Những việc mẹ nên làm ngay sau sinh mổ

Sau sinh, mẹ nên chăm chỉ vận động, cho con bú ngay và đừng từ chối thuốc giảm đau.

Ngày nay tỷ lệ sinh mổ đang không ngừng gia tăng tại tất cả các quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, tỷ lệ này là 29,5%, tại Mỹ là 32% và thậm chí tại Brazil là 52%. Mặc dù đẻ mổ không mang lại nhiều lợi ích như đẻ thường nhưng vì an toàn cho mẹ bầu có vấn đề trong thai kỳ hoặc vì mong muốn chọn ngày lành tháng tốt, tránh ảnh hưởng đến "vùng kín" nên nhiều mẹ vẫn chọn đẻ mổ.

Sinh mổ là ca phẫu thuật lớn, vì vậy việc hồi phục sức khỏe sau sinh sẽ lâu hơn và mẹ còn dễ bị nhiễm trùng. Để hạn chế những rủi ro trên, chị em cần nhớ phải làm ngay những việc dưới đây sau ca sinh mổ:

Cố gắng vận động sớm

Dù sau sinh việc di chuyển, đứng hay ngồi đều khiến mẹ đau đớn, nhưng đừng vì vậy mà bạn nằm nhiều trên giường. Theo tiến sĩ Sarah Wagner tại trường Đại học Y tế Loyola (Hoa Kỳ), ngay sau khi ống thông tiểu được lấy ra, sản phụ đã có thể bước xuống giường tập đi bộ trở lại. Trước đó, chị em vẫn có thể cử động tay chân nhẹ nhàng hoặc ngồi dậy. Việc vận động, đi bộ ngắn giúp các chức năng bình thường của cơ thể hồi phục nhanh hơn, cũng như giảm nguy cơ mắc biến chứng sau phẫu thuật như dính ruột, tắc mạch máu… Ít hoặc lười vận động sau sinh mổ làm cho nhu động ruột chậm hồi phục, từ đó dẫn đến chứng táo bón rất khó chịu ở chị em sản phụ. Đồng thời, đây cũng là yếu tố nguy cơ nghiêm trọng làm hình thành các cục máu đông ở chân, tay và gây viêm phổi sau phẫu thuật.

Tuy vậy, các mẹ chỉ nên bắt đầu vận động sau 1 ngày sinh mổ, vì trong khoảng thời gian này, các loại thuốc mê được dùng trong phẫu thuật có thể vẫn còn tác động lên chân, hoặc làm cho sản phụ bị chóng mặt, choáng váng. Đặc biệt đối với những chị em đã trải qua giai đoạn chuyển dạ quá khó trước khi quyết định sinh mổ cần phải nghỉ ngơi để phục hồi năng lượng trước khi di chuyển, nếu không sẽ dễ gặp nguy hiểm do ngã, ngất… Ngoài ra, các mẹ siêng vận động cũng nên nhớ rằng, dù tập thể dục sẽ rất tốt và thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục sau sinh, nhưng nếu sinh mổ thì chị em vẫn cần từ 4 – 6 tuần sau sinh mới được tập luyện trở lại.

Sau sinh mổ, mẹ nên vận động sớm trong khoảng 24 giờ sau sinh. (ảnh minh họa)

Cho bé bú ngay khi có thể

Không dám cho con bú ngay sau sinh mổ vì sợ có hại cho bé, sữa không kịp về hay sữa còn chứa thuốc mê ảnh hưởng đến trẻ... là suy nghĩ thường gặp ở chị em sản phụ. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế lại khẳng định, mẹ hoàn toàn có thể cho bé bú ngay trong 1 giờ đầu sau sinh mổ dùng hình thức gây tê cục bộ. Với những sản phụ đẻ mổ bằng cách gây tê toàn thân, thời điểm thông thường có thể bắt đầu cho bé bú là sau khoảng 4 – 6 tiếng đồng hồ, khi thuốc gây tê bớt tác dụng.

Cho bé bú sớm không chỉ giúp gắn kết tình mẫu tử, tăng sức đề kháng cho bé mà còn giúp tử cung của mẹ mau phục hồi, giảm nguy cơ băng huyết sau sinh. Để tránh ảnh hưởng vết mổ, các mẹ nên nhờ “anh xã” hay người thân trợ giúp để đỡ bé bú ở tư thế thoải mái nhất cho cả 2 mẹ con.

Đừng từ chối thuốc giảm đau

Việc dùng thuốc giảm đau sau sinh mổ là hoàn toàn bình thường, vì vậy các mẹ đừng ngại yêu cầu bác sĩ cung cấp thuốc nếu các cơn đau đã vượt quá ngưỡng chịu đựng của cơ thể. Các vết mổ đang lành gây đau đớn, kết hợp với tử cung đang co thắt để trở về trạng thái ban đầu có thể làm cho bạn choáng váng và kiệt sức. Do đó, đừng vì sợ thuốc sẽ đi vào sữa ảnh hưởng xấu đến bé mà hành hạ mình bằng cách tự cắn răn chịu đựng, bởi còn có nhiều loại thuốc giảm đau rất an toàn với bà mẹ đang cho con bú dành cho bạn.

