Điều gì đang có xu hướng thay thế chỉ số GDP vốn được coi là giá trị đong đếm sự thịnh vượng?
Những thước đo thịnh vượng mới
Ra đời từ năm 2007, Legatum Prosperity Index (còn gọi là báo cáo về Chỉ số thịnh vượng của Viện Legatum) là bảng xếp hạng toàn cầu về sự thịnh vượng và hạnh phúc. Chỉ số thịnh vượng gồm 12 “trụ cột” - được xây dựng dựa trên 67 lĩnh vực chính sách và được đo lường bằng 300 chỉ số cấp quốc gia. Trên nền tảng là chỉ số thịnh vượng, các nhà phân tích từ Viện Legatum đã sàng lọc 167 quốc gia (chiếm 99,4% dân số thế giới) để đưa ra thứ hạng chính xác.
12 ‘trụ cột” đánh giá sự thịnh vượng của Legatum Prosperity Index có thể được quy về 2 mảng chính: chất lượng cuộc sống và sự phát triển của nền kinh tế. Các quốc gia thịnh vượng nhất trên thế giới giờ đây được hiểu là những đất nước có “chất lượng cuộc sống” cao, nơi người dân được đảm bảo tự do, an toàn - an ninh, được hưởng một nền giáo dục - y tế, dịch vụ công chất lượng và môi trường sống trong lành, hài hòa với thiên nhiên. Bằng chứng là các nước Bắc Âu gồm Đan Mạch, Na Uy, Thụy Sĩ, Thụy Điển và Phần Lan đều là những quốc gia “hạnh phúc” thuộc hàng nhất thế giới với chế độ an sinh xã hội đáng mơ ước và cuộc sống bình yên, an lành.
Bên cạnh đó, cho dù những quốc gia như Đan Mạch hay Thụy Điển không có GDP đứng đầu thế giới, nhưng họ lại sở hữu một nền kinh tế phát triển và bền vững với các chính sách đầu tư cởi mở, hiệu quả, cơ sở hạ tầng thị trường vững vàng và quy định kinh doanh thuận lợi…
GDP đang dần trở nên lỗi thời với tiêu chí đánh giá sự thịnh vượng mới. Một nền kinh tế phát triển, giàu có đến mấy nhưng người dân sống dưới áp lực quá lớn, môi trường tiềm ẩn nhiều rủi ro hay các chính sách an sinh xã hội èo uột thì vẫn sẽ không được coi là thịnh vượng. Ngoài ra, các chỉ số trong bảng xếp hạng của Viện Legatum còn có thể được áp dụng như các tiêu chí để nhiều nước xác định điểm mạnh và điểm yếu, từ đó phát huy/cải tiến nhằm xây dựng xã hội hòa nhập, nền kinh tế mở và trao quyền. Đây cũng là một công cụ thiết thực giúp các quốc gia đưa ra lộ trình vượt rào cản đại dịch Covid-19, một điều vượt trội hơn hẳn so với chỉ số GDP.
Khát vọng Việt Nam thịnh vượng
Theo tiêu chí đánh giá thịnh vượng mới, Việt Nam hiện đang đứng thứ 74 trong số 167 nền kinh tế năm 2021. So với một thập kỷ trước, chúng ta đã tăng 15 bậc, là một trong những quốc gia nổi bật của khu vực Đông Nam Á. Cải tiến lớn nhất của Việt Nam là tập trung vào khía cạnh cơ sở hạ tầng và tiếp cận thị trường, đồng thời mạnh về hai lĩnh vực là vốn xã hội và sức khỏe.
“Khát vọng về Việt Nam thịnh vượng, phát triển” cũng là động lực mà Chính phủ đặt ra để thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2022 và các năm tiếp theo. Theo đó, để nâng hạng chỉ số quốc gia thịnh vượng, Chính phủ đang thực hiện chính sách mở và trao quyền, tập trung vào 3 khía cạnh: Nền kinh tế mở, xã hội hòa nhập và trao quyền cho cộng đồng. Theo Viện Legatum, đây cũng là 3 khía cạnh lớn có tác động đến các chỉ số thịnh vượng của một quốc gia.
Bên cạnh đó, trong cuốn sách Đổi mới mô hình tăng trưởng - Vì một Việt Nam thịnh vượng, sánh vai thế giới, nhóm tác giả gồm các chuyên gia đầu ngành về Kinh tế phát triển cũng đã chỉ ra rằng, để sánh vai với năm châu, kinh tế Việt Nam phải đạt mức tăng trưởng rất cao trong một giai đoạn dài, như Hàn Quốc, Trung Quốc hay Isarel. Để làm được điều đó Việt Nam cần một mô hình tăng trưởng mới, trong đó dưới sự định hướng và điều phối của Chính phủ, các doanh nghiệp tư nhân, tập đoàn kinh tế mạnh sẽ trở thành lực lượng chủ đạo, dẫn dắt tiên phong những đổi thay mang đến sự phát triển bền vững.
Khát vọng Việt Nam thịnh vượng cùng những cam kết của Chính phủ được nhiều doanh nghiệp đầu tàu hưởng ứng và đồng hành. Ví dụ như Ngân hàng TPCM Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa qua đã tuyên bố tái định vị thương hiệu với sứ mệnh mới “Vì một Việt Nam thịnh vượng”.
“Chúng tôi định nghĩa một quốc gia thịnh vượng bắt đầu từ những cá nhân, tổ chức thịnh vượng. Đó là lý do VPBank luôn đồng hành cùng Chính phủ xây dựng nền tảng kinh tế bền vững, hỗ trợ tối đa các khách hàng, doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh và đầu tư. Bên cạnh đó chúng tôi nhận thấy các thước đo khác như chỉ số hạnh phúc và chất lượng cuộc sống cũng rất quan trọng. Đó là lý do VPBank đưa ra chiến lược phát triển với 4 giá trị thịnh vượng gồm Tài chính, tinh thần, thể chất và cộng đồng…”, đại diện VPBank cho biết.
Cũng theo vị đại diện này, sứ mệnh mới của ngân hàng sẽ được doanh nghiệp từng bước hiện thực hóa thông qua nhiều chương trình, dự án trọng điểm như tích cực chuyển đổi số để mang giá trị thịnh vượng tài chính tiệm cận hơn với khách hàng, hỗ trợ kịp thời và thiết thực các công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống thể chất, tinh thần người dân với các hoạt động thể thao và giải trí quy mô lớn…
Tuy đây mới chỉ là những bước đi đầu tiên trong một hành trình dài nhiều chông gai, nhưng việc chủ động thay đổi, gieo mầm khát vọng thịnh vượng cùng những cam kết cải cách từ Chính phủ và hành động cụ thể của các doanh nghiệp hàng giữ vai trò điểm tựa như VPBank, triển vọng cải thiện chỉ số thịnh vượng của Việt Nam sẽ còn nhiều hứa hẹn.
Doãn Phong
.svg){kind=icon}
