Có mặt ở Hà Nội sau cú ngã bất ngờ tại Mỹ làm nhạc sĩ Vũ Thành An phải đi tập tễnh và chống gậy. Ông tâm sự, còn sức khoẻ là còn đi, âm nhạc là tâm huyết cả đời của nhạc sĩ đã 80 tuổi. 

Nhạc sĩ Vũ Thành An.

- Ở tuổi 80, ông còn sáng tác nhạc?

Tôi vẫn đang sáng tác. Trong thời gian gần đây, cảm hứng của tôi phụ thuộc vào thế đứng, từ đó suy nghĩ cũng dần khác đi. Khi đứng dưới gốc cây, tôi nhìn thấy toàn bộ cái cây. Nhưng khi đứng trên cao nhìn xuống, tôi thấy ngọn cây. 

Ví dụ như vậy để thấy rằng suy nghĩ của tôi phụ thuộc vào sự nhận định bản thân và tùy theo vị trí nơi tôi đứng hay theo góc độ nhìn mọi sự của mình.

Tôi thấy trong những ngày cuối đời, thế đứng của tâm hồn như đi ra khỏi đời thường. Tôi nghĩ tới đời sau, về một không gian rộng lớn hơn, về vũ trụ.

Nếu chỉ nhìn thấy mỗi hoàn cảnh cá nhân, gia đình mình hay xã hội, tôi sẽ nảy sinh một suy nghĩ khác. Nhưng bây giờ tôi thấy mình như được đi tới một vùng trời khác để suy nghĩ, chiêm nghiệm về cuộc đời cũng như về xã hội và con người.

Nói chung, tôi nắm bắt những điều đó để sáng tác nên bài hát mang tên Tình yêu tuyệt đối.

- Tình yêu tuyệt đối - nó là thứ tình yêu như thế nào?

Nói đơn giản chính là tình yêu của đấng sinh thành. Bố mẹ sinh ra ta bởi vì họ yêu thương nhau. Nên tôi nghĩ, trong tình yêu của con người, nhất là tình yêu của bố mẹ, đó là thứ tình yêu vô điều kiện dành cho con cái. Con dù có như thế nào mình vẫn yêu thương.

Ngoài ra, còn có một tình yêu còn cao đẹp hơn tình yêu của bố mẹ dành cho mình nữa đó là tình yêu tuyệt đối sinh ra vũ trụ này, với thái dương hệ trong đó… Mặc dù không thể hiểu về nó nhưng tôi gọi đó là tình yêu tuyệt đối. Và tôi đang suy nghiệm về nó, nhờ vậy mà tôi có thêm những tư tưởng mới.

Nhạc sĩ Vũ Thành An đã chuẩn bị cho sự ra đi, mỗi tối đều chào vợ vì 'lỡ có chuyện gì thì đã nói câu tạ từ'.

- Giờ những bóng hồng có còn là cảm hứng sáng tác của ông nữa không?

Bây giờ còn bóng hồng gì nữa (cười)? Hiện tại tôi chỉ suy nghiệm về tình yêu tuyệt đối, qua đó mới nhìn thấy được những góc độ khác nhau. Dù chưa được nhìn nhiều nhưng khi đổi vị thế đứng của mình. 

Tôi đang suy nghĩ cuộc sống của con người chúng ta trong xã hội phức tạp. Những năm gần đây, thế giới đang ngày càng xích lại gần nhau hơn. Ngày xưa nếu chúng ta ở quốc gia này có thể không biết tới quốc gia khác. Nhưng khi thế giới đang sát lại gần nhau, tôi có những suy nghĩ mới, cái nhìn mới. Làm sao phải đổi tư thế đứng để ta nhìn được đầy đủ sự thật, thay vì chỉ một góc.

- Ở tuổi 80 ngoài đam mê âm nhạc, ông có có thú vui gì?

Yêu mỗi nhạc thôi mà tôi thấy bận lắm rồi, không còn thời gian dành cho thú vui nào khác.

- Ông đã tính toán gì cho mình khi 100 tuổi?

Ở tuổi này tôi không ngại nói về sinh-lão-bệnh-tử. Tôi cũng đã sắp đến chặng cuối cùng cuộc đời. Tất nhiên, lúc đầu nghĩ tới cái chết tôi cũng sợ, giờ quen rồi.

Tôi đã chuẩn bị cho ngày ra đi, làm quen với cái chết và nói về chuyện này một cách bình thường, không né tránh.

Tôi đã mua đất để yên nghỉ, gửi lời chào bạn đời của mình mỗi tối, nói rằng "Anh chào em, nếu mai anh không tỉnh dậy coi như đã tạ từ rồi".

Địa điểm tôi chọn yên nghỉ cũng rất tốt. Tôi mua để vợ chồng tôi được nằm cạnh nhau, thể hiện tình yêu dành cho vợ. Đến hết cuộc đời này, cũng sẽ vẫn đi với nhau cho đến vĩnh cửu.

Cách đây mấy tháng, khi bị ngã, tôi tưởng rằng cuộc đời đến đây coi như chấm dứt. Nhưng bằng một cách thần kỳ nào đó, tôi lại không sao hết, mặc dù ngã ngửa, đằng sau đầu đập mạnh xuống đất mà không cảm thấy đau chút nào. 

Cú ngã đó khiến tôi xác định mình cần làm nhiều điều có ích hơn nữa trước khi không thể. Cụ thể, tôi đã trao tác quyền sáng tác cho ca sĩ Ngọc Châm - học trò tôi rất yêu quý để khai thác, thu tác quyền làm việc thiện nguyện. 

- Ông bà chăm sóc nhau như thế nào thời gian này khi cả hai đều yếu?

Phòng của chúng tôi ở trên lầu, nhưng từ khi bà ấy ngã thì dọn xuống phòng khách, nơi có hai chiếc sofa để hai vợ chồng nằm. Đen đủi là bà ấy ngã trước rồi tôi ngã sau nhưng may mắn là tôi hồi phục tốt hơn. Vợ tôi luôn muốn nhìn thấy nên tôi hay làm việc trong tầm mắt của vợ.

Hằng ngày, tôi vẫn dành một tiếng để đưa bà ấy đi chơi. Dù không đi lại tốt, nhưng tôi vẫn có thể lái xe đưa vợ đi lòng vòng. Tôi thương bà ấy lắm vì bắt đầu nhớ nhớ quên quên. Nên khi nói chuyện mà vợ cứ nhớ nhớ quên quên việc được ở bên nhau thôi đã mãn nguyện lắm rồi.