TQ chỉ nói hòa bình suông, hành động thì bạo lực

Dự cuộc họp báo có ông Trần Duy Hải - Phó chủ nhiệm UB Biên giới quốc gia, ông Hà Lê  - Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ NN&PTNT, ông Lê Hải Bình - người phát ngôn Bộ Ngoại giao, ông Ngô Ngọc Thu - Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển VN. 

Mở đầu họp báo, ông Lê Hải Bình nói, đã 1 tháng kể từ khi xảy ra vụ việc TQ hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của VN, hành động bỏ qua các khuyến nghị chính đáng của cộng đồng quốc tế, ảnh hưởng an ninh hàng hải ở Biển Đông, tác động tiêu cực nỗ lực phục hồi kinh tế châu Á - TBD.

Tiếp đó, ông Trần Duy Hải thông báo về tình hình và các phương thức đấu tranh của VN.

Trong hơn 1 tháng qua, VN nỗ lực đối thoại trao đổi với TQ nhiều hình thức, yêu cầu chấm dứt hành vi phạm của mình, rút giàn khoan và tàu hộ tống ra khỏi vùng biển chủ quyền của VN, để hai bên trao đổi các biện pháp kiềm chế, đến nay có hơn 30 cuộc tiếp xúc của VN.

Cộng đồng quốc tế đánh giá cao sự kiềm chế của VN. Nhưng TQ không dừng lại ở các hoạt động bất hợp pháp mà còn vu cáo, xuyên tạc VN, trên thực địa có nhiều hành động leo thang, mở rộng phạm vi hoạt động của giàn khoan, vị trí di chuyển mới của giàn khoan vẫn nằm trong vùng thềm lục địa của VN. TQ gia tăng các tàu hộ tống các loại, có lúc lên tới 140 tàu, trong đó có tàu quân sự, tàu hộ vệ tên lửa, tàu đổ bộ, nhiều máy bay chiến đấu hoạt động ở khu vực giàn khoan 981.

Các tàu TQ có hành vi hung hăng, chủ động tấn công, cố tình đâm va, phun vòi rồng công suất cao vào các tàu chấp pháp, dân sự của VN, làm cho nhiều cán bộ kiểm ngư bị thương, gây hư hỏng tàu VN.

Tàu TQ đâm chìm tàu cá ĐNa 90151 làm cho tình hình căng thẳng. Tàu TQ tìm cách ngăn cản tàu VN đến cứu hộ tàu này.

Tàu TQ cũng đâm thủng tàu của cảnh sát biển 2016 của Cảnh sát biển VN, làm trầm trọng hành động ở Biển Đông, gây quan ngại cho cộng đồng quốc tế, VN kiên quyết phản đối hành động này.

Bộ Ngoại giao lần thứ hai có công hàm, một lần nữa yêu cầu TQ rút giàn khoan, tàu hộ tống để hai bên đàm phán tính pháp lý của giàn khoan nhưng TQ lảng tránh, không trả lời công hàm.

Bộ Ngoại giao tiếp tục gửi công hàm, yêu cầu TQ chấm dứt hành động, rút giàn khoan và các phương tiện ra khỏi vùng biển VN, yêu cầu giải quyết tranh chấp trên biển cũng như vấn đề liên quan hành động hạ đặt giàn khoan thông qua đàm phán, các biện pháp hòa bình.

VN mong muốn cộng đồng quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động sai trái của TQ.

Ông Ngô Ngọc Thu cho biết:

Sau hơn 1 tháng TQ hạ đặt trái phép giàn khoan:

Lực lượng tham gia bảo vệ giàn khoan bao gồm tàu hải cảnh, hải giám, hải tuần, các tàu dịch vụ, phục vụ cho hạ đặt giàn khoan, tàu vận tải, đặc biệt sử dụng tàu cá vỏ sắt cao nhất 400 tấn/chiếc, số lượng tàu cá thường xuyên tăng, có ngày cao điểm 60 chiếc.

