Văn miêu tả của học sinh Úc được phân vào thể loại văn bản thông tin. Những lời khen của giáo viên trong một số bài văn tả con vật dưới đây có thể khiến các phụ huynh Việt ngạc nhiên.
Ở Úc, học sinh cũng được dạy viết nhiều thể loại văn bản khác nhau, trong đó có 3 nhóm chính: văn bản tưởng tượng, văn bản thông tin và văn bản biện luận.
Văn bản tưởng tượng là loại văn bản sử dụng ngôn ngữ để miêu tả, tái tạo, định hình và khám phá những trải nghiệm của con người trong thế giới thực và thế giới tưởng tượng. Chúng cũng bao gồm các tiểu mục như truyện cổ tích, giai thoại, tiểu thuyết, kịch, thơ, thư và sách minh họa.
Văn bản thông tin là loại văn bản liên quan tới việc sử dụng ngôn ngữ để thể hiện ý tưởng và những thông tin liên quan đến con người, địa điểm, sự kiện, sự vật, khái niệm và các vấn đề. Chúng bao gồm các bản tường trình, báo cáo, miêu tả, tiểu sử, diễn giải, những văn bản giao dịch, bài báo.
Văn biện luận là loại văn bản trình bày một cách hệ thống về một quan điểm, hoặc tìm cách thuyết phục người đọc. Chúng bao gồm dạng tranh luận, thảo luận, bài bình luận, thư gửi biên tập viên, bài đánh giá và quảng cáo.
Trong đề bài làm văn, học sinh sẽ được đưa cho một gợi ý, một ý tưởng hoặc một chủ đề, sau đó được yêu cầu viết câu trả lời theo một dạng văn bản nào đó.
Dưới đây là đề văn miêu tả con vật trong bài mẫu do cơ quan tiêu chuẩn giáo dục bang New South Wales (Úc) đưa ra.
Đề văn miêu tả, bối cảnh ra đề và yêu cầu dành cho học sinh:
Miêu tả về hoạt động
Học sinh hãy viết một văn bản thông tin về một con vật mà mình đã được học và thảo luận trên lớp.
Bối cảnh
Học sinh đã được khám phá nhiều loại văn bản thông tin và thảo luận về cách mà các bức tranh và câu từ tạo ra ý nghĩa. Học sinh đã được xem những clip ngắn về các loài động vật trong tự nhiên và thảo luận về những thông tin thu thập được từ nguồn này. Sau đó, học sinh viết một đoạn văn bản thông tin truyền tải thông tin về loài động vật này.
Kết quả
Trình độ lớp 2 cần soạn thảo những văn bản đơn giản để truyền đạt một ý tưởng hay một thông điệp.
Trình độ lớp 3 viết được chữ thường, chữ viết hoa và sử dụng công nghệ số để xây dựng văn bản.
Trình độ lớp 5 phải thể hiện được các kỹ năng phát triển bằng cách sử dụng các chữ cái, sự pha trộn âm đơn giản và một số “sight words” (những từ được sử dụng phổ biến).
Trình độ lớp 7 phải nhận ra một số mục đích khác nhau của việc viết, và những văn bản riêng khác nhau theo nhiều cách.
Trình độ lớp 9 thể hiện các kỹ năng và kiến thức phát triển trong ngữ pháp, chấm câu và từ vựng khi trả lời và soạn thảo văn bản.
Tiêu chí đánh giá việc học tập
Học sinh sẽ được đánh giá về khả năng:
- Viết một báo cáo thông tin đơn giản
- Sử dụng câu để lên bố cục cho ý tưởng
- Sử dụng cách thức để đánh vần những từ quen thuộc
- Sử dụng kiểu chữ viết tay NSW hoặc một chương trình soạn thảo văn bản
Dưới đây là bài làm của 3 học sinh cho đề bài này
Bài 1:
Những con hổ
they eat rabbits (chúng ăn những con thỏ)
they eat meat (chúng ăn thịt)
look stripey (có sọc vằn)
Nhận xét chi tiết:
Hầu hết chữ cái được viết đúng và trật tự từ trong hầu hết các câu đều đúng, nhưng chưa sử dụng dấu câu.
Yêu cầu sử dụng chữ viết hoa và dấu câu.
Nhận xét trình độ:
Jessie thể hiện nhận thức đầy đủ về các đặc điểm của một bài báo cáo thông tin. Đã có một số mô tả cơ bản, đã sử dụng được thì hiện tại. Định hướng viết đúng chủ đề và có khoảng cách thích hợp giữa các từ. Đã nỗ lực sử dụng các chữ cái và âm để đánh vần những từ không quen thuộc.
Để tiến bộ hơn, Jessie cần tìm hiểu các cách bắt đầu câu khác nhau và sử dụng chữ viết hoa, dấu câu.
Câu trả lời của Jessie cho thấy đặc tính bài làm điển hình của một học sinh đạt chuẩn.
Bài 2
Báo đốm
Báo đốm là những con mèo lớn.
Chúng chạy nhanh.
Chúng có bộ răng sắc nhọn.
Chúng có những chấm đen.
Chúng có bộ da đầy lông.
Nhận xét chi tiết:
Có tựa đề
Có kiến thức và hiểu về đặc tính của một bài báo cáo thông tin
Những câu đơn và ngôn ngữ miêu tả được sử dụng để cung cấp thông tin về con vật
Nhận xét trình độ:
Chris đã thể hiện nhận thức về đặc tính của một bản báo cáo thông tin. Có tiêu đề, chữ viết hoa và ngắt câu được sử dụng hợp lý. Có bằng chứng về việc sử dụng nhiều cách đánh vần và kiểm tra chính tả.
Để cải thiện, Chris có thể thay đổi cách bắt đầu và cấu trúc câu, thử các câu phức tạp hơn.
Câu trả lời của Chris thể hiện đặc điểm điển hình bài làm của một học sinh đạt chuẩn.
Bài 3
Thú mỏ vịt
Nó ăn gì:
Thú mỏ vịt ăn tôm và côn trùng.
Cách nó di chuyển:
Chúng lội nước và sử dụng chân để đi bộ.
Đặc tính đặc biệt:
Con đực có một cái cựa có độc ở chân sau. Chúng nhắm mắt, đóng tai và lỗ mũi khi ở dưới nước.
Nhận xét chi tiết:
Nhận thức tuyệt vời về đặc tính của một bài báo cáo thông tin
Chữ viết hoa và ngắt câu được sử dụng hợp lý
Đây là ngôn ngữ miêu tả. Nhiều cách đánh vần được sử dụng, như các mối quan hệ chữ cái-âm.
Nhận xét trình độ:
Mackenzie thể hiện sự nhận thức tuyệt vời về đặc tính của một bài báo cáo thông tin. Bố cục được sử dụng tốt, ngôn ngữ mô tả, kỹ thuật cũng được sử dụng. Có cả các câu đơn và câu phức. Chữ hoa và chữ thường được sử dụng chính xác, nhưng Mackenzie cần sử dụng dấu phẩy khi liệt kê thông tin.
Câu trả lời của Mackenzie cho thấy đặc tính bài làm điển hình của một học sinh vượt chuẩn.
- Nguyễn Thảo (Theo NESA)