Phân tích rà soát trên 489 bài nghiên cứu về nước giải khát có ga không đường, không cồn của Viện chiến lược
và Chính sách Y tế cho thấy, chưa nên vội vàng kết luận CO2 và một số chất phụ
gia trong nước uống có ga gây tác động tiêu cực tới sức khỏe người dùng.
Đây là một trong những ý kiến đóng góp mới nhất được trình bày trong Hội thảo
góp ý Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt
(TTĐB) vừa diễn ra tại Vĩnh Phúc dưới sự chủ trì của Vụ Pháp luật - Văn phòng
Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công thương và Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt
Nam (VCCI).
|
| Bà Phạm Thúy Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Văn phòng Chính phủ |
Chưa đủ căn cứ ‘kết tội’ CO2
TS. Nguyễn Thị Thu Nam, đại diện chuyên gia y tế đến từ Viện Chiến lược và Chính
sách Y tế, Bộ Y tế cho biết: Nhóm nghiên cứu của Viện đã tìm câu trả lời cho câu
hỏi “Liệu sử dụng nước uống có ga có gây ra tác động gì tới sức khỏe con người
hay không?” trong 489 bài nghiên cứu có liên quan về nước uống có ga.
|
| TS Nguyễn Thị Thu Nam, Viện chiến lược và chính sách, Bộ Y tế trình bày tham luận tại hội thảo |
Từ các bài nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp tác động của ga trong
nước ngọt lên 03 nhóm tình trạng sức khỏe chính: (1) Men răng và xương, (2) Hệ
tiêu hóa, (3) Hệ tiết niệu.
Với men răng và xương, ga không có tác động đáng kể lên men răng và hoàn toàn
không có tác động gì đến xương. Với hệ tiêu hóa và hệ tiết niệu, nghiên
cứu không tìm thấy bằng chứng cho thấy ga trong nước giải khát có mối liên hệ
tới hai nhóm tình trạng sức khỏe này. Trong khi đó, nghiên cứu cho rằng chưa thể
kết luận về tác động của các chất phụ gia tuy một số nước giải khát có axit phosphoric,
cafein có thể ẩn chứa tác động nhất định.
Kết luận của nhóm nghiên cứu cho rằng, chưa thể vội vàng kết luận CO2 và một số
chất phụ gia trong nước uống có ga gây tác động tiêu cực tới sức khỏe con người;
để có thể đưa ra kết luận chính xác, cần có những nghiên cứu tách bạch về các
thành phần trong nước giải khát, có thời gian quan sát và đánh giá lâu dài.
Theo luật sư Sesto Vecchi, Giám đốc điều hành công ty Tư vấn Russin & Vecchi,
đại diện Amcham, các quốc gia trên thế giới không lựa chọn gas (CO2) làm tiêu
chí phân loại để đánh thuế. Nếu dự thảo được thông qua, Việt Nam sẽ là nước đầu
tiên trên thế giới đánh thuế nước ngọt theo tiêu chí gas. Ông cũng bày tỏ quan
ngại, nếu áp dụng sắc thuế này, Việt Nam sẽ gặp nguy cơ bị cáo buộc phân biệt
đối xử giữa các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng phòng Pháp chế VCCI cũng cho rằng, việc áp dụng thuế
TTĐB với nước ngọt có ga chỉ hợp lý khi “có phân tích cụ thể và có căn cứ đầy đủ
hơn về tác hại của các chất có riêng trong đồ uống có ga (như CO2, Natri...)
cũng như tác dụng cộng gộp của chúng khi đưa vào cùng một sản phẩm hoặc khi được
sử dụng với tần suất cao hơn nhiều...”
Áp thuế TTĐB nước ngọt có gas: “lãi giả, lỗ thật”
Ban soạn thảo luật cho rằng, khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt lên nước ngọt, một
mặt vừa giúp định hướng lại tiêu dùng cho người dân, mặt khác góp phần tăng ngân
sách nhà nước. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế lại không đồng thuận với quan
điểm này.
TS. Nguyễn Đình Chúc từ Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã chỉ
ra nhu cầu phải hoàn chỉnh bài toán kinh tế của việc đánh thuế TTĐB đối với nước
ngọt có ga. Theo tính toán của CIEM, nếu áp thuế, nước ngọt có ga sẽ tăng giá
khoảng 10%, lượng cầu sẽ giảm xuống 28%. Mức thu thuế của Chính phủ đạt 8,46
triệu USD trong khi đó, ngành công nghiệp nước giải khát thiệt hại 40,5 triệu
USD và toàn bộ nền kinh tế giảm 12,1 triệu USD.
Bà Lê Thị Hồng Vân, Giám đốc chuỗi cung ứng công ty CP TM&DV Cổng Vàng thì cho
rằng, “thuế này không giải quyết được triệt để căn nguyên dẫn đến tình trạng béo
phì và một số bệnh khác vốn nằm ở chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập luyện” trong
khi đó lại “gây ảnh hưởng lớn hơn đến người tiêu dùng thu nhập thấp so với người
tiêu dùng thu nhập cao”.
“Các biện pháp mang tính trừng phạt và ngăn chặn (như đánh thuế) sẽ không có
hiệu quả trong việc định hướng tiêu dùng thực phẩm bằng các biện pháp khuyến
khích (như ưu đãi cho sản phẩm). Ngoài ra, còn có nguy cơ thất thu thuế do người
dùng sẽ chuyển sang mua các sản phẩm nhập lậu để tránh chi phí”, bà Vân chia sẻ.
Hội thảo cũng ghi nhận tham luận của đại diện Hiệp hội Mía - Đường Việt Nam, đại
diện doanh nghiệp sản xuất, vận tải, bao bì và tiêu thụ thuộc ngành công nghiệp
nước giải khát có ga. Theo đó, các ý kiến đều thể hiện mong muốn việc cân nhắc
kỹ lưỡng áp thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này do các tác động trực tiếp và
dây chuyền từ thuế đối với việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như
đời sống xã hội của người lao động.
Huyền My
.svg){kind=icon}
