Sự tích Ngày Phật thành đạo

Ngày Phật thành đạo đánh dấu sự kiện Thái tử Siddhartha Gautama, sau sáu năm tầm đạo gian khổ, đã đạt được Giác ngộ hoàn toàn dưới cội cây Bồ Đề, trở thành Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. 

Ý nghĩa của ngày này không chỉ là một lần để tưởng niệm và tôn vinh giác ngộ của Đức Phật, mà còn là lời nhắc nhở mỗi người về con đường tu hành, sự từ bi và trí tuệ, hướng tới cuộc sống an lạc và giải thoát nỗi đau trong đời.

Tương truyền, trước khi thành đạo, Ngài đã trải qua cả hai thái cực của đời sống: hưởng thụ vật chất nơi cung vàng điện ngọc và sáu năm khổ hạnh ép xác khắc nghiệt. 

Việc Ngài từ bỏ khổ hạnh, chấp nhận bát cháo sữa của nàng Sujata và chọn con đường Trung đạo là một bài học lớn đối với những người tu hành. Trung đạo là lối đi cân bằng, xa rời cực đoan, giúp thân tâm được điều hòa để có đủ năng lực chứng nghiệm chân lý.

Đúng vào khoảnh khắc sao Mai vừa mọc, Ngài đã đạt đến Vô thượng chánh đẳng chánh giác, lan tỏa thông điệp: “Ta là Phật đã thành, chúng sinh là Phật sẽ thành”.

Thông điệp này khẳng định, Phật tính vốn có trong mỗi người, chỉ cần tinh tấn thực hành, bất kỳ ai cũng có thể tìm thấy ánh sáng Giác ngộ trong chính tâm mình.

Ngày Đức Phật thành đạo vì thế là nguồn cảm hứng lớn lao, thúc đẩy mỗi người đệ tử Phật không ngừng nỗ lực trở về với bản tính thanh tịnh.

W-Ngày Phật thành đạo 1.jpg
Một buổi lễ kỷ niệm ngày Phật thành đạo tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở Hà Nội.
W-Ngày Phật thành đạo 4.jpg
Hoà thượng Thích Thanh Quyết - Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam: “Sự kiện Đức Phật thành đạo có ý nghĩa quan trọng trong lịch sử văn minh nhân loại và giá trị thiết thực với đời sống xã hội".

Tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác, Ngày Đức Phật thành đạo thường gắn liền với phong tục Lạp Bát Chúc (Cháo Lạp Bát).

Lạp Bát Chúc được nấu từ nhiều loại nguyên liệu (thường là tám loại gồm gạo, đậu, hạt sen, táo tàu...), tượng trưng cho sự phong phú của giới luật và các pháp tu, đồng thời gợi nhắc về bữa cháo sữa đã giúp Đức Phật phục hồi thể lực để tiếp tục thiền định. 

Việc nấu và cúng dường Lạp Bát Chúc mang ý nghĩa tri ân và chia sẻ hương vị ngọt ngào của Chánh pháp đến mọi người, nhắc nhở về sự cân bằng thân tâm trong tu tập. 

Sự kiện quan trọng của Phật giáo

Tại Việt Nam, Đại lễ kỷ niệm Ngày Đức Phật thành đạo không chỉ là nghi thức tôn giáo mà còn là dịp để toàn thể tăng ni và Phật tử cùng nhau ôn lại lời Phật dạy, thực hành tinh thần từ bi – trí tuệ trong đời sống. Ngày lễ được tổ chức trang nghiêm tại hầu hết các tự viện, trung tâm Phật giáo lớn. 

W-Ngày Phật thành đạo 3.jpg
Các chư tôn đức thực hiện nghi lễ thiêng liêng.
W-Ngày Phật thành đạo 2.jpg
Hàng nghìn Phật tử tham gia đoàn rước.

Sau Lễ rước trang nghiêm là nghi thức tụng kinh cầu an, thắp nến tri ân, cầu nguyện cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, quốc gia hưng thịnh, thể hiện tinh thần "Hộ quốc an dân".

W-Ngày Phật thành đạo 7.jpg
W-Ngày Phật thành đạo 8.jpg
Nghi thức cầu nguyện cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, quốc gia hưng thịnh.

Tại các thiền viện và đạo tràng, Ngày Đức Phật thành đạo là dịp để Phật tử nhập thất tu học, trì giới và thiền định tinh tấn hơn. Mục đích là để mỗi người tự mình trải nghiệm sự an lạc, hạnh phúc trong chánh niệm, hướng đến mục tiêu giác ngộ giải thoát.

W-Ngày Phật thành đạo 6.jpg
W-Ngày Phật thành đạo 5.jpg
Phút thành kính của các tăng ni sinh.

Bên cạnh nghi lễ, trong dịp này, nhiều hoạt động văn hóa và học thuật cũng được tổ chức. Chẳng hạn các buổi thuyết giảng về ý nghĩa Thành đạo, hoặc văn nghệ cúng dường với sự tham gia của đông đảo tăng ni, Phật tử, nhằm lan tỏa sâu rộng lời Phật dạy về từ bi và trí tuệ.

W-Ngày Phật thành đạo 9.jpg
Các tiết mục văn nghệ cúng dường diễn ra sau nghi lễ chính.
W-Ngày Phật thành đạo 10.jpg
Một tiết mục văn nghệ do các tăng ni sinh cùng học sinh tiểu học thực hiện trong ngày đại lễ.
W-Ngày Phật thành đạo 11.jpg
Tiết mục ca múa nhạc của các Phật tử.

Không chỉ giới hạn trong nghi lễ truyền thống, dịp lễ kỷ niệm Ngày Phật thành đạo còn diễn ra nhiều hoạt động xã hội ý nghĩa. Nhiều tự viện và đạo tràng thực hiện các chương trình từ thiện, phát quà cho người nghèo, thăm hỏi các trung tâm bảo trợ xã hội, thể hiện tinh thần nhập thế, vị tha của Phật giáo. 

W-Ngày Phật thành đạo 12.jpg
Ngày Phật thành đạo mang ý nghĩa sâu sắc về mặt tinh thần, là biểu tượng của trí tuệ và lòng từ bi vô hạn của Đức Phật, đồng thời là động lực đưa hàng triệu Phật tử trên thế giới nỗ lực tu học và hướng thiện.

Ngày Đức Phật thành đạo hàng năm là dịp để các Phật tử cùng hân hoan lan tỏa tinh thần Phật giáo đến cộng đồng, truyền tải những giá trị sâu sắc về sự thức tỉnh, yêu thương và bình an trong cuộc sống. 

Ngay ở Việt Nam cũng có xá lợi Đức Phật
“Ngay ở Việt Nam cũng có xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni do vua Tùy Văn Đế (Trung Quốc) tôn trí, và cả xá lợi Phật hoàng Trần Nhân Tông. Tuy nhiên, chúng ta chưa dành sự quan tâm đúng mức với những vật báu quốc gia” - TS Nguyễn Văn Anh chia sẻ.