Không cố sức nâng bé

Dù rất khát khao được nâng bé yêu ra khỏi nôi trong vòng tay ấm áp của mình, các mẹ cũng đừng “dại” tự mình làm điều đó mà hãy yêu cầu sự giúp đỡ từ chồng hay người thân trong gia đình. Nâng bé sơ sinh, dù trọng lượng không quá lớn, cũng có thể gây đau đớn và khó khăn cho chính người mẹ, vốn còn đang bị vết đau mổ hành hạ.

Chú ý đến sản dịch

Dù bạn sinh mổ, sản dịch vẫn sẽ chảy ra ngoài âm đạo như khi sinh thường, và đây là dấu hiệu cho thấy tử cung đang hồi phục tốt. Trong 3 hoặc 4 ngày đầu, sản dịch sẽ có màu đỏ tươi, sau đó lượng máu dần dần bớt đi và chuyển qua màu hồng, màu nâu khi nội mạc tử cung co lại. Đến khoảng vào ngày thứ 10, sản dịch sẽ có màu hơi vàng hoặc không màu. Do đó, các mẹ cần lưu ý nếu thấy sản dịch không chảy ra sau sinh, sản dịch có mùi hôi, hay có màu đỏ tươi trở lại… cần phải báo ngay với bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hậu sản, sót nhau hoặc băng huyết rất nguy hiểm với bà mẹ sau sinh.

Nếu sản dịch có mùi hôi, hay có màu đỏ tươi trở lại... mẹ cần thông báo với bác sĩ chuyên khoa. (ảnh minh họa)

Ăn nhiều chất xơ

Táo bón là một trong những khó chịu không hề nhỏ đối với sản phụ sinh mổ. Theo tiến sĩ Wagner, ruột có thể sẽ mất nhiều thời gian cũng như tiêu hóa khó khăn hơn với tất cả thức ăn mà bạn tiêu thụ trong giai đoạn này, dẫn đến chứng khó tiêu, sình bụng, thậm chí gây đau vai. Do đó, ngoài việc dùng các loại thuốc làm mềm phân theo chỉ định của bác sĩ, chị em đừng quá kiêng khem mà hãy dung nạp nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau quả, uống nhiều nước, năng vận động và di chuyển.

Đồng thời, nên tránh ăn quá nhiều mà cần chia thành nhiều bữa trong ngày, tránh các loại thức ăn tanh như cá, ốc vì chúng gây ức chế quá trình ngưng tụ máu, không có lợi cho việc đông máu sau phẫu thuật, khiến vết thương lâu lành, thậm chí không lành được.

Chăm sóc và giữ vệ sinh vết mổ

Để không bị nhiễm trùng, các mẹ nên đặt 1 miếng vải sạch lên trên vết mổ giúp tránh mồ hôi ra quá nhiều thấm vào vết mổ gây đau, xót và lâu liền da. Khi tắm, mẹ không được chà xát mạnh lên vết mổ và chỉ xả nước nhẹ nhàng bằng vòi hoa sen sau đó lau khô bằng khăn mềm. Thông thường, vết mổ sẽ tự lành trong vòng 1 tuần lễ. Tuy nhiên, nếu vùng da xung quanh vết mổ chuyển sang sưng đỏ, chảy nước màu xanh lá hay mủ, hoặc gây đau đớn, là lúc cần phải đến bác sĩ để được điều trị kịp thời, vì đây là dấu hiệu của nhiễm trùng hậu sản.

Nuông chiều bản thân

Các mẹ đừng vì quá hạnh phúc trong vai trò mới mà lơ là việc chăm sóc bản thân, dù điều này khó thực hiện khi vừa phải bận rộn ngày đêm với bé, vừa đau đớn vì vết mổ chưa lành hẳn. Cách tốt nhất giúp cơ thể mẹ mau hồi phục là hãy dùng các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng trong thực đơn hàng ngày, chọn quần áo thoáng mát, đẹp và rộng rãi để thoải mái hơn, dành thời gian thư giãn dưới vòi sen hay bồn nước ấm, tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng và phù hợp cho bà mẹ sau sinh, tranh thủ sự trợ giúp từ chồng và người thân trong gia đình để có thêm thời gian nghỉ ngơi, ngủ ngắn trong ngày…. Một khi mẹ đã hồi phục tốt sức khỏe, bé sẽ được hưởng lợi từ nguồn sữa dồi dào và có chất lượng hơn.

(Theo Whattoexpect/ Khám phá)