Kiểm toán Nhà nước vừa có kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng, và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông cho thấy, trong việc thực hiện dự án này có nhiều sai phạm, nhiều khoản chi sai cần phải thu hồi.

Tính đến tháng 6 năm 2019, chủ đầu tư đã chi khoảng 11.400 tỷ đồng, cho dự án, nhưng kết quả kiểm toán chỉ ghi nhận có 8.679 tỷ đồng, đã đầu tư vào dự án.

Số chênh lệch khoảng 2.656 tỉ đồng, do chủ đầu tư tính sai khối lượng, sai đơn giá, nhiều hạng mục xây lắp, mua sắm vật tư, thiết bị chưa phù hợp với quy định pháp luật Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt phụ lục hợp đồng EPC, phần thiết bị với đơn giá 178,7 triệu USD, cao hơn khoảng 8,3 triệu USD, so với giá trong hợp đồng EPC, không đúng chỉ đạo của Thủ tướng.

Đáng lưu ý, dù là dự án trọng điểm của ngành Giao thông vận tải, quy mô đầu tư nhiều nghìn tỉ đồng, nhưng quá trình đầu tư dự án có hàng loạt "lỗ hổng", được Kiểm toán Nhà nước phát hiện sau nhiều năm thực hiện.

Khi quyết định điều chỉnh tăng vốn dự án vào tháng 2 năm 2016, Bộ Giao thông vận tải không báo cáo Thủ tướng, để trình Quốc hội, thông qua chủ trương điều chỉnh vốn là chưa thực hiện đúng nghị quyết 49, của Quốc hội, trái với quy định của Luật đầu tư công.

Chủ đầu tư dự án đã không tổ chức thi tuyển thiết kế kiến trúc dự án; bản vẽ thiết kế cơ sở chưa thể hiện được kết cấu chính của dầm cầu, trụ cầu tuyến đường sắt; khi lập dự án, không tính toán đến việc xử lý nền đất yếu, dẫn đến phải điều chỉnh bổ sung.

Phương án tài chính của dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông, ngay từ khi lập dự án, đã phải bù lỗ, nhưng các bên liên quan chưa đề xuất phương án khai thác hiệu quả.

Với những sai phạm trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Ban Quản lý dự án đường sắt xử lý về tài chính gần 900 tỉ đồng. Trong đó, xử lý tài chính đối với tổng thầu EPC, là hơn 600 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý dự án đường sắt, phải xác định trách nhiệm của các đơn vị tư vấn, còn để xảy ra các tồn tại, sai sót ,để xử lý theo quy định của hợp đồng.

Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị, Bộ Giao thông vận tải chấn chỉnh công tác đầu tư công, kiểm điểm trách nhiệm của cá nhân, tập thể, trong việc phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư sai quy định, như đã nêu ở trên.