Thị trường bảo hiểm nhân thọ kỳ vọng sang trang mới

“Con mắt” giám sát chặt chẽ hơn

Thời gian qua, ngành bảo hiểm nhân thọ đã trải qua những biến động lớn nhất từ trước tới nay. Ở một góc nhìn tích cực, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng: “Đó là một dịp giúp thị trường được thanh lọc, nhiều “con mắt” giám sát được tăng cường từ phía quản lý nhà nước lẫn doanh nghiệp, lợi ích của khách hàng được đảm bảo tốt hơn nữa”.

Giới chuyên gia nhận định, khung khổ pháp lý, cơ chế, chính sách quản lý đối với thị trường bảo hiểm ngày càng được hoàn thiện, hỗ trợ thị trường phát triển, góp phần thúc đẩy hội nhập và hợp tác kinh tế quốc tế. Hệ thống kiểm soát chặt chẽ hơn khi mới đây, Nghị định số 46/2023 vừa được Chính phủ ban hành, đưa ra những quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, giúp quản lý hoạt động bảo hiểm hiệu quả hơn.

Cụ thể, Nghị định 46 quy định các tổ chức tín dụng, ngân hàng phải thành lập bộ phận chuyên trách để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm; Người đứng đầu bộ phận chuyên trách bán bảo hiểm phải có tối thiểu 3 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, có bằng tốt nghiệp từ đại học trở lên về chuyên ngành bảo hiểm/có bằng tốt nghiệp từ đại học trở lên về chuyên ngành khác và chứng chỉ bảo hiểm;

Tại mỗi chi nhánh phải đảm bảo tối thiểu 3 nhân viên đào tạo và có chứng chỉ đại lý bảo hiểm phù hợp với loại hình bảo hiểm mà tổ chức tín dụng làm đại lý; Tại mỗi chi nhánh, phòng giao dịch phải thiết lập một quầy giao dịch riêng để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, tách bạch với khu vực giao dịch, hoạt động nghiệp vụ khác của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài…

Bên cạnh đó, kết luận thanh tra của Bộ Tài chính với 4 doanh nghiệp bảo hiểm mới đây cũng đã đánh giá và đề xuất những điều chỉnh cần thiết trong quản lý và giám sát của các cơ quan có liên quan. Điều này sẽ giúp những sai sót, rủi ro trong hệ thống bảo hiểm được phát hiện sớm và xử lý kịp thời, tăng cường sự ổn định trong thị trường.

Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng, kết luận thanh tra của Bộ Tài chính đã khẳng định rõ những sai phạm, bất cập của bên bán bảo hiểm là các đại lý ngân hàng. Qua đó, xác định rõ ràng trách nhiệm và chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm, giảm thiểu việc tái diễn các vi phạm tương tự.

“Những việc nhức nhối đã vỡ ra và được xử lý, là một sức ép mạnh mẽ giúp cho thị trưởng thay đổi theo chiều hướng tốt lên. Thị trường bảo hiểm tuy có chậm lại trong thời gian ngắn nhưng sẽ bước sang một giai đoạn mới phát triển bền vững”, luật sư Đức nhấn mạnh.

Doanh nghiệp bảo hiểm thay đổi tích cực 

Cũng theo luật sư Đức, với khung khổ pháp lý đã khá hoàn thiện, đòi hỏi thay đổi chủ yếu về phía đơn vị bán. Phía tư vấn, người bán cũng sẽ buộc phải giải thích đầy đủ, chính xác, trung thực hơn để khách hàng thật sự hiểu rõ và hoàn toàn tự nguyện tham gia. Tình trạng nhân viên tư vấn, nhất là nhân viên ngân hàng, ép buộc khách mua bảo hiểm mới được vay vốn hay vì lợi ích riêng mà cố tính tư vấn thiếu hụt, lắt léo để khách hàng mua bảo hiểm sẽ được giảm tối đa. Lý do của những thay đổi tích cực này là các doanh nghiệp bảo hiểm đã hành động ngay nhằm giải quyết triệt để những tồn tại được phát hiện trước đó và sau khi có kết luận thanh tra.

Cụ thể từ phía doanh nghiệp, ngay từ trước khi có kết luận thanh tra chuyên đề của Bộ Tài chính tại 4 công ty bảo hiểm, tất cả các doanh nghiệp đều chủ động rà soát, chấn chỉnh hoạt động tư vấn, quy trình bán hàng… 100% doanh nghiệp BHNT đã hoàn thiện việc rà soát hợp đồng đại lý bảo hiểm và tăng cường kiểm soát hoạt động của các đại lý, đặc biệt là khâu tư vấn và ký kết hợp đồng bảo hiểm… với báo cáo cụ thể gửi cơ quan quản lý vào trung tuần tháng 6 vừa qua.

Riêng 4 doanh nghiệp bảo hiểm trong danh sách thanh tra đã nhanh chóng rà soát và quyết liệt giải quyết những tồn tại mà kết luận đã chỉ ra.

Trong khi MB Ageas Life, BIDV MetLife cho biết đã khắc phục những tồn tại về công tác quản lý tài chính, chủ động nghiên cứu, tiếp tục cải tiến, hoàn thiện và ban hành quy định quản lý nội bộ thì Sun Life Việt Nam cũng có những cải tiến mạnh mẽ với cam kết tuân thủ các chuẩn mực đạo đức kinh doanh trong mọi hoạt động.

Prudential Việt Nam đã cùng một đối tác ngân hàng thiết lập chuẩn mực bancassurance mới với 3 nội dung gồm: Xác lập hạn mức “tỷ lệ duy trì hợp đồng” tối thiểu; Thành lập “Ủy ban Quản lý chuẩn mực ứng xử khách hàng”; Thỏa thuận chỉ bán sản phẩm bảo hiểm phù hợp cho các nhóm khách hàng phù hợp.

Chế tài xử lý đối với các vi phạm cũng được thực hiện quyết liệt, rà soát và nâng mức. Đơn cử, MB Ageas Life khẳng định các trường hợp vi phạm của đại lý cá nhân ghi nhận trong kết luận thanh tra đều đã được công ty chủ động xử lý dứt điểm ngay khi phát hiện. Ngay trong quý III này, Prudential sẽ hoàn thiện khung pháp lý để giám sát quản lý và xử lý nếu phát hiện phía nhân viên ngân hàng vi phạm, tư vấn bảo hiểm không đúng với bản chất sản phẩm mà Prudential đang bán qua kênh ngân hàng. 

Giới chuyên gia nhận định, khi doanh nghiệp mạnh mẽ “sửa chữa” những khuyết thiếu, với sự điều hành quyết liệt của Nhà nước, sự sâu sát của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, một trang mới của thị trường bảo hiểm sẽ được mở ra theo hướng bền vững, lành mạnh hơn.

Doãn Phong