Có lẽ, vị tư lệnh quân đội quan trọng nhất trong cuộc chiến ở Syria lại không phải người Syria. Nhân vật này chính là Thiếu tướng Qassem Suleimani của Iran.

TIN BÀI KHÁC:
{keywords}
Qassem Suleimani

Qassem Suleimani là đề tài của tác giả Dexter Filkins trong số báo hiện hành của The New Yorker. Suốt 15 năm qua, Suleimani là chỉ huy lực lượng Quds, tuy nhỏ nhưng là chi nhánh quyền lực thuộc Lực lượng Bảo vệ Cách mạng Iran.Quds là một nhóm chuyên trách các hoạt động đặc biệt/tình báo/bán quân sự, là một tâm điểm khiến các cơ quan an ninh Mỹ đau đầu trong 3 thập niên qua.

Trên thực tế, Suleimani là cái tên ít được người Mỹ biết đến song theo một cựu sĩ quan CIA, ông là "điệp vụ quyền lực nhất ở Trung Đông ngàynay".

Tác giả Filkins mô tả Suleimani "đã tìm cách định hình lại Trung Đôngtheo ý của Iran, hoạt động như một nhà môi giới quyền lực và như một lực lượngquân sự: ám sát các đối thủ, vũ trang cho các đồng minh, và trong gần một thậpniên, chỉ huy một mạng lưới các nhóm phiến quân nhắm tới hàng trăm người Mỹ ởIraq".

Filkins đã đưa tin về cuộc chiến ở Iraq cho báo New York Times. Năm2009, ông là một thành viên trong nhóm phóng viên của Times giành một giảiPulitzer cho các hoạt động tác nghiệp của họ về Afghanistanvà Pakistan.

Theo bài viết của Filkins trên báo New Yorker, Suleimani là cha của 5 ngườicon và bị chứng đau lưng. Ông "tôn trọng" vợ mình và thường đưa bàtheo trong những chuyến đi. Thế nhưng, người đàn ông của gia đình này lại là vịtư lệnh "phủ bóng" lên cuộc chiến ở Syria.

Nhà báo Filkins cho biết, Suleimani bay sang Damascusthường xuyên đến nỗi ông có thể đảm đương quyền kiểm soát cá nhân về sự canthiệp của Iran.

"Ông ấy đang tự mình điều hành cuộc chiến ấy", Filkins dẫn lời mộtquan chức quốc phòng Mỹ. Ở Damascus, ông được cho là nắm giữ một vị trí chỉ huyuy lực trong một tòa nhà bí mật, nơi ông tập hợp một danh sách các sĩ quan đaquốc gia gồm các chỉ huy quân đội Syria, một tư lệnh Hezbollah, và một điềuphối viên các phiến quân Shiite Iraq, những người mà Suleimani huy động và đưara chiến trường.

Vào cuối năm ngoái, các quan chức phương Tây bắt đầu chú ý đến sự gia tăngmạnh các hoạt động bay của Irantới sân bay Damascus.Các chuyến bay diễn ra mỗi ngày, mang theo vũ khí và đạn dược - mà một quanchức Trung Đông mô tả là với số lượng "hàng tấn" - cùng các sĩ quantừ Lực lượng Quds. Theo các nhà chức trách Mỹ, các sĩ quan này điều phối các vụtấn công, đào tạo chiến binh và thiết lập một hệ thống tinh vi nhằm theo dõiliên lạc của quân nổi dây.

Rõ ràng, Suleimani là một nhân vật tài năng và chăm chỉ. Ông lớn lên trongnghèo khó, bắt đầu lao động ở tuổi 13, làm việc tại một nhà máy lọc nước. Tìmđường đến với cách mạng Iran vào cuối thập niên 1970, sau đó là cuộc chiến giữa Iraq và Iran, và cuối cùng lên được vị trí chỉ huy một lực lượng chiến đấu tinhnhuệ nhất của Iran.

Filkins mô tả Suleimani dường như được xếp vào hạng mục đặc biệt, một kẻ thùvừa đáng sợ vừa đáng ngưỡng mộ.

Thanh Hảo (TheoNPR, BI)