- Nhiều phim hay đoạt giải cao tại Oscar hay các LHP quốc tế danh tiếng như Cannes bị không ít chủ rạp chiếu từ chối thẳng thừng vì biết chắc sẽ khó bán vé và không trụ được lâu.

Phim Oscar cũng bị ghẻ lạnh!

The Descendants, phim giành 5 đề cử Oscar được nhập về VN từ tháng 4 nhưng chỉ trình chiếu ở 1 rạp duy nhất tại HN do kén khách.

Đây là điều không lạ ở thị trường Việt Nam, cũng là số phận chung của các phim nghệ thuật cao trên toàn thế giới khi hầu hết chỉ được chiếu giới hạn với một số rạp dành cho đối tượng khán giả riêng biệt.

Từ năm 2009, khi thị trường phim chiếu rạp của Việt Nam bắt đầu phát triển mạnh, một số nhà nhập phim tiên phong đã bắt đầu cuộc thử nghiệm đầy mạo hiểm bằng cách quyết định đàm phán nhập về những bộ phim nghệ thuật cao. Slumdog Millionaire, The Curious Case of Benjamin Button, Revolutionary Road, ba bộ phim được đề cử và giành giải Oscar năm 2009 đã lần lượt được đưa về chiếu tại thị trường Việt Nam.

Năm 2011, ngay sau lễ trao giải Oscar kết thúc, hàng loạt bộ phim được đề cử ở hạng mục Phim hay nhất như Black Swan, The Fighter, The King's Speech, 127 Hours, True Grit, Winter's Bone... nhanh chóng có mặt tại thị trường Việt Nam. The Tree of Life, phim giành giành Cành cọ vàng 2011 tại LHP Cannes, được xếp vào loại cực kỳ khó xem cũng ra mắt khán giả trong nước ngoài hệ thống rạp chiếu. Tuy nhiên, hầu hết các bộ phim này đều đạt doanh thu không cao và chỉ được chiếu giới hạn tại một vài cụm rạp. 

Đại diện MegaStar cho biết tất cả các phim do họ phát hành bao gồm các phim nghệ thuật được đề cử hay đoạt các giải thưởng quốc tế uy tín đều được giới thiệu đến tất cả các rạp chiếu. Tuy nhiên, tùy vào định hướng và quan điểm của các rạp chiếu để họ quyết định chiếu hay không. Trên thực tế, các bộ phim nghệ thuật được nhập về chỉ được chiếu giới hạn tại các rạp thuộc sở hữu của MegaStar, riêng ở Hà Nội có thêm cụm rạp Platinum từng chiếu các bộ phim thuộc thể loại này như Black Swan, The Fighter và sắp tới là Midnight in Paris (phim giành giải Kịch bản hay nhất tại Oscar 2012) vào 25/5 tới.

Black Swan (Thiên Nga đen), bộ phim được cho là có lượng khán giả khá trong số các phim Oscar khi được trình chiếu tại VN năm ngoái cũng chỉ đạt được 30.000 khán giả, bằng 1/10 lượng khán giả mà bộ phim thương mại được xếp vào hàng 'bom tấn', "The Avengers" (Biệt đội siêu anh hùng) có được chỉ sau 10 ngày công chiếu đầu tiên tại VN mới đây.

"True Grit" (Báo thù), phim giành 10 đề cử Oscar 2011 chỉ thu về chưa đầy 42.000 đô la Mỹ (trên 800 triệu đồng) tại thị trường VN. Do vậy, nếu mua phim chỉ vì mục đích doanh thu thì sẽ không nhà nhập phim nào ở VN "điên" đến độ chuốc lấy sự lỗ trước mắt bởi nó chỉ đáp ứng nhu cầu của một nhóm khán giả mong muốn thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật hơn là một bộ phim thương mại bình thường.

The Artist, Phim hay nhất Oscar 2011 cũng chỉ được chiếu tại 2 cụm rạp của nhà phát hành tại HN. 

Khi được hỏi về việc vì sao không chiếu các phim đoạt giải Oscar năm nay như The Descendants, The Artist, Midnight in Paris, đại diện TTCPQG cho hay có thể do biết những phim này kén khán giả nên nhà phát hành tại VN cũng không chào phim cho TTCPQG. Tuy nhiên, ngay cả khi có được chào các phim này thì TTCPQG cũng phải cân nhắc bởi đây là những phim kén người xem và chắc chắn sẽ không có doanh thu tốt trong khi số lượng phòng chiếu lại có hạn.

Do số lượng các bản phim nhập về không nhiều như các phim thương mại, lại khó bán vé nên các rạp chiếu khác ít có cơ hội và cũng không mặn mà lắm với những bộ phim kiểu này. Việc chiếu các bộ phim thương mại dễ xem sẽ mang lại lợi nhuận nhiều hơn, điều mà bất cứ chủ rạp nào cũng phải cân nhắc và tính đến. Chính vì vậy, những khán giả muốn thưởng thức các bộ phim nghệ thuật đích thực chỉ có thể tìm đến các bộ phim mình yêu thích ở một số rạp chiếu nhất định và luôn trong trạng thái phải nhanh chân đi xem bởi không biết khi nào chúng bị đưa ra khỏi lịch chiếu do ít khán giả, buộc phải nhường chỗ cho các bộ phim thương mại ăn khách ra rạp liên tục.

