Các nhà nghiên cứu Anh thông báo đã sáng chế thành công một loại dao phẫu thuật "thông minh", có thể thông báo cho bác sĩ phẫu thuật biết mô sắp loại bỏ có phải là ung thư hay không chỉ trong vòng vài giây.

Trong các trường hợp ung thư liên quan đến khối u rắn, việc loại bỏ ung thư bằng phẫu thuật nhìn chung là giải pháp chữa trị tốt nhất. Bác sĩ phẫu thuật thường sẽ loại bỏ khối u nằm liền mô khỏe mạnh.

{keywords}

Kết quả thử nghiệm cho thấy dao mổ iKnife mới đã chẩn đoán các mẫu mô nghi ung thư chuẩn xác 100%. Ảnh: Getty Images

Tuy nhiên, các chuyên gia thường không thể xác định mô nào bị ung thư nếu chỉ nhìn bằng mắt thường. Thống kê cho thấy, 1/5 số bệnh nhân bị ung thư vú phải trải qua phẫu thuật lần thứ hai để loại bỏ hoàn toàn phần mô bị ung thư.

Để khắc phục tình trạng trên, nhà nghiên cứu Zoltan Takats đến từ trường Imperial College London đã sáng chế ra dao phẫu thuật "iKnife", công cụ được kỳ vọng sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực phẫu thuật loại bỏ ung thư. Trong nghiên cứu đầu tiên nhằm kiểm nghiệm phát minh này, dao iKnife đã chẩn đoán các mẫu mô ở 91 bệnh nhân chính xác 100%, cung cấp ngay tức khắc những thông tin thường phải mất tới 30 phút tiến hành các xét nghiệm.

Theo bài viết đăng tải trên tạp chí Science Translational Medicine của Mỹ, dao "iKnife" được thiết kế dựa vào phương pháp phẫu thuật điện, một kỹ thuật đã được phát minh từ những năm 1920 và hiện được sử dụng rất phổ biến. Các dao phẫu thuật điện thông thường sẽ sử dụng một dòng điện nhanh chóng đốt nóng mô khi chúng cắt, tạo ra khói và số khói này sẽ được hút sạch bằng thiết bị chuyên dụng.

Nhà sáng chế dao "iKnife" tiết lộ, ông nhận thấy dạng khói trên chứa đựng nhiều thông tin sinh học nên đã kết nối một dao mổ điện với một quang phổ kế đóng vai trò như công cụ phân tích các chất hóa học tồn tại trong mẫu mô. Các loại tế bào khác nhau sản sinh ra hàng ngàn chất chuyển hóa với hàm lượng khác nhau, vì vậy đặc điểm của các chất hóa học trong một mẫu sinh học có thể hé lộ thông tin về trạng thái của mô.

Các nhà nghiên trước tiên sử dụng dao iKnife để phân tích các mẫu mô thu thập từ 302 bệnh nhân phẫu thuật, ghi lại đặc điểm của hàng ngàn mô ung thư và khỏe mạnh, kể cả những khối u ở não, phổi, vú, dạ dày, ruột và gan để tạo ra một thư viện tham khảo. Dao iKnife hoạt động bằng cách kết hợp các chỉ số đọc được từ khói trong lúc phẫu thuật tới thư viện tham khảo này để xác định loại mô sẽ cắt, cho kết quả trong không dầy 3 giây.

Ông Takats nhấn mạnh, các kết quả thử nghiệm với dao iKnife đã cung cấp bằng chứng thuyết phục về việc nó có thể ứng dụng trong hàng loạt phẫu thuật ung thư khác nhau. Nhà sáng chế này hy vọng dao iKnife có thể giảm tỉ lệ tái phát của mô ung thư và giúp nhiều bệnh nhân sống sót hơn.

Tuấn Anh (theo BBC, Xinhua)