Brazil trở thành nước mới nhất công kích Mỹ dữ dội ngày 2/9, sau các cáo buộc mới rằng Washington do thám Tổng thống Dilma Rousseff.

TIN BÀI KHÁC:
{keywords}
Các tiết lộ mới về việc Mỹ do thám Tổng thống Brazil có thể sẽ khiến quan hệ hai bên căng thẳng.

Theo một chương trình tin tức của Brazil hôm 1/9, Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) đã theo dõi thư điện tử, tin nhắn và các cuộc gọi điện thoại của bà Roussef và Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto.

Thông tin này được cho là có thể sẽ gây căng thẳng cho quan hệ giữa Washington và hai quốc gia lớn nhất ở Mỹ Latinh.

Phía Mexico yêu cầu Mỹ điều tra ngay các cáo buộc, nói rằng nếu đúng, chúng sẽ là sự vi phạm nghiêm trọng đối với chủ quyền nước này.

Chính phủ Brazil - vốn bực dọc bởi những thông tin trước đó rằng NSA do thám email và các cuộc gọi điện thoại của người Brazil - đã triệu đại sứ Mỹ Thomas Shannon và cho chính phủ Mỹ thời hạn đến cuối tuần này phải đưa ra một văn bản giải thích các tiết lộ do thám mới dựa trên tài liệu mà cựu nhà thầu NSA Edward Snowden tiết lộ.

"Tôi đã bày tỏ (với ông Sahnnon) sự tức giận của chính phủ Brazil về thực tế được tiết lộ trong các tài liệu", Ngoại trưởng Luiz Alberto Figueiredo cho biết tại một cuộc họp báo. "Từ quan điểm của chúng tôi, đây là một sự vi phạm không thể chấp nhận được đối với chủ quyền của Brazil".

Bản tin trên chương trình "Fantastico" của đài Globo dựa trên các tài liệu có được từ Snowden bởi nhà báo Glenn Greenwald - người hiện đang sống ở Rio de Janeiro.

"Fantastico" đưa ra những gì mà họ cho là một tập tin NSA đề tháng 6/2012 hiển thị sự di chuyển của các tin nhắn được gửi đi bởi Pena Nieto, người khi đó là một ứng viên Tổng thống Mexio. Trong các tin nhắn này, Pena Nieto nhắc đến việc ông đang cân nhắc sẽ chọn những ai làm bộ trưởng một khi đắc cử. Một tập tin riêng rẽ khác hiển thị các mẫu liên lạc giữa Rousseff và các cố vấn cấp cao của bà, theo chương trình "Fantastico". 

Các tài liệu được tiết lộ là một phần trong nghiên cứu ví dụ của NSA về cách thức dữ liệu có thể được lọc "một cách thông minh" bởi các chương trình do thám Internet bí mật của cơ quan này, được tiết lộ trong một loạt các tài liệu mà Snowden công bố hồi tháng 6, "Fantastico" cho biết.

Thượng viện Brazil đã mở một cuộc điều tra về các hoạt động do thám bí mật của NSA đối với liên lạc Internet của nước này. Tổng thống Rousseff cũng triệu tập một cuộc họp Nội các ngày 2/9, bao gồm các bộ trưởng Quốc phòng, Tư pháp, Thông tin và Ngoại trưởng, để bàn bạc một phản ứng trước thông tin mới.

Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố không bình luận về tính chính xác của bản tin song "phản đối và lên án thẳng thừng bất kỳ hoạt động do thám nào nhằm vào người dân Mexico, hành vi vi phạm luật pháp quốc tế". Một thông báo của Bộ này nhấn mạnh thêm rằng Mexico yêu cầu chính phủ Mỹ mở một cuộc điều tra toàn diện về vấn đề này và, nếu cần thiết, Washington cần giải thích ai chịu trách nhiệm.

Nhà Trắng cho biết họ sẽ phản hồi yêu cầu của "các đối tác và các đồng minh" của Mỹ qua các kênh ngoại giao.

Các tiết lộ trên được đưa ra vào một thời điểm nhạy cảm đối với Tổng thống Roussell, người dự kiến sẽ có chuyến công du cấp nhà nước tới Mỹ trong tháng 10. Các nhà chức trách Brazil không cho biết liệu các cáo buộc có khiến bà Rousseff hủy bỏ kế hoạch này hay không.

Mỹ cũng đang hy vọng bán cho Brazil 36 chiến đấu cơ F-18 song một quan chức trong chính quyền Brasilia nói rằng các cơ hội của hãng Boeing nhằm giành hợp đồng hơn 4 tỷ USD gặp trở ngại bởi bê bối do thám.

Thanh Hảo (Theo Reuters, BBC)