- Theo TS. Nguyễn Hùng Sơn - Phó Viện trưởng Viện Biển Đông (Bộ Ngoại giao), TQ đã có những biện pháp để thực thi yêu sách của mình một cách có hệ thống và có sự chỉ đạo nhất quán từ cấp cao nhất của TQ.

TQ đã cùng với ASEAN ký tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông DOC, cam kết cùng ASEAN xây dựng bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông COC, cam kết và tuyên bố cam kết song phương với các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Trong đó các cam kết đều nhấn mạnh các bên không có những hành động đơn phương nhằm làm phức tạp thêm tình hình tại Biển Đông.

Thực tế những gì diễn ra tại Biển Đông kể từ 2009, thời điểm TQ chính thức đưa tuyên bố gọi là “đường đứt đoạn” lên LHQ đã cho thấy một thực tế khác hẳn so với những gì mà TQ đã tuyên bố.

Những vụ gây hấn khiêu khích, thậm chí là đụng độ trên Biển Đông diễn ra ở nhiều cấp độ khác nhau nhưng cho thấy một thực tế: TQ không từ bỏ âm mưu độc chiếm Biển Đông và quyết tâm thay đổi thực trạng trên Biển Đông.

Sự gây hấn của TQ trong 4 năm qua đang có xu hướng mở rộng táo tợn và liều lĩnh hơn. Điều này đã cho thấy rõ mưu đồ độc chiếm Biển Đông của TQ và từng bước leo thang để thực hiện hóa yêu sách “đường lưỡi bò” phi pháp.Play

XEM CLIP:

Mức độ quân sự hóa trên Biển Đông cao

Kể từ 2009 đến nay, có rất nhiều vụ việc mà đa phần TQ đơn phương gây hấn.Theo dõi những diễn biến, ông có bình luận gì về hành động đơn phương của TQ?

TS. Nguyễn Hùng Sơn - Phó Viện trưởng Viện Biển Đông (Bộ Ngoại giao): Từ 2009 đến nay, tôi thấy TQ đã có những biện pháp để thực thi yêu sách của mình một cách có hệ thống và có sự chỉ đạo nhất quán từ cấp cao nhất của TQ. Các biện pháp rất mạnh mẽ hiện thực hóa như thành lập thành phố Tam Sa và các đơn vị quân đồn trú ở thành phố này một cách trái phép.

TQ cũng gia tăng nhiều tàu thuyền, đóng mới rất nhiều tàu thuyền, tiến hành cái gọi là tuần tra ở trên Biển Đông rất thường xuyên. Một số học giả đã đánh giá rằng, mục tiêu thật sự của TQ đó là biến TQ thành 1 cường quốc biển và đặc biệt là vào 2020, khi mà TQ kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng cộng sản của TQ thì TQ muốn độc chiếm toàn bộ Biển Đông.

TQ đã gây hấn với tất cả các quốc gia tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông, từ VN, Malaysia, Philippines…, có những điểm rất xa đảo Hải Nam trên Biển Đông. Tại sao lại diễn ra thực tế như vậy?

Không những số lượng các vụ việc TQ gây hấn với các quốc gia có tuyên bố chủ quyền Biển Đông mà mức độ nghiêm trọng ngày một tăng lên, phạm vi địa lý của các vụ việc cũng ngày một tăng lên. Không còn là các vụ việc ở quần đảo Hoàng Sa nữa mà ngày càng tiến xa xuống phía Nam và ngày càng tiến gần bờ biển của các quốc gia có liên quan.

Theo dõi các vụ trên Biển Đông cũng có thể thấy mức độ quân sự hóa mà TQ gây ra ngày càng cao, TQ ngày càng sử dụng các lực lượng quân sự và bán quân sự. Một điều hết sức quan trọng là sự vi phạm luật pháp quốc tế các vụ việc mà TQ gây ra ngày càng tăng lên, tức có sự coi thường ngày càng cao đối với hiệu lực của luật pháp quốc tế.

{keywords}
Tàu Kiểm ngư Việt Nam bị tàu của TQ đâm. Ảnh: Cục Kiểm ngư Việt Nam

TQ hành xử ngang ngược, như thể Biển Đông là cái ao của họ. Họ tuyên bố đơn phương, rồi tấn công rồi gây hấn ở tất cả những nơi họ tuyên bố chủ quyền cho dù chủ quyền đó không được ai công nhận. Trong thế giới văn minh, TQ không thể nào hành xử đơn phương và ngang ngược như vậy, bất chấp luật pháp quốc tế và cộng đồng quốc tế?

Các học giả, các nhà quan sát trên thế giới đang bày tỏ lo ngại hành vi ứng xử của TQ trên Biển Đông. Người ta cho rằng, đây đang là kỷ nguyên của biển cả và vì vậy cho nên tất cả các quốc gia đều phải dựa trên Công ước quốc tế để đảm bảo trật tự, một sự ổn định trên biển. Vậy mà TQ đã hành xử một cách rất thiếu cơ sở pháp lý như vậy.

Người ta đặt vấn đề rằng, vậy nguyên tắc căn bản để giữ cho cái trật tự đó trên biển liệu có được bảo đảm hay không? Và lo ngại với hành xử của TQ thì tự do an toàn hàng hải sẽ bị xâm phạm và điều đó ảnh hưởng đến trật tự thế giới.

Biển Đông - kết thúc của trỗi dậy hòa bình?

Các nước cho rằng, sự việc giàn khoan 981 là một dấu mốc mới trong quá trình thực hiện hóa mưu đồ kiểm soát Biển Đông của TQ. Hành động này nhằm gửi tới thế giới một thông điệp đầy khiêu khích của giới lãnh đạo TQ, đó là họ sẽ đơn phương khẳng định chủ quyền đối với hầu hết diện tích trên Biển Đông.

Trong bài viết mang tên “Các chiến lược của Bắc Kinh: Sự củng cố và khiêu khích” đăng trên trang mạng Diễn đàn Đông Á, học giả Gregory Poling - thuộc Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế CSIS (Mỹ) cho rằng, chiến lược của Bắc Kinh ở Biển Đông có 2 phần.

Một mặt nhằm tăng cường xây dựng lực lượng giám sát biển trong khu vực, củng cố khả năng đánh chiếm của các lực lượng này, mặt khác các tàu thuyền của TQ cũng gia tăng các hoạt động nhằm khẳng định yêu sách chủ quyền đối với “đường 9 đoạn”, khiêu khích các bên có tuyên bố chủ quyền ở trong khu vực này.

Theo đó, kể từ khi công bố tấm bản đồ “đường 9 đoạn” TQ đã gia tăng đáng kể quy mô của hạm đội hàng hải tại Biển Đông.

H.Nhì - T.Lâm - H.Phúc - Nguồn clip: VTV