Đàn cá tự nhiên, được người dân gọi là "trời ban", bất ngờ kéo về sông Tiền, tụ thành đàn. Được chăm sóc và bảo vệ hằng ngày, chúng trở thành "báu vật" của người dân Đồng Tháp, thu hút du khách đến chiêm ngưỡng.
Một buổi chiều cuối năm 2025, tại khu vực bờ kè An Thạnh (phường Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp), chiếc xe tải nhỏ dừng bánh bên mép sông Tiền.
Từ thùng xe, anh Đặng Văn Nghĩ (27 tuổi, ngụ xã Long Khánh) cùng các thành viên đội thiện nguyện Long Khánh cẩn thận khênh xuống một thùng nhựa lớn; bên trong là những “cư dân” đặc biệt của dòng sông - những con cá hô nặng khoảng 30kg vừa được "giải cứu" khỏi ao nuôi của người dân địa phương.
Khi được đưa tới mé nước, những con cá "khổng lồ" lao vút xuống mặt nước, tạo nên những luồng sóng rồi lặn mất hút vào dòng sông Tiền mênh mông.
Đứng nhìn theo, anh Nghĩ nở nụ cười hiền: “Thấy cá khỏe mạnh trở về với tự nhiên, bao nhiêu mệt nhọc của anh em coi như tan biến".
Đó chỉ là một trong hàng chục chuyến “giải cứu cá” mà đội thiện nguyện Long Khánh đã thực hiện suốt gần 1 năm qua. Đó là những hành trình thầm lặng, không bảng hiệu, không kinh phí, chỉ được làm bằng tinh thần tự nguyện.
Anh Nghĩ, người khởi xướng nhóm, cho biết ý tưởng đến rất tình cờ trong những lần anh đi làm từ thiện như phát gạo, xây nhà tình thương, chở rau củ hỗ trợ các bếp cơm 0 đồng. Chứng kiến cảnh người dân mua cá phóng sinh, chàng trai này quay lại các clip ngắn đăng tải lên mạng xã hội.
Những clip này bất ngờ lan tỏa mạnh mẽ, khiến nhiều chủ hầm cá chủ động liên hệ tặng lại cả ao cá thay vì bán làm thực phẩm. “Thay vì giữ cá trong ao tù túng hoặc bán đi, họ muốn gieo duyên, cho cá được về với sông nước tự do”, anh Nghĩ chia sẻ.
Đội thiện nguyện Long Khánh được thành lập đầu năm 2025, với vỏn vẹn 12 thành viên ban đầu. Các thành viên trong nhóm phần lớn là lao động tự do, từ người làm rẫy, thợ mộc đến người bán cây giống, nhưng đều chung niềm đam mê làm thiện nguyện. Hoạt động của nhóm đơn giản nhưng đòi hỏi sự tận tâm tuyệt đối.
Từ những lần hỗ trợ đơn lẻ ấy, anh Nghĩ cùng một số người bạn chung chí hướng quyết định lập nhóm, với mục tiêu rất giản dị: ai gọi là có mặt, cứu được con nào hay con đó.
Mỗi khi có "kèo" giải cứu, họ lại tranh thủ sắp xếp công việc mưu sinh buổi sáng để tập trung đi bắt cá vào buổi chiều. Nhóm tự bỏ tiền túi hoặc vận động kinh phí xăng xe để thuê lưới và xe tải.
Công việc không hề nhẹ nhàng, bởi nếu thao tác không cẩn thận, cá có thể bị thương hoặc chết sau khi thả. Khi cá được đưa lên bờ, cả nhóm phối hợp nhịp nhàng để "bế" lên xe, đặt vào thùng nước lớn rồi nhanh chóng vận chuyển đến khu vực bảo tồn.
“Có hôm lạnh run, chân tay rã rời, nhưng nghĩ tới cảnh cá được trở về sông là ai cũng có thêm động lực”, anh Nghĩ chia sẻ.
Tính đến nay, nhóm đã đưa về tự nhiên hàng chục tấn cá. Trong đó, có những loài cá quý hiếm như cá hô, cá trê "khủng" nặng từ 10kg đến hơn 30kg đã được giải cứu thành công.
Điểm đến của các chuyến xe giải cứu cá là khu vực bờ kè An Thạnh – nơi chính quyền địa phương đã khoanh vùng bảo vệ nghiêm ngặt và cấm khai thác thủy sản.
Nhờ sự bảo vệ của chính quyền, khu vực này nay đã trở thành “ngôi nhà chung” của hàng chục tấn cá lớn nhỏ. Trong đó, cá tra chiếm đa số với trọng lượng trung bình từ 2-10kg mỗi con, tạo nên khung cảnh hiếm thấy.
Trước thực trạng đặc biệt đó, phường Hồng Ngự đã thành lập "Tổ cộng đồng bảo vệ nguồn lợi thủy sản" với hơn 70 thành viên, gồm đại diện các đoàn thể và người dân địa phương.
Tổ có nhiệm vụ tuần tra, giám sát, tuyên truyền để người dân cùng chung tay gìn giữ “kho báu” dưới lòng sông. Sự xuất hiện trở lại của các loài cá quý không chỉ mang ý nghĩa sinh thái mà còn góp phần phục hồi nguồn lợi thủy sản.
Với anh Nghĩ và đội thiện nguyện Long Khánh, hành trình giải cứu cá vẫn tiếp diễn, lặng lẽ nhưng bền bỉ.
"Không biết chính xác đội đã cứu được bao nhiêu con cá, chỉ biết rằng mỗi lần cá được thả về sông là thêm một hy vọng được gieo xuống dòng sông Tiền mênh mang", anh Nghĩ chia sẻ.
Trao đổi với VietNamNet, Phó Chủ tịch UBND xã Long Khánh, ông Đỗ Duy Phương, cho biết, địa phương ghi nhận và đánh giá cao hoạt động của đội thiện nguyện Long Khánh trong việc tổ chức thả cá về môi trường tự nhiên, góp phần bảo tồn nguồn lợi thủy sản và cải thiện hệ sinh thái sông ngòi.
"Hoạt động mang ý nghĩa thiết thực, thể hiện tinh thần trách nhiệm với môi trường và nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên trong cộng đồng.
Chúng tôi mong muốn trong thời gian tới, đội thiện nguyện Long Khánh tiếp tục duy trì và phát huy các hoạt động ý nghĩa này, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành và đoàn thể để lan tỏa tinh thần bảo vệ thiên nhiên, bảo tồn nguồn lợi thủy sản đến đông đảo người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ”, ông Đỗ Duy Phương cho biết.
Người phụ nữ ở miền Tây nuôi toàn cá quý hiếm trên sông, mỗi năm thu nhập hàng trăm triệu đồng.
Đàn "thủy quái" được xem là báu vật, mỗi con nặng từ 100 - 150kg đang nuôi ở TP Cần Thơ lần đầu tiên được tiết lộ.
.svg){kind=icon}
