Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên vẫn chơi đàn khi đã 100 tuổi. 

Nghệ sĩ piano, nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên - thân sinh NSND Đặng Thái Sơn sinh ngày 4/8/1918. Bà qua đời sáng 31/1 tại Hà Nội, hưởng thọ 106 tuổi. Sự ra đi của bà là mất mát lớn cho nền âm nhạc Việt Nam.

Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên là mẹ của nhà giáo nhân dân, nghệ sĩ piano Trần Thu Hà - nguyên Giám đốc Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam và nghệ sĩ dương cầm tài danh, NSND Đặng Thái Sơn. Không chỉ là người truyền đam mê âm nhạc cho con, bà là còn người thầy đầu tiên và có ảnh hưởng tới hai nghệ sĩ. 

Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên và con trai - NSND Đặng Thái Sơn.

Chia sẻ với VietNamNet, NSND Quang Thọ nói dù biết sức khỏe nghệ sĩ piano, nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên yếu đi nhiều trong vài tháng qua, ông rất buồn vì phải từ biệt một trong những tên tuổi lớn nhất của nền âm nhạc Việt Nam.

Năm 1972, Quang Thọ vào học khoa Thanh nhạc, Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam), bà Thái Thị Liên khi ấy là trưởng khoa Piano. Thầy trò của trường từng đi sơ tán lên miền núi vào thời điểm không lực Mỹ bắn phá miền Bắc. Trong ký ức của NSND Quang Thọ, cô giáo Thái Thị Liên rất tận tụy, nghiêm khắc. Bà đã dành cả đời để sống trọn với công tác đào tạo và biểu diễn âm nhạc.

“Những ngày tháng gian khổ, bà Liên vừa lo vun vén cho gia đình, vừa trọn vẹn công tác dạy học. Khi hòa bình lập lại, bà tiếp tục cống hiến bằng tất cả trí tuệ, công sức. Khát khao, đam mê tận cùng của bà với âm nhạc dù tuổi tác đã cao, mắt mờ tay run là điều tôi và nhiều thế hệ đồng nghiệp phải luôn học hỏi. Con trai NSND Đặng Thái Sơn bao năm qua đã nối tiếp bà để viết nên những trang sách thật đẹp, đáng tự hào cho ngành piano và âm nhạc trong nước với quốc tế. Bà đã sống một cuộc đời trọn vẹn, lớn lao và ý nghĩa”, NSND Quang Thọ chia sẻ.

Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc và NSND Đặng Thái Sơn. 

Đến thăm nghệ sĩ Thái Thị Liên giữa tháng 12/2022, nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc cho biết lúc đó bà vẫn tỉnh táo dù lúc nhớ lúc quên. Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc cũng chia sẻ NSND Đặng Thái Sơn về Việt Nam hồi đầu tháng 1 để ở bên chăm sóc mẹ và mới rời đi Hàn Quốc cách đây ít ngày. 

Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc kể, ông biết mẹ NSND Đặng Thái Sơn từ năm 1965 khi đi sơ tán. Năm 1973, ông trở thành học sinh của bà khi theo học khoa Piano, Trường Âm nhạc Việt Nam. Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc nói việc NSND Đặng Thái Sơn giành giải nhất cuộc thi piano quốc tế Chopin năm 1980 ở Ba Lan không chỉ là bước ngoặt cuộc đời với nghệ sĩ này mà còn có ảnh hưởng tới cuộc đời của gia đình, trong đó có nghệ sĩ Thái Thị Liên.

Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc nhận định nghệ sĩ Thái Thị Liên là người có công thành lập Trường Âm nhạc Việt Nam. Bà là chủ nhiệm khoa Piano đầu tiên của trường và đã đưa khoa trở nên rất chuyên nghiệp từ những ngày đầu qua những giáo trình hàng đầu thế giới mà bà mang về nước. 

Nghệ sĩ Thái Thị Liên sang Pháp du học năm 1946 và lấy chồng là nhà cách mạng Trần Ngọc Danh, Trưởng phái đoàn đại diện của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (em ruột Tổng Bí thư Trần Phú). Sau đó, bà về nước cùng chồng và có hai người con là Trần Thu Hà và Trần Thanh Bình. 

Sau khi chồng qua đời, bà lấy nhạc sĩ - nhà thơ Đặng Đình Hưng và sinh NSND Đặng Thái Sơn. 

Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc nói NSND Đặng Thái Sơn thừa hưởng khả năng ngoại ngữ từ mẹ nên cũng biết nhiều thứ tiếng: Anh, Pháp, Nga, Nhật. "Tôi học bác từ những năm 1970, đã nửa thế kỷ trôi qua nhưng tôi luôn nhớ ở bác lúc nào cũng toát lên vẻ lịch lãm, trí thức. Bác cũng rất nghiêm khắc với học sinh", nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc nhớ lại. 

Tiếng đàn của nghệ sĩ Thái Thị Liên ở tuổi 100 (nguồn: VTV)