Vai trò nền tảng, trụ đỡ cho kinh tế

Cách đây 76 năm, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, cũng vào năm đó, Bộ Canh nông được thành lập.

Trải qua 76 năm xây dựng và phát triển, trong bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn luôn giành được nhiều thành tựu to lớn, làm tròn vai trò nền tảng, trụ đỡ cho kinh tế nước nhà.

Ngay khi đất nước mới giành được độc lập, theo lời kêu gọi của Bác Hồ, ngành nông nghiệp đã phát động phong trào toàn dân tăng gia sản xuất và chỉ sau vụ mùa năm 1946 đã đẩy lùi nạn đói năm 1945.

Trong các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc chống xâm lược, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã hoàn thành vẻ vang sứ mệnh, là nền tảng của kinh tế kháng chiến, nuôi quân, đánh giặc, góp phần làm tròn vai trò hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn.

{keywords}
Từ một đất nước thiếu ăn, cách đây hơn ¼ thế kỷ, chúng ta trở thành “cường quốc” XK lúa gạo.

Trong thời kỳ 1955-1975, tuy bị hạn chế bởi chiến tranh, nhưng chúng ta đã xây dựng được những cơ sở quan trọng của hệ thống khoa học công nghệ; tạo ra nhiều tiến bộ kỹ thuật về giống, phân bón, máy cơ giới, quy trình thâm canh, chuyển dịch cơ cấu mùa vụ...

Sau khi thống nhất đất nước, các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, thủy lợi được đặc biệt chú trọng, xác định là mặt trận hàng đầu.

Thời kỳ 1976-1986 đánh dấu việc thực hiện thí điểm thành công cơ chế quản lý mới, chuyển từ cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế khoán theo Chỉ thị 100 của Ban Bí thư trong nông nghiệp và cơ chế sản xuất gắn với thị trường xuất khẩu.

Bước sang thời kỳ đổi mới (1987-2015), ngành nông nghiệp đã có sự tăng trưởng nhanh, bình quân đạt gần 3,7%, góp phần duy trì tăng trưởng ổn định của đất nước.

Đất nước đã và đang hội nhập kinh tế quốc tế mạnh mẽ, nông nghiệp Việt Nam vẫn luôn phát huy vai trò đảm bảo an ninh lương thực cho trong nước và hỗ trợ an ninh lương thực cho nhiều quốc gia khác. Điều này đã được khẳng định trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang diễn ra trên toàn cầu, biến đổi khí hậu ngày càng tác động nghiêm trọng trong sản xuất...

Ngành nông nghiệp luôn chủ động có giải pháp kịp thời khôi phục, phát triển sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản; theo dõi tình hình thời tiết, hạn hán, xâm nhập mặn, dịch bệnh để chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương có phương án sản xuất phù hợp để đảm bảo nguồn cung lương thực, thực phẩm cho 100 triệu dân.

Ngành nông nghiệp Việt Nam không chỉ đảm bảo sứ mệnh an ninh lương thực, thực phẩm cho quốc gia mà còn xuất khẩu nhiều mặt hàng cho giá trị cao.

Trong 10 năm gần đây (2009-2019), tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành nông nghiệp đạt trung bình 2,61%/năm, tốc độ tăng giá trị sản xuất đạt 3,64%, đóng góp đáng kể trong tăng trưởng GDP cả nước. Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản liên tục tăng, năm 2020 ước đạt 41 tỷ USD.

Đổi mới nông nghiệp chính là sự “cởi trói”

Theo PGS.TS Vũ Trọng Khải, bản chất của Đổi mới nông nghiệp chính là sự “cởi trói”. Điều có ý nghĩa quyết định thành bại đầu tiên chính là Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị.

Trước đó, 30 năm thực hiện tập thể hóa nông nghiệp, coi Hợp tác xã dựa trên chế độ sở hữu tập thể về ruộng đất và tư liệu sản xuất khác là đơn vị sản xuất và phân phối theo kế hoạch nhà nước đã không phát huy hiệu quả, mà còn dẫn đến hàng loạt yếu kém và hệ lụy khác.                       

Sự ra đời của chính sách đã “cởi trói” để chuyển nền kinh tế nhà nước hóa, kế hoạch hóa, tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tếthị trường, hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh. Để có được chính sách “cởi trói”, ngoài tình thế bức bách, cần ghi nhận ở đây là sự dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật. Thực tiễn “xé rào” đã buộc những nhà hoạch định chính sách phải hành động.

"Và cũng vì chính sách “cởi trói” nên đương nhiên nó đi vào cuộc sống một cách tự nhiên nhất, hiệu quả nhất. Ngay cả khi mới chỉ là văn bản của Đảng chưa được nhà nước thể chế hóa bằng luật pháp. Bởi vậy mới có kết quả rất thần kỳ. Ví dụ, tháng 4/1988 có Nghị quyết 10 thì qua năm 1989 cả nước xuất khẩu 1,4 triệu tấn gạo! Kết quả đó không phải tự trên trời rơi xuống, mà là trong tiềm năng sẵn có của ta lâu nay bị nén xuống, chưa được phát huy," ông Vũ Trọng Khải nhân mạnh.

Thu Hà