Tăng trưởng chậm và chi phí gia tăng đang làm đảo chiều những xu thế giảm đói nghèo tại Nga vào thập niên trước.

Trong suốt năm qua, hơn hai triệu người Nga đã rơi vào cảnh nghèo, với 21,1 triệu người giờ đây sống dưới mức nghèo, cơ quan Thống kê quốc gia Nga tuyên bố tuần trước. Giới phân tích cho rằng, một số nhân tố bao gồm chênh lệnh thu nhập và cuộc khủng hoảng suy giảm kinh tế đóng vai trò quan trọng trong bức tranh đói nghèo ngày càng lớn năm qua.

Các con số thống kê chỉ là một trong nhiều chỉ số kinh tế tiêu cực mà ông Putin sẽ phải đối mặt sau khi có thể trở lại làm tổng thống Nga ở cuộc bầu cử tháng 3 tới, mang lại thách thức lớn cho danh tiếng của ông như người đảm bảo cho sự ổn định kinh tế tại Nga.

Báo cáo chi tiết cho thấy, 14,9% dân số chính thức dưới mức nghèo khó, so với con số 13,5% cùng kỳ năm trước. Chi phí sinh hoạt tối thiểu trung bình cho mỗi người dân là 6.505 rúp (203 USD/tháng), con số này với người ở độ tuổi lao động là 220 USD và với người về hưu là dưới 161 USD. Lý do chính thức cho sự gia tăng đói nghèo kể từ năm ngoái là chi phí gia tăng của rổ hàng hóa với người tiêu dùng Nga gồm thực phẩm, dịch vụ, các loại hàng hóa khác…

Natalya Orlova, nhà kinh tế học tại Ngân hàng Alfa cho rằng, một trong  các nhân tố chính đóng vai trò trong chỉ số đói nghèo gia tăng là tình trạng bất bình đẳng thu nhập khá cao, và ngày càng trở nên rõ rệt hơn kể từ khi cuộc khủng hoảng kinh tế 2008 bắt đầu. “Ở Nga, chúng ta đã thấy sự gia tăng thu nhập rất yếu ớt, với nửa đầu năm nay chỉ vào khoảng 1%, và hầu như mức tăng này là do sự gia tăng của tầng lớp giàu có nhất trong dân số. Những người nghèo nhất thậm chí trở nên nghèo hơn”, Orlova nói.

Natalya Zagvozdina, phụ trách nghiên cứu tiêu dùng tại Renaissance Capital, nhấn mạnh rằng, lạm phát giá lương thực vào khoảng 15% trong năm qua tại Nga đặc biệt tác động mạnh tới những người có thu nhập thấp. Với mức lương tăng ít ỏi chi trả cho người về hưu và công nhân ở lĩnh vực công - tầng lớp gần nhất với đói nghèo, thì việc gia tăng giá cả trong rổ tiêu dùng đã làm họ điêu đứng trong nửa đầu năm 2011. Thu nhập sau thuế không tăng nhiều với công nhân trong lĩnh vực tư nhân, Orlova cho hay.

Các tin tức trên xuất hiện vào đúng thời điểm người Nga đặc biệt lo ngại tới tình hình kinh tế. Sự ra đi của Bộ trưởng Kinh tế Alexei Kudrin - kiến trúc sư của Quỹ Bình ổn Nga từng dẫn dắt đất nước đi qua cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, càng làm gia tăng lo lắng rằng, sẽ không còn ai để hạn chế sự chi tiêu quá mức của chính phủ trong thời gian ông vắng mặt. Hơn thế nữa, Kudrin là nhân vật được nhà đầu tư nước ngoài tín nhiệm, trong khi thị trường vẫn ít nhiều ổn định sau sự ra đi của ông thì đồng rúp đã giảm 12% so với đồng đô la trong quý này, mức giảm tồi tệ nhất kể từ quý 1 năm 2009 (theo Bloomberg).

Chỉ số kinh tế lạc quan và gia tăng mức sống đã được “ghi dấu” trong thời kỳ ông Putin làm tổng thống ở Nga. Sự ổn định tương đối của nền kinh tế được trợ giúp bởi giá dầu cao là lý do chính cho sự tín nhiệm của ông Putin tại Nga. Các chỉ số đói nghèo giảm mạnh trong năm 2001 tới 2007. Nhưng trong vài năm gần đây, khủng hoảng tài chính lại làm chúng gia tăng trở lại.

Khi tuyên bố quyết định tranh cử tổng thống tháng 3 tới, ông Putin nói, nước Nga sẽ phải thực hiện các biện pháp để đặt nền kinh tế dưới sự kiểm soát thông qua các biện pháp thắt lưng buộc bụng. “Nhiệm vụ của chính phủ không chỉ là đổ mật vào chiếc cốc, mà đôi khi cần có những liều thuốc đắng hơn”, Putin nói. “Điều này nên luôn luôn được làm một cách cởi mở và chân thành, và đa số người dân sẽ hiểu được chính phủ”.

Ông Putin cam kết sẽ tăng thuế với người giàu cùng những biện pháp khác để nỗ lực cân bằng ngân sách của chính phủ.

Thái An (theo russiaprofile)