Nỗi bực mình của dân đầu cơ tỷ giá

Hơn hai năm qua, thị trường ngoại hối gần như không có “sóng” khiến cho dân buôn ngoại tệ rỗi rãi nên đói dài. Một vài con sóng nhỏ được cố tình đẩy lên đã nhanh chóng bị “dập sớm”. Không có sóng, khó kiếm ăn nên dân đầu cơ bực mình cũng là điều dể hiểu.

Trong phiên giao dịch ngày 12/7, tỷ giá USD trên thị trường liên NH tiếp tục hạ nhiệt. Có thời điểm giá giao dịch đã giảm sâu dưới mức trần 30 đồng/USD, giá mua bán phổ biến các giao dịch có khối lượng lớn giá cũng không còn được đẩy lên kịch trần. Trên thị trường giao dịch với tổ chức và dân cư, các NH cũng tiếp tục hạ giá USD mua vào, giá USD mua vào nhiều thành viên giảm thêm 10 - 20 VND so với hôm qua; giá mua tiền mặt đã xuống dưới mốc 21.200 VND, còn 21.190 VND.

Sau cuộc họp của NHNN với 14 tổ chức tín dụng lớn về USD, thị trường liên NH đã được khai thông, giao dịch trở nên sôi động, các tổ chức tín dụng đã tự cân đối được nhu cầu qua mua bán trên thị trường mà không cần chờ mua từ NHNN. Những thông điệp chính thức, động thái cứng rắn của NHNN cùng sự đồng thuận của các tổ chức tín dụng lớn trong ổn định tỷ giá đã khiến khối đầu cơ tỷ giá phải vội buông. Dấu hiệu găm giữ USD để giao dịch ngoài luồng với giá cao, USD hai tỷ giá hay mánh mua bán vòng qua ngoại tệ thứ 3 để đẩy tỷ giá vượt trần biến mất. Trên thị trường chợ đen, giá USD cũng ngay lập tức tụt xuống.

Thực tế, ngay trong những ngày đầu tuần trước khi tỷ giá được cho là căng thẳng nhất từ đầu năm thì lãnh đạo NHNN và nhiều NH thương mại lớn đã cho biết, những diễn biến này đã được dự liệu khi quyết định điều chỉnh tỷ giá lên thêm 1%. Chính vì thế, ngay trong thông báo điều chỉnh tỷ giá, NHNN đã phát đi thông điệp mạnh mẽ về khả năng sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo sự ổn định của tỷ giá.

Và không có gì hơn, thông điệp này đã được nhắc lại trong tuyên bố mới nhất của lãnh đạo NHNN và khi làm việc các tổ chức tín dụng. Đó không chỉ là một sự khẳng định mà hơn thế là sự cảnh báo cho thấy những âm mưu tạo sóng, đầu cơ sẽ sớm bị ngăn chặn.

Từ đầu năm 2013, đây không phải là lần đầu tiên giới đầu cơ trên thị trường chợ đen và cả trong các ngân hàng cố tạo lên những cơn sóng nhưng tất cả đều bất thành. Đợt thứ nhất, sau tết nguyên đán, lợi dụng những đề xuất nới tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu, kích thích kinh tế, lập tức đã dấy lên những tin đồn về khả năng điều chỉnh tỷ giá. Giá USD chợ đen được đẩy lên cao. Tuy nhiên, thời điểm đó, tỷ giá trong ngân hàng dường như bất động, nhu cầu mua bán ở mức rất thấp. Cơn sóng đã biến mất khi NHNN ra thông báo ngắn gọn khẳng định tỷ giá sẽ ổn định.

Hơn hai tháng trước, lại một cơn sóng tỷ giá được dấy lên, lần này không chỉ ở chợ đen mà chính các NH cũng đẩy tỷ giá lên sát trần, giá mua vào và bán ra của các NH có lúc ngang bằng nhau khiến cho không ít người đồn đoán về khả năng điều chỉnh tỷ giá. Lãnh đạo NHNN tiếp tục khẳng định tỷ giá sẽ giữ ổn định và NHNN đủ điều kiện để điều hành tỷ giá chủ động và chỉ cần NHNN can thiệp bằng một lượng nhỏ ngoại hối thì chính các NH đã vội "nhè" ra ngay và thị trường lặng sóng.

Và lần này cũng vậy, cơn sóng tỷ giá khởi phát từ đầu tuần qua đã vội tan khi bị dập phủ đầu. Dâu buôn USD có lẽ đã quá nản khi mọi nỗ lực tạo sóng để kiếm tý đều không thành. Và cũng dễ hiểu cho sự bực mình của giới đầu cơ khi suốt hai năm có quá ít sóng, mà không có sóng thì khó kiếm sống. Một thị trường vốn rất dễ kiếm lời nhờ những cơn biến động giờ lại quá lặng khiến cho những tay buôn quá nhàn và quá buồn.

Nhìn lại hai năm qua, đã không dưới ba lần NHNN đưa ra định hướng như một cam kết về kiểm soát biến động tỷ giá ở các mức cụ thể. Mỗi lần như thế, những tuyên bố của cơ quan nhà nước đều bị hoài nghị và thách thức.

Trong 2011, 2012 Ngân hàng Nhà nước đã hai lần đưa ra cam kết ổn định tỷ giá USD/VND và đã thực hiện đúng cam kết dù không phải lúc nào nó cũng nhận được sự ủng hộ và tin tưởng tuyệt đối. Đến năm 2013, cam kết giữ ổn định tỷ giá tiếp tục được đưa ra với định hướng tăng không quá 2 - 3%.

Cũng như cuối 2011 và trong năm 2012, các cam kết không đơn thuần là sự tự tin hay chủ quan mà nằm trong những phân tích định hướng và trên cơ sở cân đối thực lực cũng như tương qua với các mục tiêu điều hành tiền tệ và kinh tế vĩ mô khác. Lần điều chỉnh tỷ giá 1% vào 28/6 vừa qua cũng đã được tính toán rất thận trọng trên cơ sở hiện tại và dự tính cho sự ổn định trong tương lai.

Dù vậy, ngay lập tức nó đã bị thách thức nhưng cũng ngay lập tức nhà điều hành cho thấy họ đủ sức để đối đầu với thách thức. Cơn sóng vừa qua chưa thể gây biến cho tỷ giá nhưng cũng như hai lần trước nó đã khiến cho giới đầu cơ chuốc lấy bực mình.

Lê Khắc