"Hiện nay một số phim do chúng tôi nhập về chỉ phát hành trong một giới hạn nhất định. Phần lớn các phim này đều là phim nghệ thuật và số lượng khán giả quan tâm đến phim là chưa cao, các studio cũng không có ngân sách để có thể phát hành một cách rộng rãi. Về phía nhà phát hành, chúng tôi cũng cố gắng thỏa thuận với một số rạp phù hợp để có thể cố gắng trình chiếu, đồng thời hạn chế một phần nhỏ rủi ro bị lỗ khi phát hành các dòng phim kén khán giả này.

Tuy nhiên, về phía các rạp chiếu, họ cũng không mong đợi chiếu các phim này vì xác suất phòng chiếu bị trống là rất cao trong khi chiếu các phim khác sẽ hiệu quả cao hơn về mặt doanh thu. Vì vậy phần lớn các phim này chỉ chiếu tại một số rạp nơi có nhiều phòng chiếu và khán giả đến rạp cũng đa dạng và có nhiều nhu cầu khác nhau. Rất ít các dự án phim thể loại này đem lại lợi nhuận cho chủ phim", ông Christopher Thịnh, Giám đốc phát hành Megastar nói.

Đây có lẽ là lý do mà The Artist, bộ phim câm đen trắng vừa giành 5 giải Oscar sẽ chỉ được chiếu tại 2 cụm rạp duy nhất tại Hà Nội khi nó chính thức được phát hành vào ngày 11/5.

Không bán vé để "nhử" khán giả đến rạp

“In a Better World” (Đan Mạch) - Phim nước ngoài hay nhất Oscar 2011 được chọn chiếu mở màn  cho LHP châu Âu năm nay. LHP châu Âu 2012 sẽ diễn ra từ ngày 16-27/5 tại HN, Đà Nẵng và TP.HCM.

Trong một diễn biến khác, ngoài hệ thống các phim nghệ thuật cao được phát hành thương mại ngoài rạp như trên, khán giả Việt Nam cũng được tiếp cận với các bộ phim có chất lượng thông qua các LHP, tuần phim nước ngoài được tổ chức tại Việt Nam thông qua các Viện Văn hóa hoặc các Đại sứ quán. Ngoài Liên hoan phim Đức được Viện Goethe tổ chức hàng năm, giới thiệu các bộ phim Đức đặc sắc đoạt các giải thưởng cao, sự kiện đáng chú ý nhất có lẽ là LHP châu Âu tại VN.

Đều đặn hàng năm, từ năm 2000, đại sứ quán các nước thành viên của EU lựa chọn các một phim tiêu biểu để trình chiếu tại VN mỗi năm. Tại đây người xem có thể trải nghiệm nhiều nền điện ảnh khác nhau và có cơ hội thưởng thức các bộ phim đoạt giải cao hoặc được làm bởi các đạo diễn nổi tiếng thế giới. Ví dụ trong LHP châu Âu năm nay khán giả VN sẽ được thưởng thức hai bộ phim đáng chú ý là “In a Better World” (Đan Mạch) - Phim nước ngoài hay nhất 2011 và "A Cat in Paris" - Đề cử Phim hoạt hình hay nhất tại Oscar 2012.

Được tổ chức lần đầu tiên năm 2000 bởi Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, Đại sứ quán các nước thành viên châu Âu và các Viện Văn hóa châu Âu, Liên hoan phim châu Âu được nhìn nhận là một trong những sự kiện đa văn hóa thành công nhất tại Việt Nam. Liên hoan đã trở thành một con đường chắc chắn và đáng tin cậy mang những khía cạnh mới mẻ và thu hút của nền văn hóa châu Âu tới trái tim người Việt, bằng việc giới thiệu những bộ phim mà có thể sẽ không được chiếu tại các rạp chiếu phim thương mại của Việt Nam.

Do đây là chương trình chiếu phim với mục đich giao lưu và quảng bá văn hóa nên LHP châu Âu cũng như các tuần phim nước ngoài khác từng được tổ chức tại VN đều được phát vẽ miễn phí. Tuy nhiên, điểm yếu của các tuần phim hay LHP này là ở chỗ nó thường chỉ được chiếu giới hạn tại một địa điểm ở một vài thành phố lớn chỉ trong thời gian từ 1 tuần tới 10 ngày nên lượng khán giả có thể tới xem những phim này cũng bị hạn chế nhiều. Xem ra, dù chiếu phim với mục đích thương mại hay quảng bá văn hóa thì con đường đến với số đông của phim nghệ thuật vẫn không hề dễ dàng.

Hạnh Phương