LTS: Không gian mạng dần dần đã không còn “ảo” nữa khi nhà nhà, người người đang dành rất nhiều thời gian cho mạng. Lẽ tất yếu, trên đó giờ không chỉ có lời hay ý đẹp, mà cũng đang bị ô nhiễm bởi tràn ngập những hành động bêu riếu, xúc phạm nhau, thậm chí cả ăn cắp, lừa đảo lẫn nhau… Mọi thứ “lệch chuẩn” đó còn dễ dàng phát tán trên không gian mạng hơn bởi pháp luật và các công cụ quản lý còn chưa bao phủ được hết “cuộc sống” còn khá mới này.
Báo VietNamNet làm loạt bài có chủ đề ''Dọn sạch không gian mạng'' với mong muốn nêu ra những thực trạng đau lòng về sự ô nhiễm của cuộc sống mạng, tìm ra nguyên nhân lý giải và nhất là gợi mở cách thức để quản lý cũng như kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng một không gian mạng sạch sẽ, văn minh và lành mạnh để mỗi chúng ta và con em chúng ta đều được “sống đẹp” dù ở bất cứ đâu, trên mạng hay trong đời thật.
Bắt đầu từ những cuộc đấu tố kéo dài và đỉnh điểm là vụ việc NSƯT Hoài Linh bị phát hiện giữ 14 tỷ đồng tiền quyên góp từ thiện trong 6 tháng. Song hành cùng sự sụp đổ niềm tin là thái độ chầu rìa hóng hớt thông tin. Từng diễn biến được cập nhật bất kể cũ hay mới, liên quan trực tiếp hay gián tiếp với những cái tên nghệ sĩ đang được quan tâm. Ai bỏ lỡ diễn biến mới sẽ trở thành người "tối cổ".
Dần dà, mạng Facebook giống như kênh thông tin bao nhiêu cũng không thấy đủ, không kể tin giả, tin xấu độc,... Chưa biết loạt vụ "bóc phốt", đấu tố nhau trên mạng xã hội tạo ra lợi ích gì đối với cộng đồng, nhưng tác hại đã minh thị.
Những nạn nhân trực tiếp và gián tiếp
Với trường hợp của NSƯT Trịnh Kim Chi, tổn thương nhất là khi cô đang loay hoay chuyện buồn gia đình lại phải chịu thêm bạo lực mạng. Đó là thời điểm gia đình cô rất rối ren: ba chồng mất, mẹ ruột và mẹ chồng đang bệnh nặng, thì tai bay vạ gió đến.
NSƯT bị một người đồn thổi là đã phối hợp cùng nghệ sĩ Thương Tín dàn dựng vụ đột quỵ để "gom" tiền quyên góp từ thiện. "Tâm trạng tôi khi ấy vốn đã nặng nề lại càng thêm mệt mỏi. Tôi mất ngủ trầm trọng, không tha thiết làm gì nữa. Gia đình khi ấy rất lo cho tôi, ông xã và con gái sợ tôi chịu không nổi sẽ suy sụp. Không chỉ tôi mà cả anh Thương Tín và gia đình anh ấy cũng bị ảnh hưởng bởi lời vu khống đặt điều này. Tôi buồn và đau, đôi khi thấy bị lung lay", cô nói với VietNamNet.
Trịnh Kim Chi cho hay cô tổn thương danh dự, uy tín. Vốn tự trọng, nghệ sĩ rất buồn khi bị nghi ngờ hoạt động từ thiện. Xưa nay, Trịnh Kim Chi là người làm từ thiện rất chỉn chu, minh bạch. Cô luôn lập kế hoạch chi tiết, tỉ mỉ, mỗi hoạt động đều cập nhật từng diễn biến trên trang cá nhân. Đôi lần, NSƯT "rủ rê" phóng viên cùng mình đi trao tiền từ thiện như buổi gặp diễn viên Thương Tín để mọi thứ công khai, rõ ràng. Vậy mà cô vẫn bị nghi ngờ và mạt sát hết sức thậm tệ.
 |
| Ánh Tuyết khóc khi trò chuyện với VietNamNet. |
Danh ca Ánh Tuyết không liên quan đến bất cứ vụ ồn ào nào, là một người dùng mạng trung lập nhưng vẫn bị lôi kéo vào những tiêu cực. Cô nhận thấy mạng xã hội hiện quá hỗn loạn, cứ mở mạng là thấy chửi bới, bất cứ kênh nào cũng toàn thông tin tiêu cực.
