“Tàn nhưng không phế” mà còn năng động vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng – Đó là nhận xét của Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Vĩnh Sơn (Huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) Vũ Văn Hoè khi hướng dẫn chúng tôi đi thăm thương binh Hà Văn Giảng nuôi rắn hổ mang xuất khẩu có thu nhập cao ở xã này.
 
Tiếp chúng tôi trong căn biệt thự 2 tầng khang trang rộng hơn 300 m2 xây năm 2009 với mức đầu tư khi đó 1,3 tỷ đồng, thương binh Hà Văn Giảng cho biết số tiền xây biệt thự hoàn toàn bằng nguồn nuôi và bao tiêu rắn hổ mang. Ông bắt đầu bộc bạch lai lịch và những gian truân của đời mình.

{keywords}
Thương binh Hà Văn Giảng chỉ vào một con rắn hổ mang đang nuôi tại ô chuồng của gia đình.

Thương binh Hà Văn Giảng sinh năm 1958. Năm 1977, ông tòng quân, làm lính Sư đoàn 345 đóng quân bảo vệ biên giới phía Bắc. Trong trận kịch chiến bảo vệ biên giới tại Mường Khương (Lào Cai) ngày 21/2/1979, cựu chiến binh Hà Văn Giảng đã bị thương vào đùi và hông đến nay vẫn còn mảnh đạn trong người chưa mổ gắp ra được. Những khi trái gió trở trời vẫn đau nhức.

Rời quân ngũ về quê tháng 11/1980, Hà Văn Giảng được xếp thương binh hạng 3/4. Ông cùng vợ bươn chải nuôi 6 đứa con, trong đó 4 con gái đầu và 2 con trai sinh đôi đều đang học đại học. Chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng thì không thể đủ sống, từ năm 1993, thương binh Hà Văn Giảng đã chuyển sang nghề nuôi rắn hổ mang thương phẩm.

Giống rắn ông Giảng chọn nuôi là rắn hổ mang. Thương binh Hà Văn Giảng hiện nuôi gần 1.000 con rắn hổ mang tại 7 tầng bê tông trong khuôn viên nhà 60 m2 ngay cạnh biệt thự 2 tầng. Thị trường tiêu thụ rắn hổ mang là Trung Quốc với 2 loại sản phẩm là trứng rắn và bán sống cả con. 

Gặng hỏi, thương binh Hà Văn Giảng cho biết năm 2018 bán được giá cao 80.000đ/quả trứng rắn hổ mang, còn bán rắn hổ mang sống loại từ 1,8 đến 3 kg/con thì 500.000đ/kg. Sang năm 2019 này, trứng rắn hổ mang hạ xuống 50.000đ/quả; giá rắn hổ mang sống vẫn 500.000đ/kg. Gia đình ông mấy năm gần đây chuyển sang nuôi rắn hổ mang sinh sản, chủ yếu bán trứng giống. Một con rắn hổ mang cái đẻ một năm một ổ bình quân 20 trứng.

{keywords}
Rắn hổ mang sống trọng lượng mỗi con từ 2 kg trở lên chứa trong các bao dứa được gia đình ông Hà Văn Giảng mua gom.từ các hộ nuôi rắn hổ mang ở Vĩnh Sơn chuẩn bị đưa đi tiêu thụ hướng cửa khẩu Lào Cai.

Bên cạnh bán trứng rắn giống, thương binh Hà Văn Giảng còn bao tiêu sản phẩm bằng cách gom trứng rắn và rắn hổ mang thịt của các hộ nuôi để xuất khẩu. Vợ thương binh Hà Văn Giảng - bà Lê Thị Hiền là người trực tiếp đi giao dịch bán sản phẩm rắn cho thương lái Trung Quốc qua đường tiểu ngạch tại các cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) và Lào Cai.

Để có đủ nguồn trứng rắn hổ mang và rắn hổ mang sống cung ứng cho khách hàng, thương binh Hà Văn Quảng đã hỗ trợ, hướng dẫn phát triển nuôi rắn sang các xã Đại Đồng, Tân Tiến, Yên Lập, một số xã ở các huyện Lập Thạch, Sông Lô và sang cả xã Tứ Xã (Lâm Thao – Phú Thọ), tạo thành những xã vệ tinh cung cấp trứng và rắn hổ mang thương phẩm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Nhờ có nghề nuôi rắn hổ mang và biết bao tiêu thương phẩm rắn hổ mang, vợ chồng thương binh Hà Văn Quảng trở nên giàu có, xây dựng nhà cửa khang trang, nuôi đàn con ăn học, trưởng thành.

