- Câu chuyện mỗi xe múc “đào” ra hàng chục cây vàng mỗi ngày râm ran cả xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên – Huế hơn một tháng nay. 

Trong đại công trình hồ chứa nước Tả Trạch (lớn nhất khu vực Bắc Trung Bộ) mọc lên công trường đào vàng trái phép. Khe vàng đã bị các doanh nghiệp mang xe múc, dàn đãi vàng, máy nổ…thuê thợ đào vàng chuyên nghiệp để cày nát tìm vàng.

Mỗi xe “đào” 17 cây vàng một ngày?

Câu chuyện khe vàng được ông Nguyễn Viết Tâm, công an viên của xã Dương Hòa thuật lại, vốn là một khe nước chảy quanh triền núi trong lòng hồ Tả Trạch.

Ngày trước, khe nước này có chứa nhiều vàng sa khoáng. Thời đó, người miền xuôi, miền ngược về đây làm vàng. Nhiều người may mắn! Không biết từ bao giờ, khe nước này được mang tên là là khe vàng. Khe vàng nước trong vắt, có người tìm vàng siêu hạng lặn gắp vàng dưới đáy.

Công trường khai thác vàng trái phép trong lòng hồ Tả Trạch.

Kể xong những câu chuyện thật như huyền thoại về khe vàng, ông Tâm thở dài thườn thượt. Bây giờ, khe vàng bị cày nát tìm vàng.

Theo chân ông Tâm, chúng tôi vào sâu trong lòng hồ Tả Trạch để “mục sở thị” công trường khai thác vàng chuyên nghiệp và hiện đại tại đây. 

Xe múc gầm rú, tiếng máy nổ chát chúa, tiếng nước chảy xối xả qua những dàn đãi vàng là những gì đập trực diện trước mắt chúng tôi. Lòng khe vàng lô nhô những ụ đất đá cao, những hố đào sâu hoắm vào lòng đất là những gì để lại sau khi những chiếc xe múc “ăn” vàng. 

Thấy bóng người lạ, xe múc, máy nổ bỗng dưng ngưng bặt tiếng. Thợ đào vàng số bỏ vào lán ngồi. Số khác lảng về phía bìa rừng lôi điện thoại gọi cho một ai đó.

Núp bóng danh nghĩa nhà thầu phụ, xe múc, dàn đãi vàng “chui” vào khe vàng để khai thác vàng trái phép

Tiếp xúc với chúng tôi, một thợ vàng đến từ Nam Định cho biết, anh được “sếp” là giám đốc của một công ty tại TP Huế tuyển vào làm được mấy hôm. “Sếp” bao ăn, mỗi ngày nhận 80 ngàn tiền công. Khi được hỏi về lượng vàng khai thác dưới sông nhiều đến mức nào, anh này dè dặt trả lời là …không nói được.

Tuy nhiên, theo tiết lộ của anh B.N. (người dân sống tại xã Dương Hòa) từng nghe được thông tin từ những tay “chủ con” khai thác vàng, một chiếc xe múc đào đất dưới khe vàng lên đãi ra 17 cây vàng một ngày. Hơn một tháng đào bới, lượng vàng tìm được tại khe vàng là một con số khổng lồ.

Ông Nguyễn Viết Tâm cũng không dám khẳng định được lượng vàng mà các xe múc “ăn” được tại khe vàng. Để so sánh, ông chỉ tay về phía nhóm người địa phương đang mót vàng.

Ông nói: “Nhóm người dân xã Dương Hòa đem máy nổ, dàn đãi vàng vào đào bới. Họ chỉ được làm khi xe múc đào xong. Vàng sót nhưng mỗi ngày trừ chi phí xăng dầu, một người cũng kiếm được từ 4 đến 5 “xị”.

Hàng chục máy nổ phục vụ đào đãi vàng.

Ông Hà Văn Thắng, trú tại TP Huế khi hay tin đã huy động anh em tức tốc lên đường đến khe vàng. Đồ nghề mang theo là chiếc gàu người dân dùng cào hến. Một dàn tre được dựng lên, 5 con người thọc sâu chiếc gàu xuống lòng đất lấy lên từng gàu đất đãi tìm. “Công nghệ” thủ công của ông Thắng tỏ ra thua thiệt. Ba ngày lặn ngụp dưới khe vàng mà vẫn chưa thấy lộc trời ban.

