PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP ĐA DẠNG TỈNH BẮC GIANG DỰA TRÊN ĐIỀU KIỆN ĐẶC THÙ VÙNG TRUNG DU - MIỀN NÚI

Đ/c Dương Văn Thái, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Giang

Kính thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa Đại Hội!

Trước hết, Đoàn đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Giang xin bày tỏ sự đồng tình, nhất trí cao với các văn kiện trình tại Đại hội. Trong các nội dung của văn kiện Đại hội, Đoàn đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Giang đặc biệt quan tâm tới vấn đề phát triển nông nghiệp. Thay mặt cho Đảng bộ tỉnh Bắc Giang, tôi xin được phát biểu tham luận với nội dung “Phát triển nông nghiệp đa dạng tỉnh Bắc Giang dựa trên điều kiện đặc thù vùng Trung du - Miền núi”.

Kính thưa Đại hội!

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nghị quyết Trung ương 7 khóa X và Nghị quyết Đại hội XI, XII của Đảng tiếp tục khẳng định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Những năm gần đây, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh diễn biến bất thường; đặc biệt là ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid 19. Song, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng; sự chỉ đạo, điều hành tập trung, quyết liệt, sáng tạo của Chính phủ; sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân cả nước, ngành nông nghiệp của nước ta tiếp tục phát triển và thu được những kết quả rất ấn tượng. Từ một nước phải nhập khẩu lương thực, chúng ta đã vươn lên trở thành nước xuất khẩu gạo đứng thứ hai thế giới. Kim ngạch xuất khẩu toàn ngành năm 2020 đạt trên 41 tỷ USD, đặc biệt, nước ta đã có 9 nhóm mặt hàng nông sản đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Nông nghiệp phát triển đã góp phần quan trọng hiện thực hóa chủ trương của Đảng về xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội; bộ mặt nông thôn Việt Nam có nhiều đổi mới. Có thể khẳng định, nông nghiệp ngày càng giữ vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; góp phần giữ vững ổn định chính trị, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái.  

Kính thưa Đại hội !

Đảng bộ tỉnh Bắc Giang qua các nhiệm kỳ luôn bám sát định hướng phát triển chung của cả nước, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện thực tiễn tại địa phương, tập trung phát triển đồng bộ trên cả 3 lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ; phát triển hài hòa trên cả 3 trụ cột: kinh tế, xã hội và môi trường, với mục tiêu xuyên suốt là xây dựng tỉnh Bắc Giang phát triển toàn diện, vững chắc. Đặc biệt, nhiệm kỳ 2015-2020, Bắc Giang đã có sự phát triển bứt phá, đạt nhiều kết quả ấn tượng trên các lĩnh vực, nhất là về kinh tế (tăng trưởng kinh tế (GRDP) bình quân đạt 13,8%, thuộc nhóm dẫn đầu cả nước; quy mô nền kinh tế đạt 5,3 tỷ USD, vươn lên thứ 16 cả nước,…). Đóng góp vào thành tích chung đó có vai trò hết sức quan trọng của ngành nông nghiệp.

Những năm qua, tỉnh Bắc Giang đã phát huy tốt lợi thế đặc thù về điều kiện địa hình đa dạng, khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi của vùng trung du, miền núi, tỉnh đã tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, ban hành nhiều cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển nông nghiệp đa dạng, tập trung vào 3 khâu trọng tâm:

