Một thập niên Mỹ, đứng đầu NATO, lãnh đạo cuộc chiến chống Taliban ở Afghanistan chỉ có tác dụng rất ít trong việc xói mòn ảnh hưởng của một trong những biểu tượng mạnh nhất của phong trào này: thủ lĩnh tinh thần bí ẩn, một mắt Mullah Omar.


Việc Osama bin Laden bị tiêu diệt hồi tháng 5/2011 đã ảnh hưởng mạnh tới tầm với toàn cầu và danh tiếng của Al Qedad. Bất chấp những chiến thắng trên chiến trường và khoản tiền thưởng 10 triệu USD, lực lượng liên minh vẫn không thành công trong cuộc truy lùng thủ lĩnh trong bóng tối của Taliban.

Hầu như không xuất hiện và không có nhiều tin tức trong suốt 5 năm nắm quyền, Omar không hơn một huyền thoại ngày càng tăng. Những điều hoang đường về Mullah Omar vẫn còn tồn tại mãi là do những thất bại của NATO và yếu tố đoàn kết đối với Taliban.

Tình trạng tham nhũng trong nội bộ chính phủ của Tổng thống Hamid Karzai đã dẫn tới việc một số nơi ở Afghanistan thì thầm tên Omar và coi nhân vật này là người ngay thẳng.

'Bất kể chúng tôi đã đổ bao nhiêu tiền vào, bất kể tôi đã cố gắng như thế nào, những người đó sẽ vẫn đứng về phía Mullah Omar vì cái được cho là sự công bằng của nhân vật này", một quan chức chấp cao tại Kandahar nói. "Họ nói rằng Taliban đã làm sạch nơi này (Kandahar) khỏi sự đồi bại, các cuộc đấu chó, chọi chim và nạn kê gian".

Sự lớn mạnh của Mulla Omar vẫn bao trùm trong bí ẩn nhưng những huyền thoại về thủ lĩnh Taliban một mắt này vẫn tràn ngập khắp nơi.

Theo một nguồn tin, trong cuộc chiến chống Liên Xô, Omar vẫn chiến đấu ngoan cường sau khi bị một vật nhọn đâm vào mắt phải. Một nguồn tin khác cho rằng, Nhà tiên tri Mohammed đã tới bên Omar trong một giấc mơ và nói rằng tên này nên lãnh đạo đất nước thoát khỏi những hỗn loạn sau khi quân Liên Xô rút đi.

"Mullah Omar là kẻ vô dụng, ngoại trừ có chút vinh dự từ những ngày chống Liên Xô", Omar Sharifi, nhà nhân loại học và sử gia người Afghanistan, người luôn theo sát tình hình Taliban từ những ngày đầu, cho biết. "Đó là nhân vật mờ mịt nhất trong bản đồ chính trị Kandahar. Việc viện dẫn một huyền thoại từ xưa có lẽ đã giúp nhân vật này có được tính hợp pháp"

Khi chính thức công bố vai trò lãnh đạo của mình vào năm 1996, Mullah Omar, khi đó mới 36 tuổi, đã mang tới một cái áo choàng được cho là của nhà tiên tri Mohammed, một trong những thánh tích Hồi giáo được tôn thờ nhất. Lần đầu tiên kể từ khi Ahmad Shah Abdali nắm quyền cách đây hơn 250 năm, Omar đã khoác chiếc áo trước sự chứng kiến của khoảng 1.500 lãnh tụ tôn giáo, gồm cả Bin Laden (hiện giờ đã chết).

"Mặc chiếc áo đó là một nước bài xuất sắc", Sharifi nói và cho biết thêm, điều đó đã liên kết các chiến binh cũ với cả Abadali lẫn nhà tiên tri.

Nhiều người cho rằng Mullah Omar đã lẻn vào Pakistan sau khi Mỹ tấn công Afghanistan năm 2001. Một số báo cáo của Mỹ và Afghanistan cho biết, Mullah Omar đang ở Karachi. Trong những năm vừa qua, tên này đã phát đi một số thông điệp ghi âm và viết tay từ một địa điểm không rõ.

Hiện, Mullah Omar được cho là đã 52 tuổi, Mullah Omar vẫn tự do ngoài vòng pháp luận và thông tin về tên này rất hiếm. Thậm chí vài tấm ảnh lờ mờ về tên này được lưu hành từ cách đây cả thập niên hiện vẫn gây tranh cãi.

Mullah Omar có thể không bao giờ xuất hiện công khai vì người đàn ông này không thể theo kịp những huyền thoại xung quanh mình, Sharifi từng nói.

  • Hoài Linh (Theo Al Jazeera)