Cách đây không lâu, Ánh Tuyết đọc dòng trạng thái của trưởng đoàn cũ nói không tốt về Hoài Linh, cô có bình luận: "Em không nghĩ Hoài Linh xấu như vậy đâu anh" bằng niềm tin của mình dành cho đàn em. Không ngờ, ca sĩ bị mọi người ùa vào mắng chửi. Một người đã gọi điện thoại cho Ánh Tuyết, đe dọa "bóc phốt", cho cô "lên sóng" và "chặt" Facebook cô.
Chưa kể, việc mọi người nhân một vài vụ việc cụ thể để đánh đồng chửi mắng nghệ sĩ. Ánh Tuyết kể mới đây, một người bạn rủ cô làm đêm nhạc lấy tiền bán vé góp vào Quỹ mua vắc-xin nhưng cô từ chối. Ca sĩ bật khóc, nói: "Vắng mợ chợ vẫn đông, đúng! Nhưng hoạt động từ thiện nào có nghệ sĩ tham gia, mọi thứ sẽ nhanh hơn nhiều. Chúng tôi bị bôi nhọ như thế thì dù lòng rất muốn nhưng chẳng còn tinh thần làm gì. Mở mạng ra là thấy "Cái bọn, cái loại, cái thứ... nghệ sĩ", "xướng ca vô loài, không chừa một từ gì. Tôi biết đau chứ!".
Hệ lụy từ rác thải mạng khổng lồ
Ánh Tuyết cho rằng mọi người đang lạm dụng mạng xã hội để nói bất cứ thứ gì họ muốn mà không nghĩ đến hậu quả cho chính mình và cho thế hệ sau của mình. Cô đặt vấn đề: "Họ không biết những điều mình làm đang tàn phá đạo đức, thuần phong mỹ tục thế nào. Bạn sống như thế làm sao giáo dục con em của mình? Chưa kể, bạn chửi bới người khác thì chính bạn đã nhận sự tiêu cực ấy rồi".
Theo cô, một số người liên tục lên mạng cung cấp thông tin sai lệch. Tai hại ở chỗ người ta luôn luôn thích nghe tin sốc hơn tin đúng. Mạng xã hội tạo ra những cá nhân, nhóm người chuyên nói càn, tung tin giật gân để nổi tiếng, kiếm nhiều tiền còn người bị nói đến trở thành nạn nhân của đám đông.
Ca sĩ cho rằng không kể từng câu chuyện đúng-sai ra sao thì việc mọi người nhân câu chuyện ấy để chửi nhau thì tất cả đều sai. "Văn hóa, đạo đức đang đi xuống một cách khủng khiếp. Con người không còn biết yêu thương, tôn trọng lẫn nhau, thật đáng buồn! Mọi người có thể nói bất cứ điều gì trên mạng. Họ như đang ngồi xổm lên pháp luật. Và người Việt chúng ta đang nổi bật với sự hung hăn, kém văn minh mạng trong mắt bạn bè quốc tế. Xã hội chúng ta sẽ đi về đâu?", Ánh Tuyết nói.
Mỹ Lệ đồng quan điểm. Cô biết chuyện một hiện tượng mạng sử dụng ngôn từ tiêu cực nhằm sỉ nhục và thóa mạ nhiều người. Đây là điều rất đáng buồn khi xã hội ngày càng băng hoại về đạo đức, lối ứng xử tiêu cực trong đời sống và môi trường Internet.
 |
| Mỹ Lệ buồn và xót xa khi thấy những câu chuyện tiêu cực được dư luận đổ xô quan tâm. |
“Câu chuyện showbiz ồn ào rồi sẽ đến lúc khép lại. Tuy nhiên, điều tôi chạnh lòng hơn cả là xã hội chúng ta đánh mất dần hệ giá trị văn hóa. Đám đông bây giờ say máu với những cuộc đấu tố và lăng mạ, thay vì giữ sự bình tĩnh và nhìn nhận khách quan. Rồi sẽ ra sao khi người ta dần không nhận thức được những gì tốt đẹp, thiện lương chỉ vì a dua chạy theo những định hướng xấu?
