Thuốc lá lậu vẫn được nhập lậu ồ ạt và bày bán công khai trên các tủ thuốc, điểm bán lẻ, bán và mua thuốc lá lậu rất dễ dàng.

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Tại buổi Tọa đàm giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát ngăn chặn vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu ngoại nhập lậu do Bộ Công Thương tổ chức ngày 10/4/2015 tại TP. HCM, đại diện Bộ Công Thương cho biết trong 6 tháng thực hiện Chỉ thị 30, tình hình vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu vẫn diễn biến phức tạp, chủ yếu ở biên giới các tỉnh Long An, An Giang..., trong đó, tiêu thụ mạnh nhất là ở TP.HCM và Hà Nội.

Mức chênh lệch giá thuốc lá cùng chủng loại tại Campuchia và thuốc lá nhập lậu tại Việt Nam rất cao (thuốc lá nhãn hiệu Hero chênh lệch 8.000-10.000 đồng/bao, Jet 10.000-12.000 đồng/bao, Esse là 3.500-4.000 đồng/bao) nên các đối tượng dùng nhiều phương thức, thủ đoạn rất tinh vi để nhập lậu vào Việt Nam tiêu thụ.

Chẳng hạn trước đây thuốc lá nhập lậu được chia nhỏ, trà trộn, cất giấu trong hành lý hoặc trong hàng hóa khác thì nay các đối tượng buôn lậu tinh vi hơn, cất giấu trong cabin, mui, gầm, bình xăng xe, bố trí người theo dõi trước trụ sở cơ quan của lực lượng chống buôn lậu, thuê người dò đường trước khi vận chuyển.

{keywords}

Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội thuốc lá Việt Nam đề nghị cần truy cứu trách nhiệm hình sự với các đối tượng buôn bán từ 500 bao trở lên.

Ông Hoàng Văn Trực, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát kinh tế, cho biết, lợi nhuận thu được từ vận chuyển, buôn bán kinh doanh thuốc lá lậu ở Việt Nam rất cao, chỉ sau buôn lậu ma túy. Do vậy đối tượng buôn lậu tranh thủ triệt để, lợi dụng sơ hở các chính sách pháp luật, các lực lượng chức năng… để buôn lậu. Các đối tượng tìm mọi phương thức thủ đoạn tinh vi, đầu tư trang thiết bị hiện đại để đối phó. Để bắt được các đối tượng này rất khó, có những chuyên án mất 6 tháng vẫn chưa thành công.

Thông tin từ Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh An Giang cho biết người tham gia vận chuyển thuốc lá lậu đa phần là cư dân biên giới, rất thông thạo địa bàn. Dưới sự điều hành của một số “đầu nậu” giấu mặt, bằng các phương tiện ghe máy, xuồng… vận chuyển nhỏ lẻ nhiều lần từ biên giới phía Campuchia qua các cánh gà, đường mòn khu vực cửa khẩu hoặc đồng ruộng… xâm nhập vào thị trường nội địa. Khi bị kiểm tra, họ lôi kéo nhiều phụ nữ, trẻ em giật lại hàng, có trường hợp còn đốt nhà để tẩu tán thuốc lá lậu.

Chi cục QLTT tỉnh Kiên Giang cũng cho hay, gần đây trung bình mỗi ngày có khoảng 25.000-30.000 gói thuốc lá lậu được vận chuyển vào Việt Nam qua khu vực này. Các đối tượng tập kết bên kia biên giới sau đó bốc lên các xe máy có phân khối lớn, rồi cử người quan sát, cảnh giới. Nếu trên đường vận chuyển phát hiện có lực lượng chức năng, các đối tượng quay đầu xe ngược lại biên giới Campuchia hoặc lẩn trốn vào khu dân cư.

Địa phương phải chịu trách nhiệm

Trước tình hình trên, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã kiến nghị Thủ tướng cần chỉ đạo các Bộ: Quốc phòng, Công an, Tài chính, Công Thương, các địa phương trên cả nước cần đồng loạt triển khai Chỉ thị 30 đồng bộ và quyết liệt hơn. Các lực lượng chức năng phải kiên quyết đấu tranh, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu, đặc biệt là việc bày, bán tại các tủ, quầy, cửa hàng, nhà hàng, khách sạn… Địa bàn nào để xảy ra tình trạng buôn bán thuốc lá nhập lậu thì chính quyền địa phương nơi đó phải chịu trách nhiệm.

{keywords}

Thuốc lá lậu vẫn nhức nhối

Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho rằng, ngoài ra, "cần tăng chế tài xử phạt các đối tượng, như cần truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vận chuyển kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 500 bao trở lên thay vì 1.500 bao như quy định hiện nay để tăng tính răn đe đối với kẻ buôn lậu".

"Đây là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan điều tra và là cơ sở pháp lý để điều tra, khởi tố, xử lý các vụ buôn lậu thuốc lá. Để chống buôn lậu thuốc lá đạt hiệu quả xử lý kỷ luật luân chuyển cán bộ ở các địa phương (trong lực lượng có chức năng chống buôn lậu) có hành vi bao che, tiếp tay cho buôn lậu", ông Hoàng Văn Trực đề nghị.

Theo ông Cao Văn Năm, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Tây Ninh, với số lượng trên dưới 1.000 bao thì QLTT, chỉ xử lý hành chính. Việc xử lý hành chính như bắt cóc bỏ dĩa. Hôm nay bắt, ngày mai họ sẽ đi lại. Do lợi nhuận rất cao nên đối tượng chấp nhận mất vài trăm triệu đồng, sau đó đi buôn trong vòng vài tháng sẽ lấy lại. Do đó chỉ có xử lý hình sự các đối tượng buôn lậu mới sợ.

“Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam sẽ phối hợp và hỗ trợ kinh phí cho các lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá theo Thông tư 19/2015 của Bộ Tài chính và các cơ chế hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật” - ông Cường nhấn mạnh.

Năm 2014, số thuốc lá lậu bắt giữ được là 9,4 triệu bao. Trong 6 tháng thực hiện Chỉ thị 30 của Thủ tướng về chống buôn lậu thuốc lá, từ tháng 9/2014 đến tháng 2/2015, các lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ khoảng 4 triệu bao các loại cho thấy, có dấu hiệu gia tăng thuốc lá lậu trở lại. Con số trên mới chỉ chiếm 0,9% so với gần 1 tỷ bao thuốc lá nhập lậu hàng năm.

Các hoạt động triển khai Chỉ thị 30 còn thiếu đồng bộ, chưa được triển khai rộng trên phạm vi cả nước như tinh thần của Chỉ thị, nhiều Bộ ngành, địa phương chậm triển khai hoặc triển khai chưa quyết liệt, chưa hiệu quả, còn mang tính hình thức.

Thuỳ Duyên