Phương thức hoạt động bảo vệ tàu TQ tại khu vực giàn khoan: tổ chức vòng bảo vệ cho giàn khoan. Vòng 1 khoảng cách 1-3 hải lý. Vòng 2 trong khoảng 5-7 hải lý gồm tàu chấp pháp, hải cảnh, hải giám. Vòng 3 gồm tàu chiến, tàu cá công suất lớn.

TQ chia các tàu bảo vệ thành các nhóm, thường xuyên bám sát các tàu của lực lượng cảnh sát biển và kiểm ngư VN. Khi tàu VN tiếp cận giàn khoan, yêu cầu rút giàn khoan thì tàu TQ bao vây hai mạn, trước, sau, chủ động sử dụng các tàu có khả năng cơ động cao đâm thẳng vào tàu VN.

TQ còn sử dụng các vòi rồng, súng bắn nước có công suất lớn phun trực tiếp vào tàu VN với áp suất nước cao, tác động làm vỡ cửa kính, gây thương tích cho kiểm ngư viên VN.

Ngoài việc tổ chức đâm va, phun nước, TQ sử dụng máy phát, âm tần, đèn pha công suất lớn chĩa về tàu VN. Những dụng cụ này gây ảnh hưởng sức khỏe, tâm lý của các chiến sĩ VN.

Ngày 26/5, tàu cá TQ đâm chìm một tàu cá của ngư dân VN, tại Tây Nam giàn khoan 17 hải lý. Trong quá trình tàu cá VN cứu vớt ngư dân thì tàu khác của TQ ngăn cản không cho việc thực hiện cứu vớt người bị nạn.

Thời gian từ khi TQ hạ đặt giàn khoan đến nay, các tàu của TQ đã tiến hành làm hư hỏng, đâm va, gây hư hỏng cho tổng số 24 tàu thực thi pháp luật VN.

Ngày 1/6, lúc 16h30, tàu TQ tiến hành đâm thẳng vào tàu 2016 của Cảnh sát biển VN, làm cho tàu thủng 4 lỗ ở mạn phải, cực kỳ nguy hiểm, nếu sâu nữa nước tràn gây chìm tàu.

Từ hôm qua đến nay, lực lượng của TQ tiếp tục hành đông đâm va, phun nước vào tàu VN, tàu 630 và tàu của kiểm ngư VN.

VN đưa ra hiện trường số lượng hạn chế thực thi pháp luật, xua đuổi việc xâm phạm trái phép của giàn khoan và tàu bảo vệ.

Lực lượng tàu VN thực hiện tuyên truyền yêu cầu rút giàn khoan bằng loa phóng thanh 3 thứ tiếng Việt - Trung - Anh, căng băng rôn. VN không sử dụng hình thức khác trên hiện trường.

Mặc dù bị tàu TQ đâm va, nhưng lực lượng thực thi pháp luật VN hết sức kiên trì, kiềm chế, thể hiện sự có mặt bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán. Chúng tôi tiếp tục có mặt trên biển để thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền.

Sau đó, Bộ Ngoại giao chiếu clip về tình hình thực địa. 

Cục Kiểm ngư cũng chiếu clip tàu cá TQ đâm vào tàu cá VN. Các hình ảnh ghi lại cho thấy tàu cá VN nhỏ bé hơn rất nhiều tàu TQ nhưng bị tàu TQ đâm hạ cho đến khi chìm mới thôi. 

Tiếp đó là phần trao đổi với báo chí:

Tiền Phong: Giàn khoan đã di chuyển đến đâu và hiện giờ ở vị trí nào?

Vừa qua liên tiếp xảy ra các vụ tàu TQ khống chế, tấn công tàu VN gây thương tích cho ngư dân. Đề nghị Cục Kiểm ngư đánh giá hành động của TQ?

Ông Ngô Ngọc Thu: Việc TQ sau khi hạ đặt giàn khoan ở Tây Nam Tri Tôn 17 hải lý thì đến 27/5 TQ di chuyển vị trí mới. Đây là giàn khoan nước sâu, độ sâu khu vực TQ hạ đặt rất lớn, trên 1000m. Việc định vị giàn khoan vào đúng vị trí có thể khoan được thì phải dịch chuyển trong khoảng 100-200 mét là bình thường, nhưng vị trí chính khi di chuyển đến như tôi vừa thông báo, đến nay, vị trí của giàn khoan đã ổn định.

