Hàng loạt các loại thực phẩm, nhất là sản phẩm sữa dành cho trẻ em đang “nổ” quá đà về hàm lượng DHA. Trên thực tế, nhiều sản phẩm đã bị phát hiện có hàm lượng DHA thấp hơn rất nhiều so với những công bố được ghi trên nhãn mác…
  
 Nhãn mác một đằng, thành phần một nẻo
Cuối tháng 12/2011, kết quả kiểm nghiệm tại Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Quatest 3) về mẫu sữa bột Grow milk IQ - loại SP milk (thành phẩm 400 gam/gói) do Công ty TNHH thực phẩm dinh dưỡng Vita (Q.Bình Tân, TP.HCM) sản xuất đã cho thấy một kết quả bất ngờ khi không hề tìm thấy hàm lượng DHA. Trong khi đó, trên bao bì sản phẩm sữa của công ty này đều ghi có DHA với hàm lượng 2 - 10mg/100 gam. Doanh nghiệp này cũng đã từng bị cơ quan chức năng phát hiện các vi phạm về ghi nhãn hàng hóa và tạm giữ 780 gói sữa bột để kiểm tra chất lượng.

Loạn quảng cáo sữa có DHA làm các mẹ hoang mang.
Trước đó, vào tháng 8/2010, Thanh tra Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP - Bộ Y tế) sau khi lấy mẫu sữa xét nghiệm tại 8 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hà Nam, Thái Nguyên, Sơn La, Bắc Ninh, TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương) đã công bố kết quả nhiều mẫu sữa chất lượng kém.

Cụ thể, trong số 84 mẫu sữa xét nghiệm thì có tới 6 mẫu sữa không đạt tiêu chuẩn về hàm lượng vi chất như DHA, canxi thấp hơn công bố hoặc hàm lượng chì cao hơn mức công bố.  Bộ Y tế đã trực tiếp kiểm tra 19 đơn vị sản xuất kinh doanh sữa tại 8 tỉnh trên, có 26% cơ sở có vi phạm về ghi nhãn sản phẩm (nhãn ghi thêm các nội dung không có trong công bố tiêu chuẩn, ghi không đúng thành phần cấu tạo hoặc không phù hợp với bản chất của sản phẩm).

Ngoài ra, cuối năm 2009, Cục ATVSTP cũng đã thanh tra, kiểm tra về chất lượng sữa lưu thông trên thị trường tại 14 tỉnh, thành phố đã phát hiện 20% mẫu sữa không đạt tiêu chuẩn công bố về hàm lượng đạm, thậm chí có mẫu sữa có hàm lượng đạm cực thấp, dưới 2%.
Trông cậy vào lương tâm nhà sản xuất?

Những kết quả trên khiến không ít bà mẹ đang nuôi con và các bậc phụ huynh cảm thấy băn khoăn vì không biết sản phẩm sữa mình đang cho con uống có thật sự tốt và đầy đủ hàm lượng DHA như công bố hay không. Chị Thúy (Quận 3) cho biết: “Vợ chồng mình mua sữa cho con theo quảng cáo trên tivi. Thấy nói có DHA thì mua chứ không biết được thực hư thế nào”.

Chia sẻ với băn khoăn này, nhiều chuyên gia dinh dưỡng cho rằng: đúng là rất khó để chọn sản phẩm hay chắc chắn sản phẩm nào có DHA vì hiện nay trên thị trường có hàng trăm, hàng ngàn loại thực phẩm, mà chúng ta không thể kiểm tra hay xét nghiệm tất cả được. Do vậy, lương tâm và trách nhiệm của các nhà sản xuất là điều mà người tiêu dùng “trông cậy” vào rất nhiều. Thậm chí nhiều người cho rằng việc hàm lượng DHA không có hoặc thấp hơn công bố là một hành vi đánh lừa người tiêu dùng và sẽ trực tiếp làm ảnh hưởng tới sự phát triển tối ưu của trẻ vì DHA là một vi chất khá quan trọng với trẻ.

Hàm lượng DHA đúng tiêu chuẩn cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ

Về sự cần thiết của DHA, BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho biết, DHA là một loại axit béo không no có vai trò đặc biệt trong sự phát triển hệ thống thần kinh và não bộ. Tuy nhiên, cơ thể không tự sản xuất được DHA mà phải đưa bổ sung từ ngoài vào, chủ yếu qua đường thực phẩm. DHA có vai trò đặc biệt với trẻ em, nhất là trong giai đoạn từ 0 - 6 tuổi, để phát triển hệ thần kinh trung ương, não bộ và tủy sống. Việc thiếu DHA có thể ảnh hưởng tới sự phát triển trí não của trẻ.
 
Trong khi đó, ở khía cạnh quản lý, theo GS.TS Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng cục ATVSTP, thực chất vấn đề công bố DHA không đạt hàm lượng như trong nhãn mác hay thậm chí không có DHA là những vi phạm về mặt quảng cáo. Trước “làn sóng” thông tin về DHA khiến nhiều người, nhất là các bà mẹ đang nuôi con nhỏ, có những ngộ nhận về nó. Do vậy, cần thiết phải có quy định xử phạt quảng cáo không đúng, sai sự thật và gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Các báo, đài cũng nên xem xét kỹ về sản phẩm có liên quan để có thể “nói không” với những quảng cáo như trên.
 
Hàn Nguyễn