- Dự án thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm TP.HCM để hạn chế ùn tắc giao thông rục rịch đã lâu nhưng vẫn chưa qua nổi bước chủ trương của UBND TP.HCM.

Việc Công ty cổ phần công nghệ Tiên Phong (IDT) báo cáo nghiên cứu khả khi về dự án “Thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm TP.HCM để hạn chế ùn tắc giao thông” được dư luận đặt ra nhiều tranh cãi.

Trong khi đó, UBND TP.HCM vẫn chưa có động thái nào thể hiện chủ trương cho phép đơn vị này tiếp tục triển khai.

IDT cân nhắc lợi- hại

Trả lời PV VietNamNet về tính khá thi của dự án, ông Lâm Thiếu Quân, Tổng giám đốc công ty cổ phần công nghệ Tiên Phong (IDT) nói: “Khi áp dụng thu phí điện tử (ERP) sẽ giảm được khoảng 40% lượng xe ôtô vào khu vực trung tâm, từ đó sẽ giảm được tình trạng kẹt xe tại khu vực nội thành. 60% lượng xe còn lại nằm trong tính toán của IDT khi dự trù hoàn vốn”.

Ô tô vào TP.HCM sẽ phải nộp phí?!
 

Theo ông Quân, sau khi giảm lượng xe ô tô, tốc độ lưu thông sẽ tăng khoảng 15%, nhu cầu sử dụng xe buýt sẽ tăng 18%. Ngoài ra đơn vị nghiên cứu khả khi cũng nhận định giá hàng hoá trong vành đai thu phí sẽ tăng nhưng không đáng kể.

Mặt khác, việc này còn thúc đẩy xây dựng thành phố vệ tinh, hạn chế dần thói quen di chuyển hướng tâm của người dân thành phố.

“Hệ thống thu phí ERP không phải chiếc đũa thần tác động tức thời lên tình trạng ùn tắc giao thông nội thành hiện nay, nhưng đây sẽ là biện pháp tối ưu nhất nếu song song đầu tư phát triển phương tiện hành khách công cộng và dự án phố đi bộ trước đây được dư luận ủng hộ” - ông Quân nói.

Theo tờ trình Sở GTVT gửi UBND TP.HCM, tổng số vốn của dự án thu phí ôtô vào khu vực trung tâm là khoảng 1.182 tỷ đồng, trong đó riêng chi phí mua sắm thiết bị chiếm hơn 1.000 tỷ đồng.

ITD đã đề xuất với UBND TP.HCM nên thực hiện theo hình thức BTO (xây dựng - chuyển giao - vận hành).

Tuy nhiên, Sở GTVT lại cho rằng, nên thực hiện theo hình thức BOT (xây dựng - vận hành - chuyển giao) do hình thức BTO còn mới, TP.HCM chưa có nhiều kinh nghiệm quản lý.

Ngoài vốn điều lệ 400 tỷ đồng, vốn vay dài hạn mà IDT dự tính là vay Ngân hàng thế giới vào khoảng 900 tỷ đồng trong thời hạn 5 năm.

Dù khoản nợ chiếm 69% tổng vốn dự án, ông Quân khẳng định, ngay trong 1-2 năm đầu tiên vận hành, hệ thống thu phí xe ô tô tự động vẫn sẽ nộp vào ngân sách thành phố khoảng 300- 400 tỷ mỗi năm để tập trung phát triển phương tiện hành khách công cộng và xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đô thị.

Sẽ khả thi ?

Luật sư Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Mặt trận tổ quốc TP.HCM cho rằng, thu phí để giảm kẹt xe hoàn toàn không phải là một giải pháp hay và theo tôi khó mà thành công như tính toán của nhà đầu tư.

Việc thu phí trong thời điểm hiện nay là không hợp lý vì tình trạng kẹt xe tại thành phố do rất nhiều nguyên nhân như đường xá chật hẹp, ý thức người sử dụng phương tiện giao thông...

“Nếu có thu phí 30.000-50.000 đồng hoặc thậm chí cao hơn nữa thì nhiều người vẫn sẵn sàng nộp phí để vào trung tâm. Tuy nhiên, việc thu phí tất nhiên dẫn đến việc giá cả bị đội theo, vì các loại phương tiện như xe taxi, xe tải chở hàng vào trung tâm sẽ tăng chi phí khi đó hàng hóa cũng sẽ tăng giá theo gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân”, ông Đằng chia sẻ.

Trao đổi với VietNamNet, tiến sĩ Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh Đại học Ngân hàng TP.HCM nhận xét, trong tình hình chung của các doanh nghiệp hiện nay thì khoản vay 900 tỷ mà IDT dự tính cho thấy DER (hệ số nợ/vốn chủ sở hữu) không cao, hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu vận hành tốt theo tinh thần kết quả nghiên cứu khả thi.

“Riêng vấn đề tác động lên giá hàng hoá khu vực trung tâm theo tôi là yếu tố rất nhỏ, nếu để hạn chế ùn tắc giao thông thì dự án này khả khi hơn chuyện thay đổi giờ học, giờ làm nhiều. Tuy nhiên, với các doanh nghiệp vận tải trong khu vực thu phí có thể sẽ gặp nhiều khó khăn”, ông Dương nói.

Tính đến thời điểm hiện tại, quá trình nghiên cứu khả thi dự án thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm thành phố để hạn chế ùn tắc giao thông đã ngốn khoảng 10 tỷ đồng trong khi thành phố vẫn chưa có phản hồi sau hơn 3 tháng kể từ khi Sở GTVT gửi tờ trình.

Không ít người băn khoăn, có thể dự án mà IDT triển khai lần này sẽ chung số phận với các dự án xây dựng bãi đậu xe ngầm từng hứa hẹn sẽ cởi trói cho mặt trái giao thông của thành phố hơn 7 triệu dân ?

Quốc Quang