Làm sao để công chúng có thể đến với khoa học một cách hứng thú? Tạp chí Đông Á (Hàn Quốc) đã chia sẻ những kinh nghiệm đáng ghi nhận trong việc truyền thông KH&CN đến với công chúng với đoàn công tác Việt Nam.

Từ ngày 7/8-13/8, đoàn công tác của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN (Bộ KH&CN) đã đến thăm và làm việc tại Hàn Quốc nhằm tìm hiểu vấn đề truyền thông KH&CN. Trong khuôn khổ chuyến thăm đó, đoàn công tác đã có buổi làm việc với Tạp chí Đông Á - một tạp chí có nhiều kinh nghiệm trong việc đưa KH&CN đến với công chúng.

Thay đổi cách thể hiện, tạo sự hứng thú cho công chúng

Ông Kim Tu Hue - Giám đốc Tạp chí Đông Á cho biết, triển vọng của Tạp chí Đông Á là làm sao để công chúng có thể đến với khoa học một cách hứng thú. Bởi khoa học là một lĩnh vực khó, khoa học đã đi sâu vào đời sống của con người, nếu không hiểu khoa học thì cuộc sống con người sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Do đó tạp chí muốn có những nội dung chuyên sâu vào từng lĩnh vực để tạo sự hứng thú hơn cho công chúng.

Cụ thể, để tạo sự hứng thú cho công chúng, Tạp chí khoa học Đông Á dành cho trẻ em đã đưa những hình ảnh, hay những mẩu truyện tranh để minh họa cho các em hiểu. Còn với Tạp chí Đông Á thì lại đề cập đến những hiện tượng khoa học kỹ thuật xảy ra trong nước, thế giới và đưa ra những ví dụ điển hình để tạo nên sức hấp dẫn…

Đoàn công tác của Bộ KH&CN làm việc với Tạp chí Đông Á

Hơn nữa, Chính phủ Hàn Quốc cũng rất quan tâm đầu tư cho tạp chí. Tạp chí khoa học dành cho trẻ em, khi mới phát hành họ rất lo lắng về thị trường của tạp chí này sẽ như thế nào? Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định hỗ trợ tạp chí để làm sao hoạt động hiệu quả nhất bằng cách dành kinh phí mua 4000 quyển một số (trong tổng số trên 20.000 quyển phát hành) để phát cho các trường học. Nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ như vậy nên trẻ em đã có điều kiện để tiếp cận với tạp chí và ngày càng yêu thích tạp chí hơn. Bởi vậy, doanh thu của tạp chí ngày một lớn dần lên.

Xác định nghiên cứu về khoa học vũ trụ là một lĩnh vực khó nên Chính phủ Hàn Quốc cũng đã dành khoản kinh phí hỗ trợ cho các chuyên gia về khoa học vũ trụ. Được sự hỗ trợ của Chính phủ và nỗ lực của những người làm báo đã đem lại lợi nhuận cho tạp chí, đây cũng là yếu tố để tạp chí tiếp tục duy trì hoạt động.
Khi xu hướng báo giấy bị cạnh tranh với các phương tiện truyền thông khác như truyền hình, báo online… nhưng lượng lượng phát hành của Tạp chí Đông Á không bị giảm sút.

Tính đến nay, Tạp chí Đông Á đã hoạt động được 25 năm, là một trong những tạp chí lớn trên thế giới và giữ vị trí hàng đầu về KH&CN tại Hàn Quốc. Tạp chí Đông Á có ba ấn phẩm về khoa học (gồm Tạp chí khoa học Đông Á, Tạp chí khoa học dành cho trẻ em, Tạp chí toán học). Ngoài ra, Tạp chí Đông Á có cả Đông Á nhật báo và báo online (phát hành 5 số/1 tuần) và có chương trình dành riêng cho ipad để công chúng có thể tiếp nhận được thông tin. Tạp chí Đông Á đã thực hiện cung cấp thông tin cho những kênh truyền hình về khoa học tại Hàn Quốc và dự kiến sẽ thành lập kênh truyền hình riêng về khoa học trong tương lai.

Đào tạo chuyên sâu cho phóng viên khoa học

Hiện, Tạp chí Đông Á có tổng số 122 nhân viên, trong đó có 40 nhà báo. Hầu hết phóng viên được đào tạo chuyên về KH&CN ở các trường đại học lớn tại Hàn Quốc. Khi vào làm việc tại tạp chí, họ được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ báo chí trong ba tháng và được thực tế tại các vườn ươm về KH&CN nhằm nâng cao nghiệp vụ truyền thông KH&CN.

Tạp chí Đông Á cũng rất chú trọng đào tạo nguồn nhân lực. Họ đã có những chương trình đào tạo mang tính chuyên sâu về từng lĩnh vực dành cho phóng viên phụ trách với mục đích làm sao truyền đạt thông tin khoa học tới công chúng một cách hiệu quả nhất.

Đại diện phía Hàn Quốc cho biết, hiện nay tại Hàn Quốc có Hiệp hội ký giả về KH&CN. Tại đây các nhà báo cùng trao đổi thảo luận về các chính sách nhà nước đưa ra hay những vấn đề thời sự xảy ra trong xã hội cần sự giải đáp của các nhà khoa học thông qua các hội thảo trong nước và quốc tế.

Tại buổi làm việc, thay mặt đoàn công tác, ông Trần Quang Tuấn – Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN đã gửi lời cảm ơn tới đại diện Tạp chí Đông Á đã dành thời gian tiếp đoàn và có những chia sẻ thông tin bổ ích trong việc truyền tải thông tin KH&CN cho công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Đây là kinh nghiệm hay của Hàn Quốc khi lấy lực lượng trẻ làm điều kiện và tìm cách để truyền lòng say mê khoa học đến với họ.

“Việt Nam đang trong quá trình phát triển kinh tế dựa vào KH&CN. Trong quá trình đó thì vai trò của truyền thông đặc biệt quan trọng trong việc truyền đạt thông tin KH&CN đến với công chúng. Hàn Quốc là một quốc gia có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam và là quốc gia phát triển có nhiều kinh nghiệm trong vấn đề này. Chúng tôi hi vọng trong tương lai sẽ có sự hợp tác giữa Tạp chí Đông Á với một số cơ quan của Việt Nam trong việc đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm về KH&CN cũng như truyền thông về KH&CN”, ông Trần Quang Tuấn bày tỏ.

(Theo truyenthongkhoahoc.vn)