Biên có thể hợp tác với thành phố Phổ Nhĩ để thúc đẩy phát triển du lịch, khai thác năng lượng tái tạo,… tăng cường mối quan hệ hợp tác cùng phát triển trên mọi lĩnh vực.