Thương binh Hà Văn Giảng cho biết: Nghề đi bắt rắn hổ mang hoang dã và nuôi rắn hổ mang ở Vĩnh Sơn đã có từ lâu đời. Nuôi rắn hổ mang trong chuồng vườn nhà ở Vĩnh Sơn vốn đầu tư không lớn nhưng hiệu quả kinh tế cao, vì chuồng nuôi rắn hổ mang xây bằng gạch, thức ăn cho rắn hổ mang là cóc, ếch, nhái bắt ở ngoài đồng và gà con. 

Ở Vĩnh Sơn đã có chợ bán thức ăn rắn hổ mang chuyên cung cấp cho các hộ nuôi rắn. Còn rắn hổ mang con mua ở trong làng cũng không đắt, nên Vĩnh Sơn đã có hơn 800 hộ nuôi rắn hổ mang, chiếm hơn 60% số hộ trong xã, trong đó có 5 hộ bao tiêu rắn hổ mang thịt thương phẩm. 

Cùng với bán rắn hổ mang thịt, người nuôi rắn hổ mang Vĩnh Sơn chưa chế biến các món ăn đặc sản từ rắn như ở Lệ Mật (quận Long Biên - Hà Nội) nhưng cũng đã chế biến ra cao rắn hổ mang, những loại rượu tam xà, ngũ xà với nhiều vị thuốc bổ phục vụ cho những khách hàng uống rượu rắn vừa thơm ngon, vừa tăng cường được thể lực và chữa được bệnh đau lưng, thấp khớp.

Nghề nuôi rắn hổ mang không những góp phần phá thế sản xuất thuần nông ở Vĩnh Sơn và nhiều hộ nông dân ở đây đã giàu lên từ nuôi rắn hổ mang. Các hộ nuôi rắn ở Vĩnh Sơn có nguồn thu cũng đạt từ 100 triệu đến 200 triệu đồng/năm trở lên.

{keywords}
Cơ ngơi hai tầng khang trang xây năm 2009 bằng tiền bán rắn hổ mang (vợ chồng thương binh Hà Văn Giảng đứng giữa).

Với cách nuôi như hiện nay phải mất 2 năm mới được một lứa rắn hổ mang xuất khẩu. Rắn ở Vĩnh Sơn đã được Chi cục Kiểm lâm Vĩnh Phúc cấp giấy chứng nhận là rắn hổ mang nuôi, chứ không phải là rắn hổ mang hoang dã. Đó là một thuận lợi cho nghề nuôi rắn Vĩnh Sơn, song hiện nay xuất khẩu vẫn là tiểu ngạch chứ chưa phải là chính ngạch và thị trường tiêu thụ rắn nhiều lúc cũng không được thuận buồm xuôi gió.

Điều đáng lưu ý, nghề nuôi rắn hổ mang ở Vĩnh Sơn cũng lãi nhanh nhưng đây là một nghề nguy hiểm. Nếu bị rắn hổ mang cắn mà không chữa chạy kịp thời sẽ bị tử vong hoặc vết thương bị hoại tử. Nếu bị rắn cạp nong, cạp nia cắn thì dễ chữa hơn. Nếu bị rắn độc cắn thì thuốc nam không thể chữa khỏi, mà phải đi cấp cứu ngay, chữa trị bằng Tây y.

Gần đây, dân Trung Quốc bắt đầu nhập trứng rắn hổ mang từ Vĩnh Sơn về ấp nuôi thành rắn thịt thương phẩm nhanh hơn ta, chỉ một năm một lứa, cũng báo động cạnh tranh sản phẩm rắn hổ mang. Tuy vậy, nhu cầu tiêu thụ rắn hổ mang thương phẩm của Trung Quốc rất lớn, hiện có bao nhiêu vẫn tiêu thụ hết.

Tuy nhiên, thương binh Hà Văn Giảng và các hộ làng nghề nuôi rắn ở Vĩnh Sơn đề nghị với các cấp có thẩm quyền từ xã đến huyện, tỉnh Vĩnh Phúc quan tâm giúp đỡ xây dựng thương hiệu, quảng bá, đăng ký sản phẩm làng nghề nuôi rắn, tiêu thụ sản phẩm rắn bằng con đường chính ngạch thay cho tiểu ngạch để khắc phục rủi ro trong giao thương qua biên giới. Đồng thời giúp hình thành tuyến, điểm du lịch làng nghề nuôi rắn Vĩnh Sơn thu hút du khách gần xa để vừa phát triển dịch vụ, vừa giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm từ rắn, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập làng nghề.

Câu chuyện trao đổi với chúng tôi đang dở dang thì chuông điện thoại reo có khách hàng từ cửa khẩu hướng Lào Cai gọi về giục thương binh Hà Văn Giảng chuẩn bị 1 tấn hàng rắn hổ mang giao cho họ vào chiều hôm sau. Chúng tôi chia tay, chúc vợ chồng thương binh Hà Văn Giảng tiếp tục làm ăn tấn tới.

(Theo Dân Việt)