Thôn Quán Thanh, xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn có 127 hộ dân với khoảng 600 nhân khẩu. Nơi đây là “ngôi nhà chung” của đồng bào 3 dân tộc Nùng, Tày, Kinh. 

Với sự nỗ lực của nhân dân và cán bộ thôn, Quán Thanh là 1 trong 2 thôn đầu tiên trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã hoàn thành xây dựng tiêu chí thôn thông minh theo Bộ tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025.

Năm 2017, sau khi được chọn làm mô hình điểm để triển khai xây dựng nông thôn mới, cán bộ cùng nhân dân trong thôn Quán Thanh đã đồng tỉnh ủng hộ, chung tay hoàn thiện các tiêu chí. Đặc biệt là xây dựng thôn thông minh, ứng dụng chuyển đổi số.

Hệ thống tưới tự động ở vườn trồng bưởi của người dân thôn Quán Thanh. 

Mô hình thôn thông minh là 1 trong 4 tiêu chí của xã nông thôn mới kiểu mẫu. Để đạt tiêu chí này, thôn phải có các mô hình sản xuất hàng hóa, ứng dụng quản lý tự động hóa, có tổ công nghệ số cộng đồng; đại diện thôn có ứng dụng các nền tảng số để thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin, tiếp nhận và xử lý kịp thời phản ánh kiến nghị của người dân trong cộng đồng thôn; nhà văn hóa thôn được trang bị mạng wifi miễn phí; 100% trụ sở cơ quan, tổ chức và hộ dân trong thôn được gắn địa chỉ số trên nền tảng địa chỉ số Việt Nam (Vpostcode); 100% sản phẩm OCOP của địa phương được đưa lên sàn thương mại điện tử; có ít nhất 1 mô hình ứng dụng chuyển đổi số vào một trong các lĩnh vực.

Đến nay, thôn Quán Thanh đã hoàn thiện các tiêu chí này. Việc triển khai xây dựng thôn thông minh góp phần không nhỏ vào đổi thay ở nhiều mặt đời sống của người dân trên địa bàn thôn Quán Thanh.

Tháng 4/2022, thôn đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng để tổ chức triển khai phát triển cửa hàng số, tài khoản thanh toán điện tử, hỗ trợ các hộ dân đăng ký cửa hàng số. Lắp đặt mạng wifi miễn phí ở nhà văn hóa thôn phục vụ cho các cuộc hội họp, sinh hoạt của người dân. Sản phẩm na được đưa lên bán tại các sàn thương mại điện tử. Lắp đặt hệ thống camera an ninh giám sát tại 4 điểm khu vực công cộng, tuyến đường trục chính để quản lý trật tự an toàn xã hội. Lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng gồm 40 bóng đèn ứng dụng công nghệ số để bật, tắt tự động…

Trước đây, mỗi khi có thông tin cần tuyên truyền cho người dân, trưởng thôn phải thông báo trên loa truyền thanh hoặc tìm đến từng hộ dân để báo tin. Tuy nhiên, 3 năm trở lại đây, thôn đã thành lập nhóm Zalo, với sự tham gia của đại diện tất cả các hộ. Mọi thông tin được tuyên truyền, phổ biến đến người dân nhanh chóng. Từ đó, giúp việc thực hiện các nhiệm vụ, công việc chung của thôn được triển khai kịp thời, thuận lợi.

Hiện, thôn mang diện mạo khang trang, sạch sẽ; thu nhập của người dân ngày càng ổn định, đời sống được nâng lên; việc sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, ứng dụng khoa học kỹ thuật.

Điển hình là mô hình vườn cây ăn quả sử dụng hệ thống tưới tiêu tự động của gia đình ông Nguyễn Văn Dũng. Năm 2022, với sự hỗ trợ một phần nguồn lực của Nhà nước, gia đình ông cùng một số hộ trên địa bàn đã xây dựng mô hình tưới, chăm sóc cây na, cây bưởi tự động.

Ông Dũng chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh để điều khiển chạy máy tưới nước, bón phân đến từng gốc cây. Việc ứng dụng công nghệ vào quá trình chăm sóc giúp tiết giảm nhiều thời gian, công sức cho người dân.

Để hỗ trợ thôn Quán Thanh xây dựng mô hình thôn thông minh, năm 2022, nguồn lực Nhà nước hỗ trợ 300 triệu đồng, người dân trong thôn đóng góp hơn 150 triệu đồng.

Dù năm 2022 mới chính thức triển khai xây dựng mô hình thôn thông minh theo hướng dẫn của cấp trên, song thực tế từ những năm trước đó, với sự hỗ trợ của Nhà nước và sự chung sức của nhân dân, UBND xã Chi Lăng đã hướng dẫn người dân trên địa bàn thôn Quán Thanh từng bước thực hiện các chỉ tiêu của tiêu chí thôn thông minh như: Lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, phát triển các cửa hàng số, xây dựng các mô hình sản xuất… trị giá hàng trăm triệu đồng

Việc hoàn thành xây dựng thôn thông minh ở Quán Thanh không chỉ góp phần vào việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, mà còn góp phần quan trọng giúp xã Chi Lăng được công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới kiểu mẫu năm 2022. 

Ngày 08/3/2022 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 319/QĐ-TTg quy định xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, xã nông thôn mới kiểu mẫu phải có ít nhất một thôn thông minh, do UBND cấp tỉnh quy định cụ thể. Đây là một trong điểm mới trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025.

Giao Linh và nhóm PV, BTV