Các nhà quan sát tuyên bố, Nga có thể đang thử nghiệm một vệ tinh có khả năng săn đuổi và triệt hạ các tàu vũ trụ di chuyển theo quỹ đạo khác. Mỹ và Trung Quốc được cho là cũng tiến hành các thử nghiệm tương tự trong năm nay.

{keywords}

Các vệ tinh Rodnik của Nga từng được một tên lửa Rockot như trong ảnh đưa vào quỹ đạo. Ảnh: Getty Images

Tâm điểm chú ý hướng về vệ tinh Kosmos 2499, vốn được Nga phóng vào quỹ đạo cách đây gần 1 năm, vào ngày 25/12/2013. Việc phóng vệ tinh này là một phần của sứ mệnh dường như định kỳ, nhằm tăng thêm số vệ tinh thông tin liên lạc Rodnik mới vào một chòm sao hiện hành.

Các lần phóng Rodnik trước đó chỉ đưa bộ 3 tàu vũ trụ vào không gian, nhưng lần này, một vật thể thứ 4 đã được đưa vào quỹ đạo. Quân đội Mỹ ban đầu phân loại vật thể là mảnh vỡ, nhưng vào tháng 5/2014, chính phủ Nga thông báo với Liên hợp quốc rằng, lần phóng trên đã đưa 4 vệ tinh, thay vì 3 như thông thường, vào quỹ đạo.

Trong khi đó, các chuyên gia theo dõi vệ tinh đã quan sát được vật thể sử dụng động cơ để thực hiện hàng loạt hành động bất thường trong không gian, làm thay đổi quỹ đạo của nó. Sự bất thường lên đến cực điểm vào ngày 9/11 vừa qua, khi vật thể tiếp xúc gần với một phần tên lửa đã đưa vệ tinh vào quỹ đạo.

Theo chuyên gia giám sát vệ tinh Robert Christy, Kosmos 2499 dường như chỉ cách tầng trên của tên lửa Briz-KM vài chục mét. "Tôi cho rằng, sứ mệnh này là một cuộc thử nghiệm và bạn đang thử nghiệm những thứ đó với chính vệ tinh của mình. Vì nếu bạn làm điều đó với vệ tinh của những người khác, họ sẽ tức giận. Người Mỹ không muốn các máy móc của Nga ở cạnh các vệ tinh của họ", ông Christy nói.

Từ hồi tháng 8, ông Christy từng phỏng đoán, Kosmos 2499 là một vệ tinh thanh sát, được thiết kế nhằm theo dõi các vệ tinh khác, chụp ảnh hoặc thậm chí nghe trộm việc thông tin liên lạc của nó. Theo các chuyên gia, công nghệ này còn có thể được sử dụng cho nhiều mục đích, kể cả sửa chữa các tàu vũ trụ hỏng hóc hay phá hủy hoặc vô hiệu hóa chúng như vũ khí chống vệ tinh.

Tuy nhiên, các hiệp ước quốc tế đang cấm việc thử nghiệm công khai các loại vũ khí như vậy trong không gian. "Điều đáng nói là các bên đều nhìn nhận đối thủ có thể đang theo đuổi việc đó", ông Christy nhấn mạnh.

Không chỉ có tiềm năng sử dụng như vũ khí chống phá, công nghệ trên còn có thể hữu ích cho các đơn vị điều hành vệ tinh dân sự, cho phép họ kéo dài tuổi thọ của những tài sản có giá trị cao trong không gian thông qua việc bảo dưỡng, tái cung cấp nhiên liệu hoặc sửa chữa ngay trên quỹ đạo. Tất nhiên, để thâu tóm được các hệ thống tân tiến này không hề dễ dàng và đòi hỏi rất nhiều nỗ lực.

Trong năm nay, cả Mỹ và Trung Quốc đều tiến hành các cuộc thử nghiệm tương tự như của Nga. Vào ngày 28/7, Không quân Mỹ đã phóng một vệ tinh thử nghiệm có tên gọi ANGELS, được thiết kế hoạt động quanh tầng trên của tên lửa Delta 4 đưa nó vào quỹ đạo bằng cách gia tăng mức độ tự động và độc lập với người điều khiển dưới mặt đất. Các hệ thống thông minh nhân tạo phức tạp rất cần cho những nhiệm vụ như vậy.

Vệ tinh Shijian 15 của Trung Quốc dường như cũng đang thực hiện nhiệm vụ tương tự Kosmos 2499. Được phóng vào quỹ đạo ngày 19/7/2013, vệ tinh này đã nhiều lần tiếp cận Shijian 7, một vệ tinh cũ hơn của Trung Quốc.

Tuấn Anh (Theo BBC)