Cách chèo lái Apple của Tim Cook hoàn toàn khác biệt với người tiền nhiệm Steve Jobs. Nhưng màn ra mắt thành công choáng ngợp của iPhone 5 đã chứng minh: sự khác biệt đó không phải là không hay.

Con dế “siêu mỏng, siêu nhẹ” này đã buộc phố Wall phải đua nhau nâng mức dự đoán cho giá cổ phiếu Apple. Tâm lý lạc quan đó không phải xuất phát từ việc iPhone 5 sở hữu những đột phá về thiết kế hay công nghệ. Có thể nói, đặc điểm làm nên thương hiệu của thầy phù thủy Jobs hoàn toàn vắng bóng ở iPhone 5.

Quản lý xuất sắc

Thay vào đó, chính tốc độ phân phối trên toàn cầu nhanh như “điện xẹt” mới khẳng định tài năng của vị thuyền trưởng Apple mới: người đã thể hiện quá xuất sắc một vai trò thầm lặng nhưng “ra tiền”: đó là quản lý chuỗi cung ứng linh kiện một cách trơn tru, hoàn hảo.

“Chúng tôi thực sự ngạc nhiên với tốc độ mở rộng của iPhone 5 trên phạm vi toàn cầu, bởi như những lần phát hành iPhone trước đây, Apple luôn gặp khó vì linh kiện khan hàng, không cung cấp kịp”, một nhà phân tích nhận định.

Đến cuối tuần này, iPhone 5 sẽ có mặt ở tổng cộng 31 quốc gia và vùng lãnh thổ và đến cuối năm 2012, con số này sẽ tăng lên nhanh chóng thành 100 nước, nhiều hơn lần phát hành của iPhone 4S tới 30 nước.

Điều này đồng nghĩa với việc Apple đã xử lý tốt hơn “nút thắt cổ chai” linh kiện, và đàm phán, ký kết hợp đồng với 240 nhà mạng khác nhau. Tác động của iPhone 5 lên doanh thu và lợi nhuận quý là rất nhanh.

“Có cảm giác sản phẩm mới vào guồng rất “nuột”, Giáo sư Raymond Miles của Trường Kinh doanh Đại học Berkely, California bình luận. “Apple đã ở vào thời điểm cần có một nhà lãnh đạo có tầm nhìn về sản xuất như thế này”.

Thực dụng và không hào nhoáng

Màn ra mắt của iPhone 5 cũng nói lên nhiều điều về những thay đổi của Apple dưới thời Cook. Tại các sự kiện công khai, Jobs luôn nổi bật trong trang phục áo cổ lọ đen, quần jeans và gần như độc diễn từ đầu chí cuối trong một chương trình được lên kịch bản chặt chẽ. Thế nhưng trong lễ công bố iPhone 5, Cook đã hòa vào êkip quan chức cấp cao của Apple, tất cả cùng mặc đồng phục quần jeans và áo sơ mi casual.

Ai đó đã nói rằng, những hành động thực dụng, không hào nhoáng nhưng có tầm ảnh hưởng rộng lớn chính là “thương hiệu riêng” của Cook. Ông đã công bố quyết định trả cổ tức, tăng lương cho lực lượng nhân công nhập kho trung thành nhưng thu nhập thấp của Apple, và đẩy nhanh công đoạn bày bán sản phẩm.

Dưới thời Cook, giới phân tích phố Wall được mời đến trụ sở Apple để trao đổi với các quan chức, nhất là Giám đốc Tài chính Peter Oppenheimer và Giám đốc Dịch vụ Internet Eddy Cue nhiều hơn. Bản thân Cook cũng chủ trì một cuộc họp với các nhà đầu tư trong hội thảo của Goldman Sachs, điều xưa nay hiếm với giới chop-bu Táo khuyết.

Nhân viên Apple thì nói rằng, Cook là một sự thay thế “tươi mới” cho Jobs – người vừa đáng ngưỡng mộ lại vừa đáng sợ. Cook nổi tiếng với khả năng theo dõi cùng lúc rất nhiều thông tin, dữ liệu và tập trung vào những điểm mấu chốt nhất.

Một nguồn tin thân cận với Cook tiết lộ, Apple vẫn đều đặn tăng doanh thu, giữ chân được tất cả quan chức chủ chốt, bám sát lịch phát hành sản phẩm mới và tránh được những sai lầm “không thể khắc phục”.

Đặt doanh nghiệp cao hơn trải nghiệm

Tuy nhiên, việc phần mềm bản đồ của iPhone 5 bị ném đá cũng cho thấy, sự ám ảnh về “hoàn hảo” của Jobs đã bị bỏ qua dưới thời Cook.

Thế chỗ cho Google Maps nhưng Apple Maps bị chê là không có chỉ dẫn về giao thông công cộng, ít thông tin về lưu lượng xe cộ và những lỗi ngớ ngẩn như hiển thị cả một thành phố ở giữa đại dương.

“Apple đưa bản đồ riêng của mình vào bất chấp những nhược điểm dễ thấy của nó vì họ ưu tiên chiến lược doanh nghiệp hơn là trải nghiệm người dùng”, chuyên gia công nghệ Anil Dash nhận định.

Nếu là Jobs, ông sẽ huy động cả công ty khắc phục sự cố, và mỗi một ý kiến tiêu cực về tính năng nhiều người dùng này sẽ khiến ông phát điên.

“Không một CEO nào, kể cả Steve Jobs, có thể ngăn chặn hết mọi sự cố phát sinh từ các tính năng mới của một sản phẩm phức tạp như iPhone 5. Vấn đề là Tim sẽ ứng phó với sự cố này nhanh đến đâu”, giáo sư David Yoffie của Trường Kinh doanh Harvard nêu quan điểm.

Một câu hỏi rộng hơn, là liệu Apple dưới thời Cook có thể tạo ra những sản phẩm mang tính cách mạng hơn là tiến hóa hay không? Những sản phẩm mà Apple ra mắt thời hậu Jobs, từ iPhone, iPod mới cho đến iPad mini đều chỉ là những “cải tiến và nâng cấp” chứ không phải sản phẩm làm lột xác cuộc chơi.

Tuy nhiên, trong lúc chờ đợi câu trả lời thì Cook vẫn vượt qua Jobs về kỷ lục doanh số: iPhone 5 đạt 2 triệu lượt đặt hàng chỉ sau 24 giờ, nhiều gấp đôi so với iPhone 4S.

Và phố Wall dường như chẳng cần gì nhiều hơn để tin tưởng vào tài năng lãnh đạo của Cook. Giá cổ phiếu trung bình mà họ dự đoán cho Apple hiện là 763 USD, tăng 6% so với tháng trước.

Trọng Cầm