Tôi không phủ nhận một số nghệ sĩ đã sai. Thế nhưng những lỗi lầm ấy lại không đáng để bị trù dập thương tiếc như thế. Chúng ta luôn sống và làm việc theo pháp luật, mọi người sòng phẳng như nhau. Vậy nếu cá nhân nào sai sẽ có cơ quan chức năng vào cuộc, xử lý. Đừng bao giờ tự cho mình quyền phán xử người khác và tự xem đó là anh hùng”, ca sĩ nói.
Cần xử lý nghiêm minh
Theo Mỹ Lệ, câu chuyện đáng buồn trên một phần do những chế tài pháp luật hiện chưa đủ nghiêm minh, còn nhiều kẽ hở. Chị cho rằng đã đến lúc cần có cơ quan chức năng vào cuộc xử lý nghiêm minh để răn đe và tránh lặp lại những trường hợp tương tự sau này.
Ánh Tuyết cũng đặt vấn đề: "Chúng ta có pháp luật, có những nhà quản lý mạng, tại sao lại để thả nổi mọi thứ như vậy? Tôi tha thiết yêu cầu và khẩn xin các nhà quản lý hãy nhanh chóng chấn chỉnh tình trạng hỗn loạn này". Cô cũng mong những trí thức, nhà giáo dục và nhà văn hóa hãy cùng nhau lên tiếng.
Thế hệ Ánh Tuyết chưa có mạng xã hội, mọi người cẩn trọng lời nói. Một câu nói bậy có thể chịu "chế tài" ngay tức khắc, bị xã hội đánh giá xấu, thậm chí đánh giá cả vợ chồng, ba mẹ người nói.
 |
| Trịnh Kim Chi không vì bị nghi oan mà thôi làm từ thiện. |
"Tôi cũng có những phút lỡ lời nhưng không cho phép mình vạ miệng trước đại chúng. Chúng ta phát ngôn cẩu thả, nhận định hấp tấp đã sai rồi, đừng nói là chửi mắng, bới móc và bịa đặt về người khác. Với tôi, nghệ sĩ trước hết là con người. Nghệ sĩ không phải thánh nhân để lúc nào cũng đúng; không phải phường chợ búa mà hơi tý là chửi người khác; và cũng không phải đối tượng mà ai cũng có thể chửi mắng. Mỗi người hãy tự nhìn lại mình. Đừng nghĩ chỉ bạn có quyền chửi, nói bậy và sống lỗi còn nghệ sĩ thì không!", ca sĩ cho biết.
Còn với Trịnh Kim Chi, cô sẽ không vì những lùm xùm vừa qua mà chần chừ hoạt động từ thiện. Cô cho biết: "Hiện tại, tôi thấy lòng mình bình yên. Tôi xem sự việc xảy đến như một kiếp nạn mà mình không thể né tránh. Tôi đang lên kế hoạch sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn trong mùa dịch. Tôi cũng xem vụ việc đã qua là kinh nghiệm để công việc thiện nguyện của mình ngày càng vững vàng hơn. Tôi tin với hoạt động công khai và minh bạch của quỹ Chăm lo nghệ sĩ, khán giả sẽ hiểu cho những gì tôi đang làm. Nghệ sĩ chúng tôi luôn lắng nghe, ghi ơn khán giả".
Mỹ Loan - Tuấn Chiêu
Con tôi từng tự tử bất thành vì bị chế giễu trên mạng
Vào một buổi chiều, sau khi nhận được điện thoại cô giáo của con trai, tôi lao vào bệnh viện. Con tôi nằm đó dù đã tỉnh nhưng như một đứa trẻ vô hồn.
.svg){kind=icon}
