- “Cục Đăng kiểm đã chỉ đạo các trung tâm đăng kiểm không kiểm định cho ôtô đã tới thời hạn vào kiểm định nhưng chưa lắp đặt hộp đen. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc, nếu xe lưu thông trên đường không bị phạt vì chưa lắp hộp đen thì sẽ bị phạt không đủ tiêu chuẩn lưu hành”.

Ông Trịnh Ngọc Giao, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết trước thực trạng có nhiều đơn vị vận tải chậm trễ trong việc lắp thiết bị giám sát hành trình GPS (hay còn gọi là ‘hộp đen”).

Kiến quyết gắn hộp đen đúng theo lộ trình

Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa mốc giới hạn ngày 1/7/2012 để các doanh nghiệp thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình GPS theo Nghị định 91 ban hành.

Tuy nhiên, thống kê của Vụ Vận tải - Pháp chế, Tổng cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT), đến ngày 1/1/2012, số lượng phương tiện phải lắp thiết bị hộp đen theo báo cáo của các Sở GTVT ở các địa phương là 35.481 xe. Tính đến thời điểm 30/3/2012 có 22.786 xe lắp đặt và vẫn còn gần 14.000 phương tiện chưa gắn thiết bị.

Lý giải cho việc chậm lắp thiết bị này, ông Đỗ Xuân Hoa, Vụ trưởng Vụ Vận tải - Pháp chế cho rằng, xuất phát từ việc Bộ GTVT ban hành các Thông tư, Nghị định cho lùi thời hạn lắp đặt; hoãn xử phạt; doanh nghiệp phân vân lựa chọn thiết bị, lúng túng trong khai thác, quản lý…hộp đen.

Theo ông Giao, nếu xe lưu thông trên đường không bị phạt vì chưa lắp hộp đen thì sẽ bị phạt không đủ tiêu chuẩn lưu hành.

“Quan điểm của Tổng cục Đường bộ VN và Bộ GTVT sẽ kiên quyết gắn hộp đen đúng theo lộ trình. Những đơn vị vận tải, xe ôtô không thực hiện sẽ có nhiều biện pháp xử lý thông qua đăng kiểm, CSGT,” ông Hoa khẳng định.

Ông Trịnh Ngọc Giao, Cục trưởng Cục Đăng kiểm cho biết: Dù thời hạn xử phạt được lùi tới 1/7/2013, nhưng các loại ôtô thuộc diện phải lắp hộp đen đều phải lắp đặt theo lộ trình mới đủ tiêu chuẩn kinh doanh vận tải.

Theo ông Giao, Cục đã chỉ đạo các trung tâm đăng kiểm không kiểm định cho ôtô đã tới thời hạn vào kiểm định nhưng chưa lắp đặt hộp đen. Như vậy, nếu xe lưu thông trên đường không bị phạt vì chưa lắp hộp đen thì sẽ bị phạt không đủ tiêu chuẩn lưu hành.

Bên cạnh đó, ông Hoa cho rằng, hiện nay, hầu hết các hợp tác xã, đơn vị ít xe vận tải lắp thiết bị chỉ để đối phó, hoàn thành các thủ tục đăng kiểm, đăng ký…nên không quan tâm đến chất lượng và tận dụng tối đa khả năng khai thác.

Hộp đen chất lượng kém, phạt ai?

Ông Nguyễn Văn Ích, Vụ phó Vụ Khoa học Công nghê (Bộ GTVT) cho biết, các thiết bị GPS phải tối thiểu đạt được các quy chuẩn quy định trong bộ Quy chuẩn quốc gia. Để thử nghiệm, các đơn vị sản xuất phải tới các cơ quan đăng kiểm được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp phép.

Hiện nay, Bộ GTVT đã cấp giấy chứng nhận hợp quy theo quy chuẩn cho 34 đơn vị sản xuất kinh doanh thiết bị hộp đen trên cả nước với nhiều loại giá khác nhau tùy thuộc vào doanh nghiệp lựa chọn.

Tuy nhiên, theo ông Hoa, nhiều thiết bị hộp đen giá rẻ, chất lượng kém, bị thay đổi theo yêu cầu của đơn vị khai thác. Thậm chí, một số đơn vị khi được cấp chứng nhận hợp quy không làm mà lại “ủy quyền” cho doanh nghiệp khác sản xuất, lắp ráp như ở Quảng Ngãi, Lâm Đồng.
 
Theo ông Hoa, các đơn vị vận tải sẽ phải bắt buộc gắn thiết bị giám sát hành trình chậm nhất là trước “giờ G”  (1/7) do số lượng các phương tiện phải đến kiểm định 6 tháng/lần nếu đáp ứng thiết bị hộp đen hoạt động tốt thì mới cấp giấy phép kinh doanh vận tải, phù hiệu xe.
“Thiết bị hộp đen là một bộ phận của ôtô. Nếu nó không hoạt động thì sẽ không được kiểm định. Vì vậy, đơn vị có nhu cầu lắp đặt cần có sự thận trọng trong việc lựa chọn thiết bị,” ông Hoa khuyến cáo.

Ông Hoa cũng khẳng định, trong các văn bản, thông tư hiện nay của Luật vẫn chưa có chế tài nào xử phạt doanh nghiệp sản xuất, lắp đặt thiết bị hộp đen nếu không đạt chuẩn.

Ngoài ra, vấn đề quản lý, kết nối và cung cấp thông tin hộp đen chưa có sự kết hợp chặt chẽ giữa đơn vị sản xuất và nhà mạng theo dõi.

Theo ông Hoa, doanh nghiệp đều tính đến việc thuê đơn vị sản xuất hộp đen hệ thống theo dõi, giám sát phương tiện do không có đủ vốn để đầu tư máy chủ và bản đồ số.

Để có thể hạn chế mức độ rủi ro thông tin sai lệch, khả năng lưu giữ, ông Hoa cho rằng, cần có sự bắt tay của doanh nghiệp theo dõi thiết bị với nhà mạng để hình thành một trung tâm dữ liệu chung.
 
Theo quy định, đến ngày 1/7/2011, nhóm đối tượng 1: Gồm xe ôtô kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định có cự ly từ 500km trở lên, xe kinh doanh vận chuyển khách du lịch, xe ôtô kinh doanh vận tải hàng hóa bằng container phải gắn thiết bị giám sát hành trình.

Với nhóm đối tượng 2 gồm: xe ôtô kinh doanh vận tải hành khách trên tuyến cố định có cự ly từ 300km trở lên, xe buýt, xe kinh doanh vận tải hành khách hợp đồng thì thời hạn gắn thiết bị giám sát hành trình phải kết thúc vào ngày 1/1/2012.

Vũ Điệp