Ông Lê Hải Bình: Dù di chuyển thế nào, cho đến lúc này, vị trí của giàn khoan 981 vẫn nằm sâu trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của VN, vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền, quyền tái phán của VN...

Đại Đoàn Kết: Vừa qua liên tiếp xảy ra các vụ tàu TQ khống chế, tấn công gây thương tích cho ngư dân VN, cũng như phá hỏng tàu và ngư cụ của ngư dân VN, đề nghị Cục Kiểm ngư đánh giá hành động của TQ?

Ông Hà Lê: Các tàu cá VN bị tàu TQ khống chế, tấn công cũng như đập phá tài sản, gây thương tích cho ngư dân đều là tàu cá VN đang khai thác thủy sản bình thường, hợp pháp tại các ngư trường truyền thống trên vùng biển của VN. Vụ việc tàu TQ gây ra chứng tỏ đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của VN trên biển, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển 1892, vi phạm Tuyên bố DOC.

Những hành động của TQ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động khai thác thủy sản của ngư dân VN, đe dọa tính mạng tài sản của ngư dân VN, chúng tôi cực lực phản đối và kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ hành động vô nhân đạo này.

Một báo nước ngoài: Đợt trước có một đoàn đối ngoại cấp cao của UB Đối ngoại Mỹ tới VN và có đối thoại về an toàn hàng hải. VN kì vọng Mỹ  đóng vai trò thế nào để hỗ trợ bảo vệ chủ quyền của mình?

Ông Lê Hải Bình: Duy trì hòa bình, ổn định an ninh và an toàn hàng hải ở khu vực là lợi ích, trách nhiệm nghĩa vụ của tất cả các quốc gia liên quan cả trong và ngoài khu vực. Mỹ là cường quốc thế giới, cũng là cường quốc của châu Á- TBD. Thời gian qua cùng với cộng đồng quốc tế Mỹ có tiếng nói nhằm đóng góp vào hòa bình, ổn định an ninh ở khu vực, đóng góp giải quyết những căng thẳng hiện nay ở khu vực, mong Mỹ tiếp tục có tiếng nói mạnh mẽ hơn, hành động thiết thực hơn, có tính xây dựng để đóng góp vào việc ổn định an ninh và an toàn hàng hải khu vực, giải quyết tranh chấp khu vực thông qua luật pháp quốc tế.

Bác bỏ luận điệu của TQ

Phát biểu của các nước lớn vừa qua như Mỹ, Nhật khiến cho TQ bất bình, trong khi phát ngôn TQ không đồng tình lời kêu gọi của các nước về tuân thủ luật pháp quốc tế. VN đánh giá thế nào về tiếng nói cộng đồng quốc tế?

Bộ Ngoại giao có ủng hộ ý tưởng Hội Nghề cá Đà Nẵng, tàu ngư dân bị đâm chìm kiện tàu TQ ra tòa không?

Ông Trần Duy Hải: Hơn 1 tháng qua, VN nỗ lực ngoại giao giải quyết tình hình căng thẳng Biển Đông nhưng TQ đến nay vẫn bất chấp nỗ lực ngoại giao, kêu gọi của cộng đồng quốc tế và tiếp tục leo thang. VN tiếp tục kiên trì biện pháp đấu tranh thông qua biện pháp hòa bình để giải quyết bất đồng trên cơ sở luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ, tiếp tục nỗ lực ngoại giao với TQ để cố gắng giải quyết vấn đề. Đồng thời cân nhắc biện pháp tiếp theo để giải quyết, bảo vệ quyền lợi ích của VN.

Thực tế cộng đồng quốc tế đã có tiếng nói mạnh mẽ phản đối việc làm của TQ, có lẽ lần đầu tiên cộng đồng quốc tế có phản ứng mạnh mẽ như vậy về tình hình ở Biển Đông trong nhiều năm trở lại đây. Tiếng nói này có vai trò quan trọng đối với duy trì hòa bình, ổn định,bảo đảm an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông, ngăn chặn hành động leo thang mới của TQ. Chúng tôi mong cộng đồng quốc tế có tiếng nói mạnh mẽ hơn nữa để ngăn chặn hành động leo thang mới của TQ.

