Nhãn là một loại hoa quả quen thuộc, được nhiều người yêu thích, nhưng không phải ai cũng có thể ăn nhãn. Theo Đông y, cùi nhãn có vị ngọt, tính bình, có tác dụng bổ tù, ích trí, an thần. Cùi nhãn có thể chữa trị chứng suy yếu, thiếu máu, thần kinh suy nhược, mất ngủ.

Tuy nhiên, một số người tuyệt đối không được ăn nhãn như:

1. Người bị tiểu đường, gan nhiễm mỡ: Nhãn là trái cây có hàm lượng đường cao, nó vừa cung cấp nhiều năng lượng vừa cung cấp lượng đường lớn trong máu. Với người có bệnh tiểu đường, ăn nhãn không có lợi vì khiến đường huyết tăng cao đột ngột rất nguy hiểm.

2. Người bị mụn nhọt: Ăn nhiều nhãn cũng là nguyên nhân gây ra mụn nhọt, mẩn ngứa… Bởi nhãn chứa nhiều đường nên khi ăn nhiều sẽ làm tăng đường trong máu, ảnh hưởng đến da. Nếu người nóng trong, hay nổi mụn nhọt, khi ăn nhãn cần bổ sung đủ nước (2-2,5l/ngày) và rau xanh (200-300g/ngày).

3. Phụ nữ mang thai: Theo Đông y, nhãn có mùi thơm vị ngọt, tính ôn nhiệt, có chức năng bổ ích tâm tỳ, ích khí, dưỡng huyết an thần, còn có thể sinh tân dịch, nhuận ngũ tạng, là loại quả ngon, bổ dưỡng tốt. Tuy nhiên, nhãn tính ngọt thơm, ấm, nên đối với người đờm hỏa bên trong và bị bệnh nóng trong thì không nên ăn, nhất là phụ nữ có thai lại càng phải kiêng.

Phụ nữ có thai, phần lớn xuất hiện âm hỏa hư, có triệu chứng nóng trong và thường có các hiện tượng như táo bón, tiểu tiện sẻn đỏ, rêu lưỡi khô và vàng, miệng đắng, họng rát, cần tư âm thanh nhiệt, lương huyết an thai, nếu lúc này ăn nhãn, chẳng những không có tác dụng bồi bổ, ngược lại còn làm tăng nóng trong, động thai, ra huyết đau bụng, đau tức bụng dưới, thậm chí tổn thương thai khí, dẫn tới sảy thai, đặc biệt là phụ nữ có thai thời kỳ đầu đến 7-8 tháng, càng phải kiêng ăn nhãn.

4. Người bệnh tăng huyết áp: Cũng như xoài hay mít, nhãn cũng là loại quả mà người bị bệnh tăng huyết áp không nên ăn vì trong những loại quả này có tính nhiệt cao, nếu ăn vào sẽ gây áp lực cho tim mạch, dẫn đến tăng huyết áp, không tốt cho sức khỏe.

5. Người thừa cân, béo phì: Nhiều người thường nghĩ ăn nhiều hoa quả sẽ không bị béo phì. Đây là một quan niệm đúng nếu như biết lựa chọn các loại quả để ăn và tuân thủ các nguyên tắc về thời gian và liều lượng.

Khi ăn nhiều, các loại quả này sẽ cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng khá lớn. Ví dụ, nếu ăn hai quả chuối tiêu loại 100g thì năng lượng cũng bằng ăn một bát cơm; ăn một quả na, một quả xoài loại 200-250g, ăn 300g mít, hoặc vải, nhãn thì cũng tương đương với một bát cơm. Vì vậy, khi bạn nhịn ăn cơm nhưng ăn nhiều hoa quả ngọt sẽ tăng cân. Muốn không bị béo hoặc giảm cân, nên ăn các loại quả có hàm lượng đường thấp.

Lương y Bùi Đắc Sáng - Hội Đông y Hà Nội