Lượng bún bán ra tại nhiều chợ giảm 30-40%, người tiêu dùng cảnh giác, tiểu thương dè dặt đặt hàng, sau thông tin bún, phở bị dùng chất huỳnh quang tẩy trắng.
Hàng bún sụt giảm
Tại chợ Vườn Chuối, quận 3, TP HCM, nhiều sạp bán bún cùng chung cảnh vắng khách. Bà Linh, chủ một sạp bún bên hông chợ, cho biết từ hơn 2 tuần nay, lượng bún, bánh canh, bánh hỏi tại sạp bà bán ra giảm đáng kể. “ Trước đây, buổi sáng lấy 4-5kg bún tươi bán hết trong vài tiếng, giờ thì 3kg mà bán đến đầu giờ chiều vẫn còn một nửa. Bánh canh thì người mua lẻ chuyển sang ăn loại bột lọc, bánh bột gạo khó bán lắm”, bà Linh nói.
Cũng theo bà Linh, khách cảnh giác khiến bà cũng phải khắt khe hơn trong việc chọn lò lấy bún. Bây giờ tôi chỉ dám lấy bún Thủ Đức và bún của một lò có uy tín bên Phú Nhuận. Bún lấy ở các cơ sở khác không bán được. Người đi mua cứ xoi coi nhãn mác, cơ sở sản xuất. Tuy nhiên, ngoài bún Thủ Đức có đóng gói, có hạn sử dụng và địa chỉ cơ sở sản xuất, loại bún còn lại mà bà Linh nói lấy ở lò có uy tín chỉ để trong rổ và dùng túi nilong che bụi, hỏi địa chỉ cơ sở thì bà không cho biết.
Tại siêu thị các quầy đồ ăn chế biến sẵn đóng hộp như bánh hỏi heo quay, bún xào thịt, bánh ướt, các loại bún tươi, bánh canh… có khá đông khách lựa chọn, song rất ít người mua.
Bà Nhàn, ở quận 1 sau một hồi cầm lên để xuống hết bịch bún tươi Thủ Đức đến bún Thu Hương rồi quyết định không mua bún tươi nữa mà chuyển sang mua bún gạo khô để ăn lẩu. Bà cho biết gia đình bà rất hay ăn bún tươi vì tiện chế biến, dễ ăn. Bình thường mua bún tươi về bà cũng đã cẩn thận nấu nước sôi luộc lại. “Nhưng giờ thì chuyển sang món khác. Bún là loại ăn trực tiếp không qua nấu nướng, chế biến, làm sao dám ăn khi được sản xuất bằng hóa chất độc hại”, bà Nhàn nói.
Tại xóm Lò Bún ở khu phố 2 phường Đông Hưng Thuận, quận 12, trước đây cảnh xe máy, xe ba gác chở bún đi về khá tấp nập, những lò bún ở đây chủ yếu cung cấp cho khu vực chợ Cầu nhưng gần đây vắng hẳn. Tại một cơ sở sản xuất bún, bánh phở trên đường TL41, chủ cơ sở, bà L.A tỏ ra khá kén chọn khách hàng. Bà cho biết cơ sở chủ yếu cung cấp cho khối bếp ăn công nghiệp, công ty hoặc quán ăn chứ không mặn mà với mấy đầu mối ở các chợ.
Theo giải thích của bà chủ này, tiểu thương các chợ thường ỷ thế không bán hết thì trả lại lò, nên thường lấy nhiều nhưng có những ngày bán không được trả lại gần hết, mất công phải xử lý. Bà chủ cũng cho biết, màu bún không dùng hóa chất thường hơi vàng và đục. Còn bún có sử dụng hóa chất tẩy trắng hay chống mốc có thể để được 2-3 ngày, trong điều kiện nhiệt độ bình thường và sợi bún rất trắng, trong.
Trong khi người dân đang rất lo ngại bởi bún tươi, bánh canh, phở... là món ăn phổ biến hằng ngày bị nhiễm độc tố thì các siêu thị lại tỏ ra bức xúc trước công bố của Trung tâm nghiên cứu và tư vấn về tiêu dùng, còn Sở Công thương TP - cơ quan có trách nhiệm về quản lý nhà nước - vẫn chưa có kết luận gì và chỉ biết sự việc qua báo chí.