Về vụ kiện: các vụ kiện quốc tế đều phức tạp, nếu tàu VN kiện tàu TQ đấy chỉ là hành động dân sự thôi. Nhưng hành động của TQ ở đây không chỉ liên quan hành động dân sự mà liên quan đến chủ quyền, quyền chủ quyền cũng như quyền tài phán quốc gia của VN, nên không chỉ là hành động dân sự thông thường. Do vậy một vụ kiện như vậy không giải quyết các vấn đề. Tôi cho rằng, tất cả mọi biện pháp đều phải nghiên cứu nhưng phải chọn biện pháp tối ưu để bảo vệ quyền và lợi ích của chúng ta.

VTC10: Tại cuộc họp báo vừa diễn ra, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ tuyên bố VN điều nhiều tàu vũ trang để quấy nhiễu hoạt động của giàn khoan TQ, cho rằng, VN đã đâm hơn 120 lần vào tàu của TQ ở thực địa và cho rằng hành động này đe dọa tàu của TQ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của TQ đe dọa an toàn hàng hải ở Biển Đông. Bộ Ngoại giao bình luận gì về buộc tội của TQ?

TQ đã cho lưu hành công hàm tại LHQ, gửi đến phái đoàn các nước tại Geneva về vụ việc giàn khoan. Bộ Ngoại giao VN có phản ứng gì về hành động này của TQ?

Ông Trần Duy Hải: Nội dung Công hàm của TQ lưu hành ở LHQ cũng như phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ đều có điểm chung xuyên tạc sự thật, bóp méo tình hình thực tế. Các clip cho thấy các tàu TQ ngang nhiên đâm vào tàu VN, ngang nhiên phun vòi rồng vào tàu VN, tấn công các tàu VN. Ngay cả TQ cũng không đưa ra được hình ảnh nào tàu VN tấn công tàu TQ. Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ luận điệu nêu trong công hàm của TQ ở LHQ cũng như trong phát biểu của người phát ngôn.

Ngay hành động của TQ cố tình đâm va các tàu VN, phun vòi rồng công suất lớn vào các tàu chấp pháp VN cũng được các phương tiện truyền thông TQ trên các trang mạng, báo đưa tin công khai. TQ đã thừa nhận hành động của họ, VN không có hành động đó, chỉ có tàu dân sự hoạt động ở khu vực này là cảnh sát biển và kiểm ngư.

Ông Lê Hải Bình: Chúng tôi hoan nghênh lãnh đạo các nước thuộc nhóm G7 vừa ra tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc về các hành vi cũng như các căng thẳng ở Biển Đông và biển Hoa Đông, đồng thời phản đối các hành động đơn phương của một nước đòi yêu sách chủ quyền thông qua việc đe dọa ép buộc hoặc sử dụng vũ lực cũng như yêu cầu các nước giải quyết tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế. Chúng tôi tiếp tục mong muốn các quốc gia các tổ chức quốc tế có những tiếng nói mạnh mẽ, thiết thực, hành động thiết thực để đóng góp vào hòa bình, an ninh ở khu vực và giải quyết các tranh chấp thông qua cơ sở luật pháp quốc tế.

Đời Sống và Pháp Luật: Có thông tin cho rằng TQ đang đóng giàn khoan thứ 2, VN đã có thông tin gì chưa? Nếu TQ rút giàn khoan khỏi vùng biển chủ quyền của VN thì VN có tiếp tục kiện TQ không và cuộc chiến pháp lý với TQ có tiếp tục không?

Ông Trần Duy Hải: Tôi xin khẳng định VN vẫn đang kiên trì yêu cầu TQ rút giàn khoan ra khỏi vùng biển VN, hai bên đối thoại xác định tính chất pháp lý của khu vực giàn khoan TQ đang hoạt động, để xem nó thuộc của ai. Đó là thiện chí của VN. Nếu TQ rút giàn khoan, ngồi vào đàm phán thì VN hoan nghênh.

