Tỉnh ủy Đồng Nai đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 12/12/2023 về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, con người Đồng Nai trở thành nguồn lực, động lực quan trọng cho phát triển toàn diện và bền vững.
Năm 2024, tỉnh triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết này. Quan điểm Nghị quyết xây dựng và phát triển văn hóa, con người ở Đồng Nai trở thành nguồn lực nội sinh để phát triển kinh tế - xã hội, phát huy, hình thành các nhân tố mới, giá trị mới của con người Việt Nam; trong đó, con người vừa là đối tượng phục vụ đồng thời vừa là chủ thể sáng tạo văn hóa với những đặc trưng, thuộc tính, phẩm chất căn cốt nhất, có tính đại diện tiêu biểu của địa phương.
Thời gian qua, các cấp, các ngành, địa phương tập trung xây dựng, phát triển con người Đồng Nai thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hóa, giá trị của quốc gia-dân tộc, mang đậm bản sắc quê hương; kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại để tiếp tục khẳng định, phát huy cao độ những đặc tính cơ bản của con người Đồng Nai.
Đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy hiệu quả các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào các dân tộc thiểu số và hệ thống các di tích lịch sử, danh thắng trên địa bàn tỉnh, tạo ra nhiều sản phẩm văn hóa, du lịch đặc trưng có chất lượng cao mang đậm bản sắc vùng đất, con người Đồng Nai, phù hợp với xu thế thời đại.
Tỉnh chú trọng xây dựng văn hóa trong Đảng, trong các cơ quan nhà nước và các đoàn thể, coi đây là nhân tố quan trọng để xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.
Đặc biệt, nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng văn hóa, con người Việt Nam, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2024, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức biên soạn chuyên đề “Xây dựng văn hóa, con người Đồng Nai phát triển toàn diện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Trong năm 2024, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024-2028. Theo lộ trình này, có 13 di tích quốc gia, 17 di tích cấp tỉnh được bảo quản, tu bổ, phục hồi. Trong đó, vốn đầu tư công là 146 tỷ đồng; nguồn sự nghiệp 84,5 tỷ đồng và nguồn xã hội hóa 101 tỷ đồng. Riêng với các di tích nếu phát sinh các nguyên nhân gây xuống cấp, các sở ngành, đơn vị, địa phương được phân cấp quản lý có thể linh hoạt đưa vào kế hoạch tu sửa cấp thiết theo đúng quy định.
Việc gìn giữ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể ở các địa phương được tỉnh quan tâm. Công tác sưu tầm và biên soạn dữ liệu phi vật thể với các đề tài như: Phong tục, tập quán người Hoa ở Biên Hòa; phục hồi và ổn định gốm men xanh đồng trổ bông; di sản văn hóa làng tộc người Mạ ở Tà Lài...
Đặc biệt, ngành văn hóa đã lập hồ sơ Lễ hội Sayangva của người Chơro ở Đồng Nai trình Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; đồng thời hỗ trợ đồng bào dân tộc tổ chức các lễ hội truyền thống như: lễ hội Sayangva; lễ hội Tả tài phán; lễ Yang Bơnơm; lễ hội chùa Ông, lễ hội làm chay…
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng văn hóa, con người Đồng Nai phát triển toàn diện là nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động các thiết chế văn hóa, hoạt động văn hóa nhất là ở cấp cơ sở. Các địa phương trong tỉnh đã và đang đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, mở rộng các cơ sở, thiết chế văn hóa thể thao phục vụ nhân dân, mở rộng không gian, địa điểm và số lượng người dân đến với các hoạt động văn hóa, thể thao.
Nổi bật có thành phố Biên Hòa thời gian qua đã cải tạo các không gian văn hóa công cộng, các thiết chế văn hóa, tạo sân chơi cho người dân và du khách tham quan. Cụ thể như tổ chức hội sách, các tuần lễ văn hóa tại Công viên Biên Hùng, Công viên Dương Tử Giang, Công viên Nguyễn Văn Trị. Đồng thời xây dựng kế hoạch tổ chức Con đường di sản Biên Hòa - Đồng Nai…
Đình Sơn