Theo thông tin mà chúng tôi có được, tại khe vàng có 3 doanh nghiệp khai thác vàng trái phép gồm: Cty TNHH Liên Bằng, Hương Thọ, huyện Hương Trà; Cty Tấn Lộc, ở Thủy Phương, TX Hương Thủy và Cty TNHH sản xuất kinh doanh của thương bệnh binh và người tàn tật, đóng tại 5/34 Đặng Thái Thân, TP Huế. 

Bất lực hay ngó ngơ?

Theo ghi nhận của ông Nguyễn Viết Tâm, qua những đợt thị sát tình hình khai thác vàng trái phép, cao điểm nhất lên đến 30 xe múc, hàng chục máy nổ, dàn lọc vàng của 3 công ty trên hoạt động ngày đêm dọc tại khe vàng, khe 57 (chiều dài khoảng 3km) tại lòng hồ Tả Trạch. 

Việc khai thác vàng trái phép của Cty TNHH sản xuất kinh doanh của thương bệnh binh và người tàn tật do ông Phan Văn Giới làm giám đốc núp bóng dưới danh nghĩa là nhà thầu phụ tại công trình dự án hồ Tả Trạch để đào vàng công khai, rầm rộ nhất.

Xe múc vừa đập hộp tại khe vàng.

Vào thời điểm bị cơ quan chức năng 'tuýt còi' (24/8), Cty của ông Giới đang khai thác vàng tại hai vị trí. Với 3 dàn lọc vàng, 3 xe múc, 5 chiếc máy nổ đang vận hành. Ông Giới trang bị đèn khò, thủy ngân và cả cân tiểu ly để cân vàng tại khe vàng. 

Trên công trường vàng này, công ty ông Giới huy động 36 nhân công đang vận hành các “dây chuyền” đào đãi vàng trái phép. Dọc mép khe vàng, hai láng trại cũng đã được dựng lên để công nhân ở.

Tiếp xúc với chúng tôi, ông Huỳnh Hiệp, Phó Ban quản lý dự án Tả Trạch cho biết, công ty của ông Giới đã hợp đồng với Tổng công ty xây dựng thủy lợi 4 (nhà thầu chính thi công dự án thủy lợi Tả Trạch) khai thác cát sỏi phục vụ cho Tổng công ty Thủy lợi 4.

Lợi dụng điểm này, công ty của ông Giới đã huy động xe múc, mua dàn lọc, thuê thợ đào vàng chuyên nghiệp từ các tỉnh phía Bắc để đào vàng trái phép tại khe vàng. Lực lượng chức năng đã tiến hành bắt 3 xe múc của công ty ông Giới.

Cũng theo ông Hiệp, khu vực công ty của ông Giới khai thác vàng trái phép không nằm trong khu vực quy hoạch và cấp phép làm mỏ vật liệu phục vụ cho công trình Tả Trạch.




Khai thác vàng kiểu cào hến tại khe vàng.

Ngày 29/8, Ban quản lý dự án Tả Trạch đã làm công văn gởi cho các nhà thầu nghiêm cấm không được khai thác vàng trái phép tại khu vực lòng hồ. Đồng thời, lắp barie, hợp đồng với lượng công an kiểm soát tại cửa vào công trình, cấp biển số xe cho nhà thầu chính và nhà thầu phụ để kiểm soát. Sau khi đưa ra các biện pháp trên, tình hình khai thác vàng trái phép đã được vãn hồi.

Được biết, ngày 9/9, ông Phan Ngọc Thọ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế đã ký công văn chỉ đạo lực lượng liên ngành kiểm tra, xử lý. Tuy nhiên, khi chúng tôi vào khe vàng, 4 chiếc xe múc - trong đó một chiếc vừa đập hộp mới trở lại khe vàng trong đêm, dàn đãi, máy nổ và hàng chục người vẫn ngang nhiên đào bới tìm vàng.

Đăng Khoa