Còn đâu đình cổ An Bàng

- Đứng trước nguy cơ “xoá sạch” đình cổ, năm 2009 nhân dân An Bàng đã có đơn kiến nghị đề nghị trùng tu, xây dựng lại đình cổ.

TIN BÀI KHÁC:

Làng cổ An Bàng xưa, nay đã lên phố: Khối phố An Bàng, phường Cẩm An, Tp Hội An (Quảng Nam) có ngôi đình cổ An Bàng. Nhưng nay chỉ còn là một bãi phế tích hoang tàn, ngổn ngang những cột kèo, xà gồ, đá được chạm khắc hoa văn nằm che khuất bởi cỏ dại, cây cối, lau lách giữa một khu đất rộng hoang vắng, không bóng người đặt chân đến. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm lối vào được bên trong để quan sát, nhìn cảnh quan ai cũng chạnh lòng, xót xa…Đình cổ bỏ hoang phế từ mấy chục năm qua.

Đình cổ An Bàng nằm cạnh bến sông Đế Võng, một thời thuyền buôn tấp nập, đông đúc “trên bến, dưới thuyền”, giờ chỉ còn trong ký ức. Đình được xây dựng vào năm 1889, hoàn toàn bằng vật liệu đá, với những chạm khắc điêu luyện, độc đáo, tinh xảo bởi những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân làng đá Non Nước (Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng). Đình cổ là nơi tổ chức các lễ hội, văn hoá tâm linh như Lễ tế Xuân, Lễ tế Thu, Lễ hội Cầu ngư… Ngoài ra trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, ngôi đình là cơ sở cách mạng, Đình bây giờ vẫn còn lưu giữ dấu tích hầm bí mật, là nơi tổ chức các cuộc họp của cán bộ, bộ đội và du kích, nhiều cán bộ lãnh đạo của Khu uỷ 5, Tỉnh uỷ Quảng Đà, Thị uỷ Hội An… đã từng trú ẩn, bám trụ, hoạt động tại ngôi đình này.

Đỉnh cổ An Bàng nay chỉ còn là bãi phế tích hoang tàn

Đình cổ An Bàng đã dược Bộ VHTT xếp hạng là Di tích lịch sử cách mạng…Đình đã bị ”xoá sạch” bởi sự tàn phá khốc liệt của bom đạn chiến tranh, của thiên tai bão lụt, của thời gian…

Theo tìm hiểu của chúng tôi, được biết sau ngày giải phóng quê hương 1975, tuy đình cổ đổ nát vì bom đạn chiến tranh, song vật liệu ngôi đình vẫn còn hầu như nguyên vẹn, nếu biết vận dụng thì không đến nỗi phải bỏ hoang phế cho đến ngày nay. Vì không được bảo quản, cất giữ cho nên người dân, kể cả chính quyền sở tại lúc bấy giờ đã đến cho tháo gỡ vật liệu như gỗ, cột, kèo, đá…đem ra làm cầu cống, trạm xá, trường học, khiến ngôi đình vốn đã nát càng thêm điêu tàn, quạnh quẽ hơn.

Đứng trước nguy cơ “xoá sạch” đình cổ, năm 2009 nhân dân An Bàng đã có đơn kiến nghị đề nghị trùng tu, xây dựng lại đình cổ. Chính quyền phường Cẩm An đã có tờ trình gửi chính quyền TP Hội An xem xét có hướng giải quyết, nhưng xem ra vẫn đi vào quên lãng. Ngoài ra từ năm 1996 – 1997, Viện Nghiên cứu Kiến trúc – Bộ Xây dựng và Trung tâm Quản lý bảo tồn di tích danh thắng Hội An, đã tiến hành tìm hiểu và khảo sát đình đá An Bàng…Đây là một công trình với lối kiến trúc đá độc đáo, độc nhất vô nhị ở Quảng Nam và cả khu vực miền Trung – Tây Nguyên.

Một dự án trùng tu, tôn tạo đình cổ An Bàng đã được thiết lập từ tháng 9 năm 2000, song đến nay 13 năm trôi qua dự án vẫn còn nằm bất động và không biết bao giờ mới trở thành hiện thực.

Rõ ràng đình cổ An Bàng, một di tích lịch sử cách mạng được xây dựng, sẽ tái hiện lại hình ảnh một ngôi đình cổ của quá khứ, sẽ là một địa điểm kết nối trong tuyến tham quan Khu du lịch biển An Bàng – Phố cổ Hội An.

Anh Trần Đắt, người cạnh đình cổ đưa chúng tôi ‘mục sở thị” quanh đình và có lời tâm sự: "Mình là người dân ở đây, mỗi lần nhìn cảnh quan đình cổ hoang phế là cảm thấy xót xa, nao lòng, không biết đến bao giờ đình cổ trở lại như xưa. Gần 40 năm quê hương giải phóng, non nước thanh bình mà đất đình cổ bỏ hoang vu, không một dấu chân người lui tới. Đình cổ An Bàng đang kêu cứu…”.

Còn bà Tôn Nữ Thu Hồng, khách du lịch đến từ Tp Vinh(Nghệ An) đang dạo quanh sông Đế Võng (nằm cạnh đình cổ), bà Hồng cùng đoàn tham quan du lịch cũng vừa đi qua đình cổ, thì thốt lên: “Tan nát hết đình cổ bởi chiến tranh, thời gian…Khó khăn lắm đoàn chúng tôi mới vào được đình, nhưng không có gì ngoài bãi đất hoang vu, đầy lau lách, cỏ dại trông mà chạnh lòng, song biết làm sao bây giờ…”.

Mong rằng chính quyền TP Hội An và tỉnh Quảng Nam, cũng như ngành chủ quản liên quan sớm kiểm tra, khảo sát, thiết kế huy động các nguồn kinh phí, đưa đình cổ An Bàng vào xây dựng, phục vụ các lễ hội, phục vụ nhân dân và du khách, khi đến với Di sản văn hoá thế giới - Hội An.

Bài, ảnh:Thanh Lê