Nhiều đời nay, người dân xã Đồng Thanh (Kim Động, Hưng Yên) chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa. Quanh năm ‘bán mặt cho đất, bán lưng cho trời’ nhưng vẫn không thoát nghèo.

Với mong muốn thay đổi cuộc sống, năm 2000 một số hộ nông dân trong xã đã ‘liều’ mình, chọn hướng đi mới bằng cách thay đổi mô hình kinh tế, chuyển từ trồng lúa sang trồng bưởi Diễn, cam sành, cam Vinh…

Chỉ sau thời gian ngắn, thấy các hộ này thành công, thu lại lợi nhuận cao, nhiều hộ dân khác bắt đầu họ hỏi, làm theo.

Đồng Thanh nghiễm nhiên được nhắc đến như một vựa trái cây lớn của tỉnh. Hiện tại, sản lượng quả thu hoạch mỗi năm của xã khoảng 6.000 tấn. Tổng giá trị sản lượng thu được khoảng 100 tỷ đồng/năm, lợi nhuận đạt 70 - 80 tỷ đồng.

{keywords}
Vườn bưởi Diễn ở xã Đồng Thanh

Một trong những nông dân dám mạo hiểm, thử trồng vườn cây ăn quả là ông Lê Văn Phú (62 tuổi). Ban đầu, ông trồng thử nghiệm 2 sào cam Vinh. Khi thấy cây cam phát triển tốt, sản lượng cao, hiệu quả gấp 6 lần so với cấy lúa.

Thấy giống cây phù hợp với đất địa phương nên ông đã chuyển toàn bộ 1,5 mẫu đất trồng lúa sang trồng các loại cây có múi như: Bưởi Diễn, cam sành, cam đường, cam Vinh. Thời điểm đó, mọi người rất phản đối, cho rằng người đàn ông này điên rồ.

“Đất ở xã Đồng Thanh là đất thịt, khác với đất cát ở Văn Giang, đất đồi ở các vùng Hòa Bình nên p hù hợp với việc trồng cây có múi’, ông Phú nói.

Bỏ ngoài tai những can ngăn, phản đối của người thân và những khó khăn, ông Phú quyết tâm đầu tư thời gian và công sức, mở rộng vườn cây ăn quả.

Ông chia sẻ: ‘Nếu tiếp tục trồng lúa với thu nhập thấp thì gia đình tôi sẽ mãi sống trong cảnh chật vật, nghèo túng’.

Quyết tâm là vậy nhưng khó khăn về kĩ thuật trồng và chăm sóc cây khiến ông Phú mất đến 5 năm chật vật, có lúc gặp thất bại tưởng chừng như buông tay.

Sau giai đoạn đó, ông tự tin nhân rộng mô hình và thu được những thành quả đáng mừng. Điều đặc biệt, nhờ tiếp thu kinh nghiệm, học hỏi từ nhiều nguồn, giống bưởi, cam gia đình ông trồng có vị thơm, ngọt đặc trưng, không nơi nào có.

Một trong các bí quyết giúp cây năng suất và chất lượng cao của ông Phú là bón đậu nành cho cây cam. Với kỹ thuật này, cây cho nhiều quả hơn, vị ngọt cũng đậm đà và thơm hơn.

Trung bình mỗi sào, ông cho bón khoảng 80kg đậu nành. Ngoài ra, ông và các hộ trồng vườn cây bón thêm phân kali, giúp cây chống chọi với dịch bệnh.

Toàn bộ tiền lãi thu được hàng năm ông Phú dành cho thuê nhượng đất canh tác để mở rộng diện tích trồng cây có múi.

Gần 20 năm ‘lội ngược dòng’ với vườn cây ăn quả có múi, ông Phú từ nông dân nghèo đã trở thành người khá giả, có của ăn của để. Diện tích vườn cây có múi là 11 mẫu với 8.000 cây bao gồm: Cam vinh, cam đường và bưởi Diễn. Tổng thu nhập năm 2016 của ông là 2 tỷ đồng, năm 2017 là 2,5 tỷ đồng, năm 2019 ước tính là 3 tỷ đồng.

Ngoài ra người nông dân này còn đầu tư thêm 2,5 ha cam Canh tại huyện Tâm Lạc (Hòa Bình),

Từ những gì đúc kết được, ông Phú đã chia sẻ, hỗ trợ kinh nghiệm cho các gia đình khác trong xã cùng trồng.

Nhiều hộ dân trong xã Đồng Thanh chuyển sang trồng cây có múi, cuộc sống thay đổi rõ rệt. Một số hộ gia đình mở rộng quy mô lên hàng chục mẫu đất, với chi phí hàng tỷ đồng. Có những hộ, với một vài sào ruộng nhưng cũng quyết tâm chuyển đổi.