Không thể tin lời nói suông

VietNamNet: Có một số ý kiến cho rằng, việc các tàu TQ liên tục tấn công các tàu công vụ của VN cho thấy lực lượng Kiểm ngư và Cảnh sát biển VN yếu thế. Các ông đánh giá thế nào ý kiến này? Trong trường hợp TQ không rút giàn khoan khỏi khu vực này, lực lượng cảnh sát biển và kiểm ngư sẽ có biện pháp nào để đối phó với các tàu của TQ?

Ông Ngô Ngọc Thu: Ngay từ sau khi giàn khoan 981 xâm phạm đến vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của VN, lực lượng chấp pháp gồm cảnh sát biển, kiểm ngư của VN kịp thời có mặt để ngăn chặn, thực thi pháp luật ngăn chặn việc xâm phạm trái phép của giàn khoan cũng như tàu bảo vệ trên vùng đặc quyền kinh tế VN. Thời gian qua, mặc dù tàu bảo vệ TQ sử dụng các phương tiện tấn công các tàu thực thi pháp luật VN, gây hư hỏng phương tiện, làm bị thương kiểm ngư viên, nhưng các lực lượng vẫn kiên trì kiềm chế vì chủ trương của Nhà nước VN là muốn giải quyết vi phạm của TQ trên biển bằng biện pháp hòa bình, nên lực lượng của chúng tôi ở trên biển phải kiềm chế, giải quyết hòa bình theo luật pháp quốc tế. Chính sự kiềm chế của chúng tôi là thực hiện chủ trương, mục tiêu của Nhà nước VN.

VOV: Kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng VN- TQ, ta đã sử dụng đường dây nóng nhiều lần và ở nhiều cấp. Ông Trần Duy Hải nói ta đã có 30 cuộc đàm phán nhưng TQ chưa có động thái nào nhượng bộ. Cuộc hội thảo ở Washington, Mỹ nhiều chuyên gia nước ngoài và VN nhận định đường dây nóng hoạt động không hiệu quả, dường như bị chết. Bình luận của VN?

Ông Lê Hải Bình: Đường dây nóng chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu như cả hai bên đều có thiện chí, mong muốn giải quyết hòa bình các tranh chấp. Thời gian qua, VN nỗ lực nhiều cấp, nhiều lần khác nhau để đối thoại với TQ. Nhưng như tôi nói, nếu thiện chí chỉ đến từ một phía thì đường dây nóng cũng như mọi nỗ lực cũng sẽ không mang lại kết quả. Mọi tranh chấp muốn giải quyết được cũng phải đến từ thiện chí, nỗ lực, mong muốn của cả hai bên, đều cùng mong muốn giải quyết vấn đề thông qua biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.

VnExpress: Trước việc TQ đưa giàn khoan tới Biển Đông, có ý kiến lo ngại về tuyên bố TQ trỗi dậy hòa bình. VN có bình luận gì về điều này?

Ông Trần Duy Hải: Việc làm của TQ ở Biển Đông thời gian qua với các nước láng giềng, nhất là vụ việc hạ đặt giàn khoan trên vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của VN đã làm xấu đi hình ảnh của TQ trước cộng đồng quốc tế.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế trước việc làm của TQ đã phản ánh rõ bất bình của cộng đồng quốc tế đối với việc làm của TQ. Như vậy, chính sách ngoại giao hòa bình của TQ sẽ  không phải là trên thực tế, chỉ là lời nói, bởi vì hành động của TQ trên Biển Đông, nhất là trong vụ việc giàn khoan 981 đe dọa hòa bình ổn định của khu vực, đe dọa nghiêm trọng an ninh an toàn hàng hải của khu vực, cho nên không thể nói đó là những nỗ lực hòa bình được, đấy là hành động bạo lực.

Tôi cho rằng, cả cộng đồng quốc tế không thể tin được những lời nói suông, chúng ta cần hành động thực tế. 

L.Thư - C.Quyên - H.Anh - H.Nhì - M.Thư - L.A.Dũng - M. Thăng