Cái tên Mawlynnong lần đầu tiên xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng vào năm 2003, khi một nhà báo của Tạp chí Discover gọi đây là “ngôi làng sạch nhất châu Á”. Năm 2015, Thủ tướng Ấn Độ Shri Narendra Modi cũng xác nhận rằng, Mawlynnong là ngôi làng sạch nhất vùng Meghalaya và là ngôi làng kiểu mẫu của cả quốc gia. Tháng 5/2016, trong buổi lễ chúc mừng cho những thành công của tân chính phủ, ông Modi một lần nữa nhấn mạnh rằng làng Mawlynnong là nơi sạch nhất châu Á. Với danh hiệu ấy, Mawlynnong dần trở thành cái tên huyền thoại và là niềm tự hào của người dân nơi đây.
Mawlynnong chỉ có khoảng 90 gia đình với gần 600 người dân, tạo thành một cộng đồng khép kín. Mặc dù không lớn nhưng ở đây có đầy đủ tiện nghi như nhà thờ, trường học... và con người cũng có cách sống rất riêng.
Theo anh Shishir Adhikari, một hướng dẫn viên du lịch, thói quen dọn vệ sinh của người dân Mawlynnong bắt đầu từ sau đợt bùng phát dịch tả hơn 130 năm về trước. Khi đó, dân làng được kêu gọi don dẹp về sinh đường phố để hạn chế sự lây lan của bệnh dịch, cùng với sự hỗ trợ của những nhà truyền giáo bên Thiên Chúa giáo. "Chúng tôi học cách dọn vệ sinh từ ông cha chúng tôi; rồi chúng tôi truyền những kỹ năng đó cho con cái, và tụi nhỏ sẽ lại tiếp tục truyền cho thế hệ sau", chị Sara Kharrymba nói. Nói cách khác, dọn vệ sinh làng xã là một truyền thống lâu đời ở Mawlynnong.
Mawlynnong duy trì được một môi trường sống lý tưởng lâu như vậy chính là nhờ sự đồng lòng của cả cộng đồng. Mỗi buổi sáng, tất cả trẻ em trong làng đều cầm chổi quét đường trước khi đến trường. Các em cũng chính là những người chịu trách nhiệm dọn sạch các sọt rác bằng tre và phân loại chúng thành rác hữu cơ, nhựa tái sử dụng và rác có thể đốt được.
Những chiếc lá thu gom được chôn trong một cái hố lớn và biến thành phân trộn, phần lớn nhựa được tái sử dụng trong cộng đồng và phần còn lại được đốt ở vùng ngoại ô. Hút thuốc và sử dụng đồ nhựa một lần bị cấm trong làng. Những chai lọ nhựa trong các thùng rác đa phần thuộc về các khách du lịch.
Mawlynnong là một trong số rất ít cộng đồng Ấn Độ mà mỗi hộ gia đình đều có nhà vệ sinh riêng. Toàn bộ ngôi làng hầu như chỉ sử dụng năng lượng sạch, chủ yếu là năng lượng mặt trời, cây cối và hoa cỏ trên đường phố cũng thường xuyên được chăm sóc.
Theo BBC, không chỉ các khu vực công cộng của Mawlynnong duy trì được sự sạch sẽ, gọn gàng mà còn ở ngay trong mỗi căn nhà của người. Tầm quan trọng của sự sạch sẽ đã ăn sâu vào văn hóa của nơi này đến nỗi du khách có thể dễ dàng chứng kiến ở bất cứ đâu trong ngôi làng.
Đỗ An (Tổng hợp)