Theo suy nghĩ của số đông, samurai là các chiến binh lý tưởng song liệu họ có được như trong tưởng tượng của chúng ta không? Nếu không, những huyền bí về các samurai lý tưởng xuất phát từ đâu?


Hình ảnh về samurai - một chiến binh không biết sợ, sẵn sàng hy sinh thân mình cho ông chủ bất cứ lúc nào, đã từ lâu rất được ưa chuộng trên toàn thế giới. Theo một loạt cuộc thăm dò, "chứng cuồng samurai" hiện nay hầu như rất phổ biến ở châu Âu, Mỹ và ít nhất là trên toàn khu vực Đông Nam Á, gồm cả chính nước Nhật.

Tại sao samurai lại hấp dẫn mọi người? Thứ nhất, ngoài sự thật được đề cập ở trên, không nghi ngờ gì nữa samurai có thể hy sinh bản thân vì lý tưởng cao cả, gồm cả trung thành với ông chủ của mình. Ngoài ra, các samurai là loại người thà chết còn hơn chịu nhục, và với họ, được phục vụ cho chúa tể chính là phần thưởng cao quý nhất.

Nhiều người tin rằng samurai là các thành viên có học thức cao trong xã hội trung cổ Nhật, người am hiểu mọi thứ và là bậc thầy về nghi lễ thưởng trà. Cuối cùng, samurai được coi là chuyên gia về chiến đấu bằng kiếm, tinh thông về kiếm và giỏi võ.

Tất cả những điều trên làm cho hình ảnh của samurai do các nhà văn, nhà sản xuất phim và họa sĩ tạo nên, vô cùng thu hút. Tuy nhiên, khi nói về samurai với các nhà sử học, có vẻ như tất cả những thứ đại diện cho samurai của thời trung cổ ở Nhật không phải đúng hết. Nhưng, những samurai Nhật thật sự là thế nào?

Để trả lời cho câu hỏi này, chúng ta cần nhìn một chút vào lịch sử Nhật. Lần đầu tiên, từ samurai xuất hiện trong các bản ghi chép vào khoảng thế kỷ 7-8 và bắt nguồn từ động từ "saburau" có nghĩa là "phục vụ". Điều đáng chú ý là, những người đầu tiên được gọi là samurai không phải là các chiến binh vì vào thời đó, quân đội Nhật chỉ tập hợp lực lượng khi cần thiết và binh sĩ hầu hết là các tá điền. Việc tập hợp lực lượng cho quân đội được tiến hành qua một hệ thống tuyển quân. Trong thời bình, quân đội là đại diện của tầng lớp quý tộc, những người mà áp dụng tên gọi "suburau là không thích hợp. Tuy nhiên, những "binh lính thời bình" lại có nhiều người phục vụ - đây là những người được gọi là samurai. Trong hầu hết các trường hợp, trách nhiệm của họ là những loại hình công việc khác ở trang trại cũng như hỗ trợ cho chủ trong nhiều việc chính thức khác. 

Tuy nhiên, tới thế kỷ 9, khi mọi việc trở nên rõ ràng hệ thống tuyển quân không hoạt động do sự trốn tránh của các tá điền, Nhật bắt đầu thành lập các đơn vị quân sự chuyên nghiệp. Các đơn vị được tạo lập chủ yếu từ các samurai. Dần dần, họ trở thành những người lính chuyên nghiệp.

Lần đầu tiên, các samurai chứng tỏ mình là trong cuộc chiến giữa phe của Gempey Minamoto và Taira (thế kỷ 12). Kể từ sau đó, không một cuộc xung đột đơn lẻ hay quân sự nào được giải quyết mà không có họ. Ban đầu, không có sự phân biệt rõ ràng giữa samurai và đại diện của các tầng lớp khác ở Nhật. Bất cứ người nào có hứng thú đều có thể gia nhập "nhóm lính đánh thuê", gồm cả các tá điền bình thường. Vào thế kỷ 15, những người mới được gọi là Ashigaru và được vũ trang bằng giáo tre. Được sử dụng như hàng rào sống, nên cuộc đời của phần lớn ashigaru rất ngắn. Những ai sống sót sẽ trở thành samurai và một trong số đó - con trai một tiều phu, thậm chí đã trở thành người cầm quyền Nhật. Đó là Toyotomi Hideyoshi.

Chính Toyotomi Hideyoshi là người đầu tiên cố đưa samurai trở thành một tầng lớp bí mật. Theo lệnh của ông này (vào cuối thế kỷ 16), việc trở thành một thành viên của tầng lớp quân sự được thực hiện kiểu cha truyền con nối. Ông không cho phép ai ngoại trừ samurai được mang vũ khí, ai vi phạm lệnh cấm sẽ bị phạt tử hình. Người kế nhiệm Hideyoshi là Tokugawa Ieyasu là người hoàn tất quá trình cô lập tầng lớp này bằng cách trao cho họ vô số đặc quyền. Ví dụ, họ không phải nộp thuế, có quyền xét xử và là những người duy nhất được chỉ định vào cơ quan công quyền. Điều này bắt đầu diễn ra từ đầu thế kỷ 17.

Vào thời điểm Nhật thống nhất và mọi cuộc chiến trong nước đã kết thúc, các samurai không có ai để chiến đấu. Có một điều ngạc nhiên là, chỉ chưa đầy hai thập niên yên bình, số lượng các binh sĩ chuyên nghiệp tụt xuống con số 0. Những tài liệu ghi chép trong khoảng thời gian này chứa đầy những lời phàn nàn của lãnh đạo các tỉnh và quan chức chính phủ rằng các samurai không biết cách sử dụng vũ khí, không biết các nguyên tắc cơ bản của nghệ thuật quân sự và hoàn toàn vô kỷ luật.

Để ngăn chặn sự đổ đốn của tầng lớp binh sĩ chuyên nghiệp, sự huyền bí về các samurai bắt đầu được tạo lập.

  • Hoài Linh (Theo Pravda)