Nhờ đó, Đồng Thành trở thành vựa cây có múi lớn của tỉnh Hưng Yên. Ước tính, tổng thu nhập của các vườn cây ăn quả có múi của cả xã lên tới 200 tỷ đồng/năm.

Anh Đào Văn Vượng - người dân xã Đồng Thanh cho hay, gia đình anh chỉ có hơn 5 sào đất trồng cam.

“Trước đây, khi còn trồng lúa, tôi vừa làm ruộng vừa làm công nhân bốc vác trên địa bàn huyện nhưng thu nhập chỉ 4 triệu đồng mỗi tháng. Đầu tắt mặt tối, đời sống vẫn luôn trong cảnh thiếu đói, nghèo túng.

Chứng kiến ông Phú làm giàu từ cam với bưởi Diễn, tôi quyết định sang học hỏi kinh nghiệm. Hiện nay vườn cam của tôi đã thu hoạch tốt, trừ đi chi phí phân bón, giống…. mỗi năm tôi thu về khoảng 100 triệu đồng’.

Ông Vũ Văn Luận, sở hữu tổng diện tích trồng cây khoảng 20 mẫu, trồng khoảng 10 nghìn cây gồm cam và bưởi Diễn, mỗi năm thu về hơn 3 tỷ đồng lợi nhuận.

“Cam Vinh là cây dễ cho quả nhất, chỉ sau 3 năm trồng, chăm sóc tốt sẽ cho thu 1,2 - 1,4 tấn quả/sào, 1 sào cam Vinh cho thu hoạch khoảng 30 - 35 triệu đồng, trừ hết mọi khoản chi phí đầu tư (khoảng 3 - 4 triệu đồng), lãi vẫn đạt trên 30 triệu đồng/sào canh tác, cao gấp 6 lần cấy lúa. Đây chính là đòn bẩy thúc đẩy các gia đình chuyển đổi mạnh mẽ sang trồng các cây có múi’, ông Luận nói.

Tiếng lành đồng xa, thương lái từ khắp các tỉnh phía Bắc như Hòa Bình, Bắc Giang, Hà Nội,... lần lượt rỉ tai nhau kéo về đây để lấy hàng, ai nấy đều gật gù với chất lượng cam Đồng Thanh.

Nhìn thấy lợi nhuận từ vườn cây có múi, cả xã Đồng Thanh nhà nhà đều ồ ạt chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng cam, bưởi. Các thôn Bùi Xá và Thanh Sầm (xã Đồng Thanh, Hưng Yên) đến hết tháng 9/2017 đã chuyển đổi được lần lượt là 87% và 73% diện tích đất chuyên lúa sang trồng cây có múi. Đến nay, tỉ lệ chuyển đổi đạt 95%.

Thông tin với VietNamNet, ông Hoàng Minh Tuấn - CT UBND xã Đồng Thanh, cho hay: ‘Bộ mặt của toàn xã đã thay đổi hoàn toàn từ khi người dân chuyển đổi cây trồng.

7 năm trở lại đây, đời sống của người dân từng bước chuyển biến là nhờ việc nhân rộng mô hình chuyển đổi đất từ trồng lúa sang đầu tư cây có múi như cam Vinh, bưởi Diễn.

Tổng thu nhập toàn xã Đồng Thanh các năm 2015, 2016 đều đạt trên 100 tỷ đồng. Xã đã chuyển đổi hơn 80% diện tích đất để trồng cây có múi.

Cam Đồng Thanh được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. HTX Đồng Thành đã đưa sản phẩm đến dự nhiều hội chợ nông nghiệp với thương hiệu Đồng Thanh.

Định hướng về lâu dài, bên cạnh xuất khẩu trong nước, sản phẩm cây có múi của Đồng Thanh sẽ xuất khẩu sang các nước khác. Để làm được điều đó, chính quyền, HTX Đồng Thanh và các hộ nông dân đang tích cực cải tiến kỹ thuật, tăng năng suất đồng thời luôn đảm bảo về mặt an toàn thực phẩm.

Để các vườn quả cho thu nhập bền vững, nhà nông cần tránh lạm dụng phân bón hoá học và hoá chất bảo vệ thực vật. Gia tăng phân bón hữu cơ hoai mục, phân hữu cơ vi sinh. Phòng trừ kịp thời các đối tượng dịch hại đặc biệt là rầy chổng cánh (môi giới truyền bệnh vàng lá gân xanh). Khai thác lượng quả hợp lý tuỳ khả năng sinh trưởng của từng cây...’.

Bài: Hà Ngọc Dũng - Nhóm PV
Ảnh: Nguyễn Ngọc Quý - Nhóm PV