Thứ nhất là quy hoạch lại các vùng sản xuất, gắn với đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất. Đến nay, đã quy hoạch, phát triển vùng trồng cây ăn quả tập trung với tổng diện tích trên 50.000 ha, trong đó vùng sản xuất vải thiều tập trung, quy mô trên 28.000 ha, sản lượng 160-190 nghìn tấn/năm, lớn nhất cả nước. Các mô hình chăn nuôi trang trại tập trung, quy mô lớn, chăn nuôi an toàn sinh học ngày càng phát triển; tổng đàn gà trên 16 triệu con, đàn lợn trên 1 triệu con (đứng thứ 4 toàn quốc).
Thứ hai là, đã kịp thời đề ra các chủ trương, định hướng, cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất; đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu, áp dụng chỉ dẫn địa lý, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, gắn với phát triển các chuỗi liên kết giá trị đảm bảo ổn định đầu ra cho sản phẩm, nhất là nhóm sản phẩm chủ lực, đặc trưng và tiềm năng của địa phương. Đến nay, toàn tỉnh đã có 95 sản phẩm OCOP; trên 800 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất an toàn theo chuỗi giá trị, cho thu nhập tăng từ 5-10 lần so với sản xuất truyền thống. Đặc biệt, đã tập trung chỉ đạo mở rộng các vùng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, sản xuất nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ, chất lượng cao để từng bước hướng đến phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, bền vững.
Thứ ba là, tích cực tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, các Đại sứ quán; các tỉnh bạn để quảng bá, xúc tiến thương mại, đàm phán xuất khẩu nông sản; sản phẩm nông nghiệp của tỉnh với chất lượng tốt đã đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu vào các thị trường khó tính như: Mỹ, EU, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc v.v... Riêng sản phẩm chủ lực là vải thiều đến nay tiêu thụ thuận lợi tại thị trường trong nước và xuất khẩu sang trên 30 nước trên thế giới; đặc biệt năm 2020, vải thiều tươi Bắc Giang đã vượt qua quy trình kiểm soát nghiêm ngặt để lần đầu tiên xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Nhật Bản.
Kính thưa Đại hội !
Nhờ có những chủ trương, cơ chế sát, đúng thực tiễn; sự quyết liệt, kiên trì, linh hoạt, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển nông nghiệp của Bắc Giang, những năm gần đây không còn nỗi lo "được mùa, mất giá". Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp của tỉnh nhiệm kỳ qua đạt bình quân 2,5%/năm; đặc biệt là năm 2020 dù gặp rất nhiều khó khăn, nhất là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, song  nông nghiệp của tỉnh vẫn đạt mức tăng trưởng 6,7% (cao nhất trong nhiều năm trở lại đây). Giá trị sản xuất trên 1ha đất nông nghiệp đạt 120 triệu đồng. Sản xuất nông nghiệp đem lại nguồn thu nhập ngày càng cao cho người dân (doanh thu từ quả vải thiều năm 2020 đạt 6.830 tỷ đồng, tăng 2.430 tỷ đồng so với năm 2015; thu nhập từ cây có múi đạt trên 1.400 tỷ đồng/năm, doanh thu từ chăn nuôi đạt trên 10.000 tỷ đồng/năm). Nông nghiệp phát triển đã đóng góp tích cực vào công tác xóa đói, giảm nghèo và thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Một bộ phận không nhỏ người dân vùng nông thôn Bắc Giang vươn lên làm giàu bền vững từ sản xuất nông nghiệp; thu nhập, mức sống của người dân vùng nông thôn đã thu hẹp đáng kể so với khu vực thành thị. Thu nhập cải thiện cũng đã giúp người dân có điều kiện đầu tư, chăm lo cho giáo dục, y tế, thúc đẩy phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống; môi trường ở các làng quê được bảo đảm; an ninh trật tự ổn định; bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới. Bắc Giang xuất hiện ngày càng nhiều xã nông thôn mới nâng cao, thôn nông thôn mới kiểu mẫu, nhiều vùng quê đáng sống trở thành mô hình sinh động để các địa phương học tập, phấn đấu.
Những kết quả đem lại từ việc xác định đúng vai trò và có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phát triển nông nghiệp của tỉnh những năm qua là minh chứng cụ thể về mối quan hệ biện chứng giữa “ý Đảng, lòng dân”. Nhân dân nói chung, nông dân Bắc Giang nói riêng luôn đoàn kết, phấn khởi, tin tưởng vào đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng.
Kính thưa Đại hội!

Từ thực tiễn chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp tại địa phương, tỉnh Bắc Giang rút ra 03 bài học kinh nghiệm sau:

Một là, cần làm tốt công tác quy hoạch phát triển các vùng sản xuất và định hướng phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên cơ sở phát huy lợi thế của từng vùng sinh thái (có đặc điểm địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng khác nhau) để xây dựng các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh, chất lượng.

