Bằng giọng kể lôi cuốn, hóm hỉnh, “Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu?” biết cách mời bạn đọc lên chuyến tàu suy tư tìm về bản thể của mình.

Richard David Precht là nhà báo người Đức, 49 tuổi, hiện đang sống cùng vợ và bốn con ở Cologne và Luxembourg. Ông sinh ra trong một gia đình đặc biệt, ít ra là ở khía cạnh chính trị và chủng tộc. Ngoài hai anh em cùng huyết thống, ông có thêm hai em nuôi là người Việt khi bố mẹ ông quyết định nhận nuôi như một hành động biểu tượng chống chiến tranh ở Việt Nam.

{keywords}
Nhà báo Richard David Precht, tác giả cuốn “Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu?”

 

Ngoài công việc viết báo và diễn thuyết, Precht còn là tác giả vụt sáng gần đây trong ngành xuất bản ở Đức, nhờ những cuốn sách kể chuyện triết học một cách gần gũi, dễ hiểu, phổ cập và hấp dẫn. Một trong số những cuốn sách đưa ông tới thành công là “Who Am I – And If So, How Many?”, nằm trong danh sách những cuốn best – seller bán được hơn 1 triệu bản.

Ra mắt năm 2007, cuốn sách đến nay đã được dịch sang 32 ngôn ngữ, trong đó có bản tiếng Việt vừa xuất hiện với tựa “Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu?” của dịch giả Trần Vinh, NXB Dân Trí liên kết phát hành với công ty Nhã Nam.

Dù bản tiếng Việt có phần hơi quá lời khi giới thiệu ông trong tư cách một triết gia đương đại của Đức, nhưng những ai đã bị ông mê hoặc, lôi kéo đi qua hết hơn 500 trang của cuốn sách, hẳn đều phải thừa nhận: ông là người kể chuyện hấp dẫn và uyên bác hiếm thấy!

Giữa thời buổi con người sống vội hơn, muốn những điều thực tế hơn, ông biết cách khơi gợi để buộc ai đó phải ngồi lại suy tư về những câu hỏi lớn mang tính triết học, dễ bị cho là khô khan, khó nuốt: “Tôi” là ai? Tôi từ đâu tới? Vì sao tôi phải là người tốt? Chúa có thật không? Tình yêu, tự do, hạnh phúc và công bằng là gì?...

Trên chuyến du hành tìm kiếm câu trả lời mà ông là người lèo lái, Precht chia cuốn sách thành ba phần mạch lạc theo cách sắp xếp mà triết gia Immanuel Kant (1724 – 1804) từng dùng để chia những câu hỏi lớn của nhân loại: Tôi có thể biết gì? Tôi nên làm gì? Tôi có thể hi vọng gì?

{keywords}
Bìa sách bản tiếng Việt “Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu?”.

 

Nếu bỏ lại những hứng thú mà cuốn sách khơi lên nhờ cách kể chuyện và cung cấp hàng loạt thông tin khoa học lý thú, hẳn không ít người hoài nghi: Có khả năng nào để trả lời những câu hỏi lớn, mà triết học đưa ra bàn cãi từ hơn 2000 năm nay, chỉ trong những chương sách có độ dài hơn chục trang?

Trên hành trình tìm kiếm câu trả lời, tác giả liên tục sử dụng kết quả nghiên cứu của khoa học về não bộ, tâm lý, sinh học, y học…làm viện chứng hoặc bác bỏ những luận thuyết triết học từng được đưa ra trong suốt chiều dài lịch sử, kể từ Platon, Decartes, Immanuel Kant, Jeremy Bentham, Nietzsche, Freud, Ernst Mach, Sartre, Peter Singer, Niklas Luhmann…

Nhưng trên tinh thần minh triết, cuốn sách tỏ ra tôn trọng những sự thật nằm rất xa ngoài tầm hiểu biết của con người, và không cố gắng trình bày những “chân lý” có tính áp chế và xác quyết.

Đứng trước rất nhiều những luận thuyết khác nhau tùy vào bối cảnh lịch sử, như là kết quả của tiến trình không ngừng tra vấn của con người đối với tự nhiên và bản thể, câu trả lời nhiều khi thuộc về lựa chọn mang niềm tin của chính người đi tìm kiếm.

Và cuối cùng, như lời gửi gắm của tác giả, “nhiều khi cuộc tìm kiếm câu trả lời còn quan trọng hơn chính câu trả lời”. Precht viết: “Và nếu các bạn hỏi tôi thì tôi xin trả lời: Hãy giữ tính tò mò ham hiểu biết, hãy thực hiện các ý tưởng tốt đẹp của mình, hãy làm cho năm tháng chứa đầy sự sống chứ đừng để cuộc sống đầy phè năm tháng”.

Minh Chánh