Theo anh Nguyễn Văn Tình (lò bún Hiền Thành, P.Bình Chiểu, Q.Thủ Đức), sau khi có thông tin thì buôn bán sụt giảm
“Mấy hôm nay, cả mấy anh em tôi đứng ngồi không yên vì tình hình buôn bán sụt giảm ghê quá. Ngày thường bỏ mối 2-3 tấn, giờ có ngày giảm còn không tới một nửa so với trước. Chúng tôi không biết kêu ai, mình làm ăn đàng hoàng, có giấy phép, có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, vậy mà cứ mỗi khi có tin gì không tốt lại điêu đứng. Tôi từng chứng kiến trong một đám cưới người ta sợ bún đến mức thấy đĩa bún là nhăn mặt xua tay đòi đổi sang mì”., anh Tình nói.
Độc vẫn phải ăn
Theo bà Lê Ngọc Đào, phó giám đốc Sở Công thương TP.HCM, hiện trên địa bàn TP có khoảng 400 cơ sở sản xuất sản phẩm bột và tinh chế từ bột như bún, bánh canh, bánh phở..., trong đó khoảng 100 cơ sở sản xuất bún chủ yếu ở ngoại thành như Tân Phú, Gò Vấp, Củ Chi, Thủ Đức... Việc quản lý các cơ sở này vừa được phân cấp về sở nên trong buổi làm việc chiều 24-7, sở phải giao các quận huyện đi kiểm tra, hướng dẫn các doanh nghiệp sản xuất bún, bánh canh... trên địa bàn tự đi kiểm định về chất làm trắng. Các cơ sở này cũng ký cam kết với cơ quan quản lý không sử dụng chất cấm.
Theo ông Huỳnh Lê Thái Hòa - chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP.HCM, tại TP hiện có 148 cơ sở sản xuất và kinh doanh phụ gia thực phẩm đang hoạt động và tập trung chủ yếu ở Q.5. Từ đầu năm đến giữa tháng 7-2013, chi cục đã kiểm tra, thanh tra được 82 cơ sở và phát hiện 26 cơ sở vi phạm, với các lỗi chủ yếu là không đảm bảo an toàn về điều kiện vệ sinh kho bảo quản, kinh doanh phụ gia công nghiệp chung với phụ gia thực phẩm, thực hiện ghi nhãn phụ gia thực phẩm sản xuất kinh doanh không đúng theo nội dung đã công bố...
Nguy cơ nhiễn độc tư bún đã rõ nhưng người tiêu dùng dù lo ngại nhưng vẫn khó tránh. Chị Hoàng Thị Hằng (nhân viên văn phòng, Q.Thủ Đức, TP.HCM): cho rằng, dù biết độc cũng phải ăn!
Theo chị Hằng, tôi đang độc thân, bạn chung phòng giờ giấc mỗi đứa không giống nhau nên nấu ăn rất khó khăn, vì vậy tôi hầu như phải ăn bên ngoài cho tiện. Mỗi ngày, tôi thay đổi một món cho đỡ ngán nên bún, phở, bánh canh, hủ tiếu là thứ không thể thiếu trong thực đơn hằng ngày. Khi báo chí đưa tin về những loại thực phẩm này có chứa chất độc, tôi thấy hoang mang quá. Nấu cơm để ăn một mình thì cũng khó, nhiều khi biết những loại đồ ăn có chất này chất kia gây hại sức khỏe, tôi cũng nhắm mắt ăn cho qua bữa. Bạn bè tôi thường hay đùa nhau “ăn cũng chết, không ăn cũng chết, thôi thà chết độc còn hơn chết đói”. Nói vậy để cười với nhau chứ bản thân tôi thấy rất lo lắng trước tình hình thực phẩm chứa chất độc tràn lan như hiện nay.
Chị Nguyễn Thị Hiền (giáo viên, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) phàn nàn: Chẳng biết mua thực phẩm ở đâu thì an toàn.
Theo chị Hiên đang mang bầu tháng thứ sáu, vợ chồng tôi thỉnh thoảng cũng hay ăn sáng với các món chế biến từ bột gạo như bún, phở. Nhưng bây giờ nghe nói những loại này nhiễm độc thì tôi lo lắng quá, nhất là lo cho em bé trong bụng không biết có ảnh hưởng gì từ các chất này không? Nhịn những món này chắc cũng chỉ được thời gian chứ làm sao nhịn được cả đời. Nói thật là tôi thấy mệt mỏi. Trước đây, tôi tin tưởng đồ ăn mua ở siêu thị lắm, nhưng giờ mấy thức ăn lấy mẫu ở siêu thị cũng chứa chất cấm thì những người nội trợ như chúng tôi chẳng biết mua ở đâu nữa.
PV