Hai là, không ngừng đổi mới tư duy trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi từ tư duy sản xuất truyền thống, thủ công, nhỏ lẻ sang phát triển các mô hình sản xuất hàng hóa chuyên canh, tập trung, quy mô lớn, đẩy mạnh cơ giới hóa, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và hướng tới thị trường toàn cầu.  

Ba là, lấy việc ứng dụng khoa học công nghệ và thành tựu của cuộc cánh mạng công nghiệp lần thứ 4 làm giải pháp trung tâm, tạo đột phá tăng năng suất, chất lượng. Đồng thời, cần quan tâm làm tốt công tác xây dựng thương hiệu sản phẩm; phát triển các chuỗi liên kết giá trị, phát triển thị trường để nâng cao giá trị, khả năng cạnh tranh, đảm bảo ổn định đầu ra cho các sản phẩm nông sản.

Kính thưa Đại hội!

Kết quả đạt được là đáng phấn khởi, song Đảng bộ, chính quyền tỉnh Bắc Giang luôn quán triệt nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của Trung ương, của Chính phủ: Khó khăn trước mắt còn nhiều, không chủ quan, thỏa mãn với kết quả hiện tại, phải phấn đấu tạo chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa, nâng cao hơn nữa chất lượng đời sống của nhân dân. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 xác định tập trung phát triển toàn diện trên cả 3 khu vực kinh tế: công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, trong đó nông nghiệp giữ vai trò đặc biệt quan trọng, là nền tảng đảm bảo cho phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân. Đồng thời, đã đề ra một số yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm như sau:

Một là: Tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, vận động phát triển kinh tế nông nghiệp của địa phương từng bước hiện đại, bền vững. 

 Hai là: Phát huy những kết quả đạt được trong thời gian qua, tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao; các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, sản xuất nông nghiệp sạch theo hướng hữu cơ, gắn với phát triển các chuỗi liên kết giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Khai thác hiệu quả thế mạnh về điều kiện địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng của từng khu vực, địa bàn để Quy hoạch, phát triển các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh; xây dựng vùng cây ăn quả của tỉnh thành vùng cây ăn quả trọng điểm Quốc gia.

Ba là: Thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp. Trọng tâm là kịp thời đề ra các chủ trương, định hướng, ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến và thu hút doanh nghiệp tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất,… Tiếp tục tập trung ưu tiên phát triển các sản phẩm chủ lực, đặc trưng của địa phương, nhất là các thế mạnh về cây ăn quả, chăn nuôi lợn, gà, trồng rừng kinh tế.

Bốn là: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vào sản xuất tạo bước phát triển đột phá. Đồng thời, tiếp tục quan tâm làm tốt việc xây dựng thương hiệu, nhãn mác, bao bì sản phẩm, phát triển các sản phẩm OCOP chất lượng, gắn với mở rộng thị trường tiêu thụ ở cả trong nước và xuất khẩu (tập trung vào một số thị trường lớn như Trung Quốc, ASEAN và các thị trường mới như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước EU,...). Gắn phát triển sản xuất nông nghiệp với xây dựng nông mới, phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, tạo giá trị gia tăng, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững. 

Kính thưa Đại hội!

Để hướng đến xây dựng nền nông nghiệp hiện đại đáp ứng yêu cầu phát triển, tỉnh Bắc Giang trân trọng báo cáo và đề nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương xem xét, sửa Luật Đất đai theo hướng tích tụ, tập trung đất đai với quy mô lớn cho phù hợp với thực tiễn phát triển nông nghiệp hàng hóa hiện nay; tăng cường đàm phán thương mại để mở rộng thị trường xuất khẩu các sản phẩm nông sản.

Nhân dịp này, thay mặt Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc Giang, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và mong muốn trong nhiệm kỳ tới, Bắc Giang tiếp tục nhận được sự chỉ đạo, quan tâm giúp đỡ thường xuyên của Trung ương Đảng, Chính phủ, các Bộ, ngành, các địa phương bạn để tiếp tục có sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa, cùng cả nước quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phấn đấu đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Xin trân trọng gửi tới các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đại biểu, các vị khách quý tham dự Đại hội lời kính chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công!

Chúc Đại hội thành công tốt đẹp!

Xin trân trọng cảm ơn!