Nguyên nhân nào khiến trẻ vị thành niên hút thuốc lá điện tử?

Thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây ra các gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho người sử dụng, gia đình và xã hội. Các tổn thất này bao gồm các chi phí hút thuốc, khám và điều trị các bệnh liên quan, giảm sút và mất khả năng lao động do bệnh tật và tử vong sớm.

Trên toàn cầu, hiện nay ước tính có khoảng 19 triệu thanh thiếu niên từ 13 - 15 tuổi (13 triệu bé trai và 6 triệu bé gái) hiện đang hút thuốc lá, trong đó khoảng 5 triệu sống ở khu vực Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, theo Bộ Y tế, những thành tựu trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá có nguy cơ bị phá bỏ bởi tỷ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, gia tăng nhanh chóng đặc biệt là trong giới trẻ. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh nhóm tuổi 13-17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Ở nhóm 13-15 tuổi, tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Tỷ lệ trẻ em sử dụng thuốc lá, đặc biệt thuốc lá điện tử gia tăng sẽ kéo theo nhiều hệ lụy về mặt sức khỏe cho thế hệ trẻ.

Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Loan, Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết có nhiều nguyên nhân khiến trẻ vị thành niên hút thuốc lá. Trong đó, trẻ hiểu chưa đúng về tác hại của thuốc lá điện tử, lại có những bất ổn về tâm lý và lấy việc sử dụng thuốc như 1 cách để giải tỏa.

Hơn nữa, trẻ bị ảnh hưởng bởi các hình thức quảng cáo, các thiết kế đa dạng về màu sắc, hình dạng, kết hợp các tính năng tiện lợi của thuốc lá điện tử; trong khi việc mua bán sản phẩm thuốc lá điện tử dễ dàng đối với trẻ vị thành niên.

Trẻ bị bạn bè lôi kéo do tò mò, thiếu bản lĩnh, thiếu kỹ năng sống,…, muốn chứng tỏ bản thân đã trưởng thành bằng việc hút thuốc cũng là nguyên nhân khiến trẻ vị thành niên tìm đến thuốc lá. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người thân hút thuốc, trẻ cũng bắt chước làm theo.

Tác hại của thuốc lá điện tử đối với trẻ vị thành niên

Theo Tiến sĩ Loan, thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện, vì thế khi trẻ sử dụng có thể gây vật vã, khó chịu. Đặc biệt nicotine gây hại cho sự phát triển của não bộ, làm suy giảm trí nhớ, học tập, sự tập trung, sự chú ý và khả năng kiểm soát bản thân. Ngoài ra, thuốc lá điện tử có thể gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng cho trẻ.

Chất lỏng điện tử nicotine thường kết hợp với propylene glycol, glycerin, là chất làm ẩm khi bị đun nóng tạo ra chất kích thích phổi và hợp chất gây ung thư (ví dụ: formaldehyde, acetaldehyde và acrolein).

Ngoài ra, với cấu tạo các ống dung dịch đốt không có định lượng về nồng độ nicotine và tạp chất, hút thuốc lá điện tử có thể dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng nicotine và gây ra ngộ độc cấp tính.